T.C VE K.K.T.C'DE SAĞLIK ÇALIŞANLARININ COVID-19 KAYGISI VE SOSYAL DAMGALANMA ALGISININ TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ /
Toprak, Nurcan
T.C VE K.K.T.C'DE SAĞLIK ÇALIŞANLARININ COVID-19 KAYGISI VE SOSYAL DAMGALANMA ALGISININ TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ / NURCAN TOPRAK; SUPERVISOR: YRD. DOÇ. DR. MANOLYA ÇALIŞIR - 120 sheets; 31 cm. Includes CD
Thesis (Msc) - Cyprus International University. Institute of Graduate Studies and Research Clinical Psychology Department
Includes bibliography (sheets 95-111)
ÖZET
Bu çalışma, sağlık çalışanlarında COVID-19 kaygısı ve sosyal damgalanma algılarının
tükenmişlik seviyeleri üzerindeki etkisini incelemek amacıyla; Türkiye’de ve
K.K.T.C’de görev alan sağlık çalışanlarıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada sağlık
çalışanlarının koronavirüs kaygısı, tükenmişlik düzeyleri ve sosyal damgalanma
algılarının demografik değişkenlerle olan ilişkisi; koronavirüs kaygısı, tükenmişlik ve
sosyal damgalanma algılarının birbiriyle olan ilişkileri ve koronavirüs kaygısı ile
sosyal damgalanma algılarının tükenmişlik düzeylerini yordayıp yordamadığı
incelenmiştir. Çalışma 21 ile 65 yaş arasında olan 317 sağlık çalışanı ile
gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya katılan sağlık çalışanlarına bilgilendirilmiş onam ve
demografik bilgi formu, Koronavirüs Kaygı Ölçeği, Kopenhag Tükenmişlik Envanteri
ve Sosyal Damgalanma Algısı Ölçeği uygulanmıştır. Araştırmanın verileri,
katılımcıların sosyo-demografik özelliklerine göre Koronavirüs Kaygı Ölçeği puanları
karşılaştırılırken non-parametrik testler olan Mann-Whitney U testi ve Kruskal-Wallis
H testi kullanılarak analiz edilmiştir. Katılımcıların sosyo-demografik özelliklerine
göre Kopenhag Tükenmişlik Ölçeği ve Sosyal Dalgalanma Algısı Ölçeği puanlarının
karşılaştırılması için ise parametrik testlerden bağımsız örneklem t testi ve ANOVA
kullanılarak analiz edilmiştir. Katılımcıların Koronavirüs Kaygı Ölçeği, Kopenhag
Tükenmişlik Ölçeği ve Sosyal Dalgalanma Algısı Ölçeği arasındaki ilişkiler Pearson
Korelasyon analizi ile incelenmiş ve regresyon analizi uygulanmıştır. Çalışmada elde
edilen bulgulara göre, birçok demografik değişkenin kullanılan ölçeklerin birçoğunun
toplam puanları ile alt boyut puanlarına göre anlamlı düzeyde farklılaşmakta olduğu
sonucu elde edilmiştir. Türkiye’deki sağlık çalışanlarının koronavirüs kaygı
düzeylerinin, tükenmişlik düzeylerinin ve sosyal damgalanma algı puanlarının
K.K.T.C’deki sağlık çalışanlarının puanlarından yüksek olduğu bulunmuştur. Türkiye
ve K.K.T.C’de sağlık çalışanlarının koronavirüs kaygısının, tükenmişlik düzeylerinin
ve sosyal damgalanma algılarının birbiriyle anlamlı düzeyde ilişkili olduğu
saptanmıştır. Fakat, K.K.T.C’deki sağlık çalışanlarının koronavirüs kaygı düzeyleri ile
sosyal damgalanma algılarının birbiriyle anlamlı düzeyde ilişkili olmadığı sonucu elde
edilmiştir. K.K.T.C’deki sağlık çalışanlarında koronavirüs kaygı düzeyi ve sosyal
damgalanma algısının tükenmişliği yordadığı sonucu elde edilirken; Türkiye’deki
iii
sağlık çalışanlarında koronavirüs kaygısının tükenmişliği yordamadığı fakat sosyal
damgalanma algısının tükenmişliği yordadığı sonucu elde edilmiştir. Araştırmanın
sonucunda elde edilen bulgular tartışılmış, klinisyenlere ve araştırmacılara çeşitli
öneriler sunulmuştur.
Anahtar kelimeler: COVID-19 Kaygısı, Sağlık Çalışanı, Sosyal Damgalanma Algısı,
Tükenmişlik ABSTRACT
This study aims to examine the effects of COVID-19 anxiety and social stigma
perceptions of healthcare professionals on their burnout levels; It applied out with
healthcare professionals working in Turkey and K.K.T.C. In the study, the relationship
between coronavirus anxiety, burnout levels and social stigma perceptions of
healthcare professionals with demographic variables; The relationships between
coronavirus anxiety, burnout and social stigma perceptions and whether coronavirus
anxiety and social stigma perceptions predict burnout levels were examined. The study
was carried out with 317 healthcare professionals aged between 21 and 65 years.
Informed consent form, demographic information form, Coronavirus Anxiety Scale,
Copenhagen Burnout Inventory and Social Stigma Perception Scale were applied to
the participants. The data of the study were analyzed using the Mann-Whitney U test
and Kruskal-Wallis H test, which are non-parametric tests, when comparing the
Coronavirus Anxiety Scale scores according to the socio-demographic characteristics
of the participants. The relationships between the participants' Coronavirus Anxiety
Scale, Copenhagen Burnout Scale and Social Stigma Perception Scale were examined
with Pearson Correlation analysis and regression analysis was applied. According to
the findings obtained in the study, it was concluded that many demographic variables
differ significantly according to the total scores and sub-dimension scores of most of
the scales used. It was found that the coronavirus anxiety levels, burnout levels and
social stigma perception scores of the health workers in Turkey were higher than the
scores of the health workers in the K.K.T.C. It was determined that the coronavirus
anxiety, burnout levels and social stigma perceptions of healthcare professionals in
Turkey and K.K.T.C were significantly related to each other. However, it was
concluded that the coronavirus anxiety levels of healthcare workers in the K.K.T.C
and their perceptions of social stigma were not significantly related to each other.
While it was concluded that the level of coronavirus anxiety and perception of social
stigma predicted burnout in healthcare workers in the K.K.T.C; It was concluded that
coronavirus anxiety did not predict burnout in healthcare workers in Turkey, but social
stigma perception did predict burnout. The findings obtained as a result of the research
were discussed, and various suggestions were presented to clinicians and researchers.
v
Key Words: Burnout, COVID-19 Anxiety, Healthcare Worker, Perception of Social
Stigma
Burn out (Psychology) --Dissertations, Academic
Covid-19 (Diseases)--Dissertations, Academic
Anxiety--Dissertations, Academic
Medical personnel--Dissertations, Academic
Stigma (Social psychology) --Dissertations, Academic
T.C VE K.K.T.C'DE SAĞLIK ÇALIŞANLARININ COVID-19 KAYGISI VE SOSYAL DAMGALANMA ALGISININ TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ / NURCAN TOPRAK; SUPERVISOR: YRD. DOÇ. DR. MANOLYA ÇALIŞIR - 120 sheets; 31 cm. Includes CD
Thesis (Msc) - Cyprus International University. Institute of Graduate Studies and Research Clinical Psychology Department
Includes bibliography (sheets 95-111)
ÖZET
Bu çalışma, sağlık çalışanlarında COVID-19 kaygısı ve sosyal damgalanma algılarının
tükenmişlik seviyeleri üzerindeki etkisini incelemek amacıyla; Türkiye’de ve
K.K.T.C’de görev alan sağlık çalışanlarıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada sağlık
çalışanlarının koronavirüs kaygısı, tükenmişlik düzeyleri ve sosyal damgalanma
algılarının demografik değişkenlerle olan ilişkisi; koronavirüs kaygısı, tükenmişlik ve
sosyal damgalanma algılarının birbiriyle olan ilişkileri ve koronavirüs kaygısı ile
sosyal damgalanma algılarının tükenmişlik düzeylerini yordayıp yordamadığı
incelenmiştir. Çalışma 21 ile 65 yaş arasında olan 317 sağlık çalışanı ile
gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya katılan sağlık çalışanlarına bilgilendirilmiş onam ve
demografik bilgi formu, Koronavirüs Kaygı Ölçeği, Kopenhag Tükenmişlik Envanteri
ve Sosyal Damgalanma Algısı Ölçeği uygulanmıştır. Araştırmanın verileri,
katılımcıların sosyo-demografik özelliklerine göre Koronavirüs Kaygı Ölçeği puanları
karşılaştırılırken non-parametrik testler olan Mann-Whitney U testi ve Kruskal-Wallis
H testi kullanılarak analiz edilmiştir. Katılımcıların sosyo-demografik özelliklerine
göre Kopenhag Tükenmişlik Ölçeği ve Sosyal Dalgalanma Algısı Ölçeği puanlarının
karşılaştırılması için ise parametrik testlerden bağımsız örneklem t testi ve ANOVA
kullanılarak analiz edilmiştir. Katılımcıların Koronavirüs Kaygı Ölçeği, Kopenhag
Tükenmişlik Ölçeği ve Sosyal Dalgalanma Algısı Ölçeği arasındaki ilişkiler Pearson
Korelasyon analizi ile incelenmiş ve regresyon analizi uygulanmıştır. Çalışmada elde
edilen bulgulara göre, birçok demografik değişkenin kullanılan ölçeklerin birçoğunun
toplam puanları ile alt boyut puanlarına göre anlamlı düzeyde farklılaşmakta olduğu
sonucu elde edilmiştir. Türkiye’deki sağlık çalışanlarının koronavirüs kaygı
düzeylerinin, tükenmişlik düzeylerinin ve sosyal damgalanma algı puanlarının
K.K.T.C’deki sağlık çalışanlarının puanlarından yüksek olduğu bulunmuştur. Türkiye
ve K.K.T.C’de sağlık çalışanlarının koronavirüs kaygısının, tükenmişlik düzeylerinin
ve sosyal damgalanma algılarının birbiriyle anlamlı düzeyde ilişkili olduğu
saptanmıştır. Fakat, K.K.T.C’deki sağlık çalışanlarının koronavirüs kaygı düzeyleri ile
sosyal damgalanma algılarının birbiriyle anlamlı düzeyde ilişkili olmadığı sonucu elde
edilmiştir. K.K.T.C’deki sağlık çalışanlarında koronavirüs kaygı düzeyi ve sosyal
damgalanma algısının tükenmişliği yordadığı sonucu elde edilirken; Türkiye’deki
iii
sağlık çalışanlarında koronavirüs kaygısının tükenmişliği yordamadığı fakat sosyal
damgalanma algısının tükenmişliği yordadığı sonucu elde edilmiştir. Araştırmanın
sonucunda elde edilen bulgular tartışılmış, klinisyenlere ve araştırmacılara çeşitli
öneriler sunulmuştur.
Anahtar kelimeler: COVID-19 Kaygısı, Sağlık Çalışanı, Sosyal Damgalanma Algısı,
Tükenmişlik ABSTRACT
This study aims to examine the effects of COVID-19 anxiety and social stigma
perceptions of healthcare professionals on their burnout levels; It applied out with
healthcare professionals working in Turkey and K.K.T.C. In the study, the relationship
between coronavirus anxiety, burnout levels and social stigma perceptions of
healthcare professionals with demographic variables; The relationships between
coronavirus anxiety, burnout and social stigma perceptions and whether coronavirus
anxiety and social stigma perceptions predict burnout levels were examined. The study
was carried out with 317 healthcare professionals aged between 21 and 65 years.
Informed consent form, demographic information form, Coronavirus Anxiety Scale,
Copenhagen Burnout Inventory and Social Stigma Perception Scale were applied to
the participants. The data of the study were analyzed using the Mann-Whitney U test
and Kruskal-Wallis H test, which are non-parametric tests, when comparing the
Coronavirus Anxiety Scale scores according to the socio-demographic characteristics
of the participants. The relationships between the participants' Coronavirus Anxiety
Scale, Copenhagen Burnout Scale and Social Stigma Perception Scale were examined
with Pearson Correlation analysis and regression analysis was applied. According to
the findings obtained in the study, it was concluded that many demographic variables
differ significantly according to the total scores and sub-dimension scores of most of
the scales used. It was found that the coronavirus anxiety levels, burnout levels and
social stigma perception scores of the health workers in Turkey were higher than the
scores of the health workers in the K.K.T.C. It was determined that the coronavirus
anxiety, burnout levels and social stigma perceptions of healthcare professionals in
Turkey and K.K.T.C were significantly related to each other. However, it was
concluded that the coronavirus anxiety levels of healthcare workers in the K.K.T.C
and their perceptions of social stigma were not significantly related to each other.
While it was concluded that the level of coronavirus anxiety and perception of social
stigma predicted burnout in healthcare workers in the K.K.T.C; It was concluded that
coronavirus anxiety did not predict burnout in healthcare workers in Turkey, but social
stigma perception did predict burnout. The findings obtained as a result of the research
were discussed, and various suggestions were presented to clinicians and researchers.
v
Key Words: Burnout, COVID-19 Anxiety, Healthcare Worker, Perception of Social
Stigma
Burn out (Psychology) --Dissertations, Academic
Covid-19 (Diseases)--Dissertations, Academic
Anxiety--Dissertations, Academic
Medical personnel--Dissertations, Academic
Stigma (Social psychology) --Dissertations, Academic