Hafız Esad'tan Beşar Esad'a Suriye Süreklilik ve değişim
Üstüner, Enver 1974-
Hafız Esad'tan Beşar Esad'a Suriye Süreklilik ve değişim Enver Üstüner; Danışman: Nur Köprülü - Lefkoşa Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi 2012 - XV, 149 s. harita, şekil 30.5 cm
Kaynaklar var (118-137 s.)
BÖLÜM 1 SURİYE SİYASAL YAPISININ BİLEŞENLERİ Suriye Tarihi 5 Suriye'nin Siyasi Yapısı 9 Baas Partisi 10 Siyasi Seçkinler ve Devlet Yapısı 13 Suriye Ordusunun Yapılanması 14 Suriye'nin Etnik ve Dini Yapısı 15 Araplar 16 Kürtler 16 Türkmenler 17 Ermeniler 18 Çerkezler 18 Düziler 19 Süryaniler 19 Süriye'nin Ekonomik Yapısı 20 BÖLÜM II BÖLGESEL VE KÜRESEL AKTÖRLER ÇERCEVESİNDE BEŞAR ESAD DÖNEMİ SÜRİYE DIŞ POLİTİKASI Hafız Esad dönemi Suriye'nin Uluslararası İlişkileri 22 Hafız Esad Dönemi Suriye Dış Politikası 23 Beşar Esad Dönemi Uluslararası İlişkiler 25 Süriye'nin Dış Politikasının Temel Unsurları 26 Suriye ve Golan Tepeleri 27 İsrail ve Golan Tepeleri 28 Süriye Dış Politikasi Şekillendiren Temel Bölgesel Meseleler 29 Türkiye -Suriye Uyumazlığı 30 Lübnan-Suriye Uyuşmazlığı 31 Soğuk Savaş Sonrası Dönemde Suriye Dış Politika Yapılanması 33 Suriye Dış Politikasında Hizbullah Etkeni 34 Bölgesel Açmazlar ve 2001 sonrası Suriye 37 İsrail-Suriye İlişkileri 37 Lüban -Suriye İlişkileri 39 İran -Suriye İlişkileri 42 Suudi Arabistan -Suriye İlişkileri 44 Ürdün-Suriye İlişkileri 45 Irak -Suriye İlişkileri 47 Küresel Aktörlerin Bölgesel Politikaları ve Suriye 50 Avrupa Birliği'nin Filistin Politikasi 50 Avrupa Birliği'nin Filistin Politikası 54 Avrupa Birliği -Suriye İlişkilerinde Genel Sorunlar 55 ABD-Suriye İlişkileri 56 ABD- Suriye İlişkilerine Rusya Etkisi 57 ABD -Suriye İlişkilerine Irak Etkisi 58 ABD-Suriye İlişkilerine İran Etkisi 60 ABD- Suriye İlişkilerine Lübnan Etkisi 61 ABD-Suriye İlişkilerine Lübnan Etkisi 63 ABD -Suriye Son Dönem İlişkileri 66 Rusya -Suriye İlişkileri 67 Çin -Suriye İlişkileri 71 BÖLÜM III BEŞAR ESAD DÖNEMİ SURİYE - TÜRKİYE DIŞ İLİŞKİLERİ Beşar Esad Dönemi Suriye Dış Politikası 74 Suriye - Türkiye Diplomatik İlişkileri 74 Suriye Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Haddam'ın Türkiye Ziyareti 75 Süriye Genelkurmay Başkanı Turkmani'nin Türkiye Ziyareti 75 Süriye Dışişleri Bakanı Faruk Şara'nın Türkiye Ziyareti 76 Suriye Ekonomi Bakanı İsam El-Zaim'in Türkiye Ziyareti 76 Suriye Başbakanı Muhammed Mustafa Miro'nun Türkiye Ziyareti 77 Süriye Devlet Başkanı Beşar Esad'nın Türkiye Ziyareti 77 İstanbul Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi (YDSİK) Antlaşması 79 Yüksek Düzeyli Dörtlü İşbirliği Konseyi 79 Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın Türkiye Ziyareti 80 Türkiye-Suriye Diplomatik İlişkileri 81 Suriye-Türkiye Emlak Müzakereleri 83 Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Erdoğan'ın Suriye Ziyareti 83 Suriye - Türkiye Emlak Müzakereleri 83 Türkiye Cumhuriyet Başbakanı Erdoğan'ın Suriye Ziyareti 84 Dışışleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nun Suriye Ziyareti 85 Türkiye-Suriye Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi 86 Türkiye-Suriye Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi Birinci Bakanlar Kurulu Toplantısı 87 Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi Birinci Başbakanlar Toplantısı 88 Türkiye - Suriye Kara Hudut Kapıları Dair Anlaşma 89 İstanbul Dışişleri Bakanları Toplantısı 90 Arap Baharı Türkiye-Suriye Pragmatik İttifakın Sonu 92 Davutoğlu -Esad Görüşmesi 94 Türkiye'nin Mısır Ziyareti 95 Başbakan Erdoğan'ın Güney Afrika Gezisi 96 Suriye İçin İstanbul Buluşması 98 Birlşmiş Milletler Güvenlik Görüşmeleri 99 Arap Baharı ve Bölge Siyasetin Yeni Denklemi 100 Suriye'ye Yaptırımlar Dönemi 104 Suriye'de Değişim İçin Libya Modeli: Suriye Ulusal Konseyi 106 Suriye Ulusal Konseyin Kuruluşu 107 Özgür Suriye Ordusu 110 Türkiye'nin Arap Baharı Sonrası Suriye'ye Bakışı 112 SONUÇ 114 KAYNAKLAR 118 EKLER
'1970 yılında dönemin Savunma Bakanı olan Hafız Esad, Baas Partisi içinde rakiplerini tasfiye ederek iktidarı ele geçirmiştir. 1970\'te Hafız Esad\'ın iktidara gelmesi ile bölgesel bir güç olarak ortaya çıkan ve Ortadoğu\'nun neredeyse bütün ihtilaflı meselelerinde kilit konumda bulunan Suriye\'nin geleceği hem bölgesel hem de küresel dengeler açısından büyük önem arz ettiği gözlenmektedir. Hafız Esad, pragmatizme dayalı rasyonel bir dış siyaset anlayışıyla da Suriye\'yi önemli bölgesel bir güç haline getirmiştir. Esad\'ın dış politika anlayışı üç temel argüman üzerinde yürütülmüştür: Güçlü bir Suriye ordusu, ideoloji (Büyük Suriye ideali) ve pragmatik bir diplomasi anlayışıdır. Bu tez çalışmasında, Hafız Esad\'ın 30 yıllık devlet başkanlığının ardından siyasi yapıyı devralan Beşar Esad\'ın politikaları önceki dönemle karşılaştırılmalı olarak ele alınmaktadır. Beşar Esad döneminde Suriye\'nin dış politikasında yaşanan süreklilik ve değişimlere dikkat çekilmektedir. Çalışmada: Beşar Esad\'ın dış politikada izlediği yol çeşitli konu başlıklarıyla ele alınmıştır. Suriye dış politikasının genel çerçevesi sunularak, bu çerçevede Beşar Esad öncesinin dış politikadaki temel sorunları tespit edilmiştir. Beşar Esad\'ın hem küresel, bölgesel güçlerle ve hem de bölgedeki etkin olan ve Suriye\'nin komşusu olan devletlerle ilişkilerinde ne tür bir siyaset izlediği tezde süreklilik ve değişim çerçevesinde irdelenmiştir. Suriye\'nin kendi iç siyasi yapısı da dikkate alınarak bakıldığında bu yeni dönemde Beşar Esad\'ın kimi konularda babasının mirasını büyük ölçüde devam ettirdiği görülmektedir. Kimi konularda önemli değişimler meydana getirdiği gözlemlenmektedir. İsrail\'le olan gergin ilişkiler ya da İran\'la olan yakın siyaset benzer şekilde devam ederken Suriye\'nin Lübnan konusunda yeni bir dönem başlatmış olması, AB ile ilişkileri artırması ve Türkiye ile çok daha yakın bir temasa geçmesi Beşar Esad dönemi dış politikasındaki süreklilik ve değişimler noktasında önemli ipuçları vermektedir. Arap Baharı\'nın 2011 Mart ayının ortasında ulaştığı Suriye\'de, Baas rejiminin sonunun Tunus, Mısır ve Libya\'ya benzeyip benzemeyeceği hala belirsizliğini korumakla beraber. Suriye rejimi bu süreçte Türkiye ile son on yılda kurduğu yakın ilişkiler dahil yenidünya ile kurduğu ilişkilerine büyük zarar gelmesinin önüne geçememiştir. Esad\'ın mevcut politikalarında ciddi bir yeniden değerlendirmeye gitmemesi durumunda Suriye rejimi sınırlı düzeydeki mevcut uluslararası desteğin kaybolmasıyla rejimin dış politikada daha kapalı, içte ise meşruiyetinin sorgulandığı bir döneme girileceğine işaret etmektedir. Anahtar Sözcükler: Beşar Esad, Türkiye, İran, Baas rejimi, Küresel Güçler, Arap Baharı. Hafez al-Assad, former minister of defense, took the political power and the contro of Bath Party in Syria by eliminating his rivals in 1970. It is observed that the future of Syria, which comes out as a regional power will be shaped and challenged further by regional predicaments as well as dynamics. Hafez Assad led Syria to be a key regional power in the Arab world with a rational foreign policy based on pragmatism. Assad\'s foreign policy approach was carried out on three main arguments; through a strong army, ideology (the idea of greater Syria and Baathism) and a pragmatic understanding of diplomacy. This thesis, thus, aims to analyze the politics of Bashar Assad who came to power after his father\'s death in 2000. One of the main research objectives of this thesis is to explain and explore the persistence and changes in Syrian foreign policy making during Bashar Assad period. In line with this objective, a comparative analysis will be given illustrate the shifts and continuties in Syrian politics since the era of Hafiz Assad. In this study Bashar Assad\'s keynote in foreign policy is handled with various subject headings. After providing a general framework of Syria\'s foreign policy, the main problems in external relations before and after Bashar Assad\'s rule will be identified. In addition, this work attempts to provide an appraisal of Syrian politics within the context of regional and global actors. Therefore the continuties and changes within the Syrian foreign policy making will be examined though comparing Hafiz Assad and Bashar Assad. Via looking from internal dynamics of Syria, it is observed that Bashar Assad keeps his father\'s heritage in certain issues. While the strained relationships with Israel and alliance with Iran continuing similarly, Syria pursued a new policy towards Lebanon as well as improving her relations with the EU as a global actor in the region and establishing a close relations with Turkey. All these steps during Bashar Assad illustrate the important hints about the persistence and changes in Syrian foreign policu under Bashar Assad\'s rule. In Syria, where the Arab Spring reached in middle of the march 2011, it is still uncertain if the Baath Regime\'s end will look like the cases of Tunisia, Egypt, Libya or Lebanon or not. In this regard, Syrian regime faced with significant challenges in rebulding its relations with regional actors, Turkey in particular. The normalization of relations with Turkey has been underway since 2000 now turned into an era of uneasy relationship. Under the severe effects of the regional and external pressures it has been apparent that the regime in Syria may confront with isolation from the international system and the legitimacy and longevity of the Baath regime will be put on the agenda to be questioned. Keywords: Bashar Assad, Turkey, Iran, Baath Regime, global actors, Arab Spring'
Arab spring
Arap baharı
Global actors
Küresel güçler
Hafız Esad'tan Beşar Esad'a Suriye Süreklilik ve değişim Enver Üstüner; Danışman: Nur Köprülü - Lefkoşa Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi 2012 - XV, 149 s. harita, şekil 30.5 cm
Kaynaklar var (118-137 s.)
BÖLÜM 1 SURİYE SİYASAL YAPISININ BİLEŞENLERİ Suriye Tarihi 5 Suriye'nin Siyasi Yapısı 9 Baas Partisi 10 Siyasi Seçkinler ve Devlet Yapısı 13 Suriye Ordusunun Yapılanması 14 Suriye'nin Etnik ve Dini Yapısı 15 Araplar 16 Kürtler 16 Türkmenler 17 Ermeniler 18 Çerkezler 18 Düziler 19 Süryaniler 19 Süriye'nin Ekonomik Yapısı 20 BÖLÜM II BÖLGESEL VE KÜRESEL AKTÖRLER ÇERCEVESİNDE BEŞAR ESAD DÖNEMİ SÜRİYE DIŞ POLİTİKASI Hafız Esad dönemi Suriye'nin Uluslararası İlişkileri 22 Hafız Esad Dönemi Suriye Dış Politikası 23 Beşar Esad Dönemi Uluslararası İlişkiler 25 Süriye'nin Dış Politikasının Temel Unsurları 26 Suriye ve Golan Tepeleri 27 İsrail ve Golan Tepeleri 28 Süriye Dış Politikasi Şekillendiren Temel Bölgesel Meseleler 29 Türkiye -Suriye Uyumazlığı 30 Lübnan-Suriye Uyuşmazlığı 31 Soğuk Savaş Sonrası Dönemde Suriye Dış Politika Yapılanması 33 Suriye Dış Politikasında Hizbullah Etkeni 34 Bölgesel Açmazlar ve 2001 sonrası Suriye 37 İsrail-Suriye İlişkileri 37 Lüban -Suriye İlişkileri 39 İran -Suriye İlişkileri 42 Suudi Arabistan -Suriye İlişkileri 44 Ürdün-Suriye İlişkileri 45 Irak -Suriye İlişkileri 47 Küresel Aktörlerin Bölgesel Politikaları ve Suriye 50 Avrupa Birliği'nin Filistin Politikasi 50 Avrupa Birliği'nin Filistin Politikası 54 Avrupa Birliği -Suriye İlişkilerinde Genel Sorunlar 55 ABD-Suriye İlişkileri 56 ABD- Suriye İlişkilerine Rusya Etkisi 57 ABD -Suriye İlişkilerine Irak Etkisi 58 ABD-Suriye İlişkilerine İran Etkisi 60 ABD- Suriye İlişkilerine Lübnan Etkisi 61 ABD-Suriye İlişkilerine Lübnan Etkisi 63 ABD -Suriye Son Dönem İlişkileri 66 Rusya -Suriye İlişkileri 67 Çin -Suriye İlişkileri 71 BÖLÜM III BEŞAR ESAD DÖNEMİ SURİYE - TÜRKİYE DIŞ İLİŞKİLERİ Beşar Esad Dönemi Suriye Dış Politikası 74 Suriye - Türkiye Diplomatik İlişkileri 74 Suriye Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Haddam'ın Türkiye Ziyareti 75 Süriye Genelkurmay Başkanı Turkmani'nin Türkiye Ziyareti 75 Süriye Dışişleri Bakanı Faruk Şara'nın Türkiye Ziyareti 76 Suriye Ekonomi Bakanı İsam El-Zaim'in Türkiye Ziyareti 76 Suriye Başbakanı Muhammed Mustafa Miro'nun Türkiye Ziyareti 77 Süriye Devlet Başkanı Beşar Esad'nın Türkiye Ziyareti 77 İstanbul Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi (YDSİK) Antlaşması 79 Yüksek Düzeyli Dörtlü İşbirliği Konseyi 79 Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın Türkiye Ziyareti 80 Türkiye-Suriye Diplomatik İlişkileri 81 Suriye-Türkiye Emlak Müzakereleri 83 Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Erdoğan'ın Suriye Ziyareti 83 Suriye - Türkiye Emlak Müzakereleri 83 Türkiye Cumhuriyet Başbakanı Erdoğan'ın Suriye Ziyareti 84 Dışışleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nun Suriye Ziyareti 85 Türkiye-Suriye Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi 86 Türkiye-Suriye Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi Birinci Bakanlar Kurulu Toplantısı 87 Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi Birinci Başbakanlar Toplantısı 88 Türkiye - Suriye Kara Hudut Kapıları Dair Anlaşma 89 İstanbul Dışişleri Bakanları Toplantısı 90 Arap Baharı Türkiye-Suriye Pragmatik İttifakın Sonu 92 Davutoğlu -Esad Görüşmesi 94 Türkiye'nin Mısır Ziyareti 95 Başbakan Erdoğan'ın Güney Afrika Gezisi 96 Suriye İçin İstanbul Buluşması 98 Birlşmiş Milletler Güvenlik Görüşmeleri 99 Arap Baharı ve Bölge Siyasetin Yeni Denklemi 100 Suriye'ye Yaptırımlar Dönemi 104 Suriye'de Değişim İçin Libya Modeli: Suriye Ulusal Konseyi 106 Suriye Ulusal Konseyin Kuruluşu 107 Özgür Suriye Ordusu 110 Türkiye'nin Arap Baharı Sonrası Suriye'ye Bakışı 112 SONUÇ 114 KAYNAKLAR 118 EKLER
'1970 yılında dönemin Savunma Bakanı olan Hafız Esad, Baas Partisi içinde rakiplerini tasfiye ederek iktidarı ele geçirmiştir. 1970\'te Hafız Esad\'ın iktidara gelmesi ile bölgesel bir güç olarak ortaya çıkan ve Ortadoğu\'nun neredeyse bütün ihtilaflı meselelerinde kilit konumda bulunan Suriye\'nin geleceği hem bölgesel hem de küresel dengeler açısından büyük önem arz ettiği gözlenmektedir. Hafız Esad, pragmatizme dayalı rasyonel bir dış siyaset anlayışıyla da Suriye\'yi önemli bölgesel bir güç haline getirmiştir. Esad\'ın dış politika anlayışı üç temel argüman üzerinde yürütülmüştür: Güçlü bir Suriye ordusu, ideoloji (Büyük Suriye ideali) ve pragmatik bir diplomasi anlayışıdır. Bu tez çalışmasında, Hafız Esad\'ın 30 yıllık devlet başkanlığının ardından siyasi yapıyı devralan Beşar Esad\'ın politikaları önceki dönemle karşılaştırılmalı olarak ele alınmaktadır. Beşar Esad döneminde Suriye\'nin dış politikasında yaşanan süreklilik ve değişimlere dikkat çekilmektedir. Çalışmada: Beşar Esad\'ın dış politikada izlediği yol çeşitli konu başlıklarıyla ele alınmıştır. Suriye dış politikasının genel çerçevesi sunularak, bu çerçevede Beşar Esad öncesinin dış politikadaki temel sorunları tespit edilmiştir. Beşar Esad\'ın hem küresel, bölgesel güçlerle ve hem de bölgedeki etkin olan ve Suriye\'nin komşusu olan devletlerle ilişkilerinde ne tür bir siyaset izlediği tezde süreklilik ve değişim çerçevesinde irdelenmiştir. Suriye\'nin kendi iç siyasi yapısı da dikkate alınarak bakıldığında bu yeni dönemde Beşar Esad\'ın kimi konularda babasının mirasını büyük ölçüde devam ettirdiği görülmektedir. Kimi konularda önemli değişimler meydana getirdiği gözlemlenmektedir. İsrail\'le olan gergin ilişkiler ya da İran\'la olan yakın siyaset benzer şekilde devam ederken Suriye\'nin Lübnan konusunda yeni bir dönem başlatmış olması, AB ile ilişkileri artırması ve Türkiye ile çok daha yakın bir temasa geçmesi Beşar Esad dönemi dış politikasındaki süreklilik ve değişimler noktasında önemli ipuçları vermektedir. Arap Baharı\'nın 2011 Mart ayının ortasında ulaştığı Suriye\'de, Baas rejiminin sonunun Tunus, Mısır ve Libya\'ya benzeyip benzemeyeceği hala belirsizliğini korumakla beraber. Suriye rejimi bu süreçte Türkiye ile son on yılda kurduğu yakın ilişkiler dahil yenidünya ile kurduğu ilişkilerine büyük zarar gelmesinin önüne geçememiştir. Esad\'ın mevcut politikalarında ciddi bir yeniden değerlendirmeye gitmemesi durumunda Suriye rejimi sınırlı düzeydeki mevcut uluslararası desteğin kaybolmasıyla rejimin dış politikada daha kapalı, içte ise meşruiyetinin sorgulandığı bir döneme girileceğine işaret etmektedir. Anahtar Sözcükler: Beşar Esad, Türkiye, İran, Baas rejimi, Küresel Güçler, Arap Baharı. Hafez al-Assad, former minister of defense, took the political power and the contro of Bath Party in Syria by eliminating his rivals in 1970. It is observed that the future of Syria, which comes out as a regional power will be shaped and challenged further by regional predicaments as well as dynamics. Hafez Assad led Syria to be a key regional power in the Arab world with a rational foreign policy based on pragmatism. Assad\'s foreign policy approach was carried out on three main arguments; through a strong army, ideology (the idea of greater Syria and Baathism) and a pragmatic understanding of diplomacy. This thesis, thus, aims to analyze the politics of Bashar Assad who came to power after his father\'s death in 2000. One of the main research objectives of this thesis is to explain and explore the persistence and changes in Syrian foreign policy making during Bashar Assad period. In line with this objective, a comparative analysis will be given illustrate the shifts and continuties in Syrian politics since the era of Hafiz Assad. In this study Bashar Assad\'s keynote in foreign policy is handled with various subject headings. After providing a general framework of Syria\'s foreign policy, the main problems in external relations before and after Bashar Assad\'s rule will be identified. In addition, this work attempts to provide an appraisal of Syrian politics within the context of regional and global actors. Therefore the continuties and changes within the Syrian foreign policy making will be examined though comparing Hafiz Assad and Bashar Assad. Via looking from internal dynamics of Syria, it is observed that Bashar Assad keeps his father\'s heritage in certain issues. While the strained relationships with Israel and alliance with Iran continuing similarly, Syria pursued a new policy towards Lebanon as well as improving her relations with the EU as a global actor in the region and establishing a close relations with Turkey. All these steps during Bashar Assad illustrate the important hints about the persistence and changes in Syrian foreign policu under Bashar Assad\'s rule. In Syria, where the Arab Spring reached in middle of the march 2011, it is still uncertain if the Baath Regime\'s end will look like the cases of Tunisia, Egypt, Libya or Lebanon or not. In this regard, Syrian regime faced with significant challenges in rebulding its relations with regional actors, Turkey in particular. The normalization of relations with Turkey has been underway since 2000 now turned into an era of uneasy relationship. Under the severe effects of the regional and external pressures it has been apparent that the regime in Syria may confront with isolation from the international system and the legitimacy and longevity of the Baath regime will be put on the agenda to be questioned. Keywords: Bashar Assad, Turkey, Iran, Baath Regime, global actors, Arab Spring'
Arab spring
Arap baharı
Global actors
Küresel güçler