Soğuk savaştan günümüze ABD'nin Kıbrıs politikası Mesut Şöhret; Danışman: Murat Tüzünkan

Yazar: Katkıda bulunan(lar):Dil: Türkçe Yayın ayrıntıları:Lefkoşa Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi 2009Tanım: VII, 185 s. 30.5 cmİçerik türü:
  • text
Ortam türü:
  • unmediated
Taşıyıcı türü:
  • volume
Konu(lar):
Eksik içerik
BİRİNCİ BÖLÜM
6 SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİNİN ANALİZİ
6 AMERİK'A NIN KIBRIS POLİTİKASI: DENGE POLİTİKASI
11 Kıbrıs'ta Komunizm Tehdidi ve Amerika
13 Soğuk Savaş Mantığı ve Kıbrıs
14 Makarios'un Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasasında Yapmayı Planladığı Değişklikler ve Cumhuriyet'in Çözülme Süreci
19 NATO Girişimi- Lemnitzer Planı
20 BM Barış Gücü kurulması ve U - Thant Formülü
23 Johson Mektubu ve Türk Amerikan İlişkilerinde Kırılma
28 ABD'nin Arabulucuk Çabaları ve Acheson Planları
30 Yunanistan'dakı Askeri Darbe ve Amerikan'ın Yunaistan İlişkilerinde Kıbrıs
34 KIBRIS'A İKİLİ MÜDAHELE VE AMERİKA'NİN ''BEKLE-GOR POLİTİKASI
34 Kıbrıs Sorununda Dönüm Noktası:Amerikan İlişkileri
39 1974 Askeri Müdalesi ve Türk -Amerikan İlişkileri
48 Türkiye'nin Müdahelesinin Dünyadaki Yankıları
50 Amerikan Silah Ambargosu
54 ABD-Kanada -İngiltere Ortak Barış Planı
58 1977 Dentaş -Kyprianou Doruk Anlaşması
60 Perez de Cuellar Belgeleri
63 Söğük Savaşin Son Dönemlerinde Amerika ve Kıbrıs Sorunu
70 İKİNCİ BÖLÜM KIBRIS'
72 ABD YÖNETİMLERİNİN SÖĞUK SAVAŞ SONRASI DEĞİŞEN KIBRIS POLİTİKALARI
72 Nelson Ledsky'ın Arabuluculuk Çabaları
75 1990-1995 Arası Dönem: Butros Gali ve Fikirler Dizisi
84 1996-2001 DÖNEMİ: AMERİKA YENİ BAŞLANGIÇ PEŞINDE MI?
84 Richard Holbrooke'un Arabulucuğu
89 90'lı Yıllarda ABD'nin Kıbrıs Sorununa Bakısi
92 ANNAN PLANLARI
92 Annan Planlarının Ortaya Çıkış Süreci
92 Referanduma Giden Süreç: Kıbrıs Sorununun Kapsamlı Çözümü için Anlaşma Temeli
104 Annan Planına Giden Süreçte Amerikan Politikaları
ÜÇÜNÇÜ BÖLÜM
ADALET VE KALKINMA PARTİSİ DÖNEMİNDE
109 KIBRIS SORUNUNUN TÜRK -ABD-AB İLİŞKİLERİNE YANSIMALARI
111 KIBRIS SORUNUNDA GELENEKSEL TÜRK DIŞ POLİTİKASINDAN SAPMA
113 AKP'nin Kasım 2007 Şecim Bildirgesinde ve 60, Hükümet Programında Kıbrıs Sorunu, ABD ve AB ile İlişkiler
118 AKP'NIN KIBRIS SORUNUNA YAKLAŞIMI: KAZAN -KAZAN STRATEJİSİ
120 AKP'nin Annan Planı'na Yaklaşımı
121 AKP'NIN LİBERAL DÖNÜSÜMÜ: ABD İLE İLİŞKİLERDE KIBRIS SORUNU
126 KIBRIS SORUNUNUN TÜRKİYE'NİN AB İLE İLİŞKİLERİNE YANSIMALARI VE ABD
129 ABD ve AB Arası İLişkilerde Kıbrıs Sorunu ve Türkiye'nin Rölu
136 AKP Döneminde Kıbrıs Sorunun Türkiye -AB İlişkilerine Etkileri
139 KIBRIS, AKP İCİN NE ANLAM İFADE EDİYOR
143 SONUÇ
176 KAYNAKLAR
184 ÖZGEÇMİŞ
Özet: 'Soğuk Savaştan Günümüze Amerika\'nın Kıbrıs Politikası Günümüz dünyasının süper gücü olarak kabul edilen Amerika Birleşik Devletleri yeryüzündeki birçok kriz bölgesinde kendi politik, ekonomik ve askeri gücünü göstererek adeta maydana gelen her olayda müdahil taraf olarak anılmaktadır. Bazen olayların perde arkasında bazen olayların bizzat içinde bazen kriz sonrası izlediği yöntemlerle sürekli olarak tartışılmaktadır. Bu özelliği ile Amerika kimilerince dünyanın hegemon gücü ya da jandarması olarak adlandırılmaktadır. Bu durum şüphesiz ki amerika'nın dünya üzerindeki ayrıcalıklı (excepcionalist) konumundan kaynaklanmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, dünyanın en stratejik bölgelerinden biri olan ve yıllarca çözülemeyen bir sorun olarak uluslararası toplumun gündemini meşgul eden Kıbrıs Sorunu'na ABD'nin yaklaşımını ortaya koymaktır. Bu alanda daha önceden yapılan benzer çalışmalar olmasına rağmen bu çelişma temel olarak Soğuk Savaş dönemi ve Soğuk Savaş sonrası dönemden günümüzü kadar olan sürecin Amerikan dış politikasındaki yerini karşılaştırmakta ve aynı zamanda diğer konjonktürel gelişmelerin ve sorunun taraflarının Amerika ile olan ilişkilerini incelenmektedir. Çalışma, dört bölümden oluşmakta: İlk bölümde Soğuk Savaş dönemi genel olarak analiz edilerek o dönemdeki mevcut konjoktürel durum ve Amerikan yönetimleririn bu dönemde izlediği politikalar genel hatlarıyla anlatılarak, Soğuk Savaş mantıği içinde değerlendirilmiştir. İkinci bölümde Soğuk Savaş sonrası oluşan yeni dünya düzeni ile birlikte Amerika'nın Kıbrıs politikaları değişen ve değişmeyen yönleriyle ele alınmıştır. Bu dönemde sorunun çözümü için atılan dönemsel adımlar sırasıyla Nelson Ledsky'ın ve BM Genel Sekreteri Butros Gali ile Richard Hoolbroke'un arabuluculuk çabaları incelenmiş ve sundukları çözüm önerileri tartışılmıştır. Üçüncü bölümde ise Adalet ve Kalkınma Partisi döneminde Türk dış politikasında meydana gelen değişim ve bu değişimin Kıbrıs üzerine yansımaları ile Türkiye - ABD ve Türkiye AB boyutunda nasıl geliştiği incelenmiştir. Buna ek olarak AKP hükümetleri döneminde izlenen Kıbrıs politikası ve bu politikanın ABD ve AB politikaları ile ne derece örtüştüğü yada örtüşmediği incelenmiştir. Dördüncü bölümde ise daha önceki bölümlerde incelenen konular bir sentez haline getirilerek ABD'nin Kıbrıs konusunda izlediği politikalar ile bu politikaları etkileyen faktörler incelenmiştir. Bunun yanında, Kıbrıs sorununa müdahil olan tarafların ABD ile ilişkileri ortaya konarak soğuk savaş mantığı içinde ve soğuk savaşsonrası dönemde değişen ve değismeyen stratejiler ortaya konmuştur. Ayrıca Kıbrıs sorununda gelinen son durum ABD'nin izlediği strateji ile 8 Temmuz süreci olarak adlandırılan süreçte izlediği yaklaşımlar ele alınmış ve ABD'nin Kıbrıs sorununun çözümüyle ilgili taşıdığı temel görüşler ile Ada'daki mevcut çözümsüzlüğün Amerikan dış politikasındaki genel algılanışı ortaya konmuştur. Çalışma kaynak taraması yöntemiyle yapılmış olup bu noktada özellikle ilk bölümde Amerikan arşivlerinden yararlanılmış bunun yanında çalışmada literatüre katkı sağlayan kitap ve makalelerden faydalanılarak analizler yapılmıştır. Anahtar Sözcükler: ABD\'nin Kıbrıs Politikası, Soğuk Savaş, Türkiye-ABD ilişkileri, Kıbrıs Sorunu, AKP dönemi Kıbrıs politikası. Abstract US Policy Toward Cyprus Since Cold War Era In Today\'s world the USA known as super power in International Relations and involved almost all crisis by using it\'s economic, politic and military power either solve or incite the problem for national interests. The America can be seen sometimes behind the stage and sometimes directly within the events, therefore the methods and approaches of America generally accepted as controversial in world politics. This situation based on exceptionalist characteristics of USA because the America called as hegemonic power or gendarmerie of world by many scholars. The essential aim of this study is to examine US policy toward Cyprus which take parts in one of the most strategic location of the world and still engage agenda of international community as known as unsolved crisis for a long time. Although there are similar works about USA policies on Cyprus, but this study is different from previous works in terms of concept because this study compare America's cold war and post - cold war policies until today. At the same time, the study investigate conjuncture developments and relations between USA and related sides with Cyprus question. This study contains four chapters. In chapter 1, the atmosphere and logic of cold war described in general context and the USA policies has analysed in this framework. In chapter 2, the post - cold war period has evaluated in the light of new world order and the study put forward the changed and unchanged American policies in Cyprus problem. In this chapter, the mediation initiatives of USA and UN have examined orderly Nelson Ledsky, Butros Ghali and Richard Holbrooke. In that case, the study discusses solution proposals and peaceful attempts of these figures to be able to find a solution in divided island. In chapter 3, the developments in Cyprus problem during Justice and Development Party reign and essential foreign policy changes in Turkey and also how this fundamental transformation affects Turkey\'s Cyprus question perceptions and relations with USA and European Union. In chapter 4, the previous chapters analyzed as a whole and formed a synthesis in order to American policies and strategies on Cyprus and also determined all the factors effecting decision making process about Cyprus problem. In addition to that this chapter put forward also stable and unstable American strategies in island, furthermore, the study finally evaluate general perceptions of Cyprus question in American foreign politics and how existing situation (divided Cyprus) benefit for USA national interest in long term. This study constituted by research reiew method,and also in the first chapter ,the American archive records used to be able to determine US policies during cold war.On the other hand ,the other books and articles related with Cyprus question used to be able to make analysis. Key words:USA policy toward Cyprus ,Cold war ,Cyprus Question ,Turkish-American Relations,Justice and Development Party and Turkısh Foreign Policy'
Materyal türü: Thesis

Kaynakça var (176-183 s.).

'Soğuk Savaştan Günümüze Amerika\'nın Kıbrıs Politikası Günümüz dünyasının süper gücü olarak kabul edilen Amerika Birleşik Devletleri yeryüzündeki birçok kriz bölgesinde kendi politik, ekonomik ve askeri gücünü göstererek adeta maydana gelen her olayda müdahil taraf olarak anılmaktadır. Bazen olayların perde arkasında bazen olayların bizzat içinde bazen kriz sonrası izlediği yöntemlerle sürekli olarak tartışılmaktadır. Bu özelliği ile Amerika kimilerince dünyanın hegemon gücü ya da jandarması olarak adlandırılmaktadır. Bu durum şüphesiz ki amerika'nın dünya üzerindeki ayrıcalıklı (excepcionalist) konumundan kaynaklanmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, dünyanın en stratejik bölgelerinden biri olan ve yıllarca çözülemeyen bir sorun olarak uluslararası toplumun gündemini meşgul eden Kıbrıs Sorunu'na ABD'nin yaklaşımını ortaya koymaktır. Bu alanda daha önceden yapılan benzer çalışmalar olmasına rağmen bu çelişma temel olarak Soğuk Savaş dönemi ve Soğuk Savaş sonrası dönemden günümüzü kadar olan sürecin Amerikan dış politikasındaki yerini karşılaştırmakta ve aynı zamanda diğer konjonktürel gelişmelerin ve sorunun taraflarının Amerika ile olan ilişkilerini incelenmektedir. Çalışma, dört bölümden oluşmakta: İlk bölümde Soğuk Savaş dönemi genel olarak analiz edilerek o dönemdeki mevcut konjoktürel durum ve Amerikan yönetimleririn bu dönemde izlediği politikalar genel hatlarıyla anlatılarak, Soğuk Savaş mantıği içinde değerlendirilmiştir. İkinci bölümde Soğuk Savaş sonrası oluşan yeni dünya düzeni ile birlikte Amerika'nın Kıbrıs politikaları değişen ve değişmeyen yönleriyle ele alınmıştır. Bu dönemde sorunun çözümü için atılan dönemsel adımlar sırasıyla Nelson Ledsky'ın ve BM Genel Sekreteri Butros Gali ile Richard Hoolbroke'un arabuluculuk çabaları incelenmiş ve sundukları çözüm önerileri tartışılmıştır. Üçüncü bölümde ise Adalet ve Kalkınma Partisi döneminde Türk dış politikasında meydana gelen değişim ve bu değişimin Kıbrıs üzerine yansımaları ile Türkiye - ABD ve Türkiye AB boyutunda nasıl geliştiği incelenmiştir. Buna ek olarak AKP hükümetleri döneminde izlenen Kıbrıs politikası ve bu politikanın ABD ve AB politikaları ile ne derece örtüştüğü yada örtüşmediği incelenmiştir. Dördüncü bölümde ise daha önceki bölümlerde incelenen konular bir sentez haline getirilerek ABD'nin Kıbrıs konusunda izlediği politikalar ile bu politikaları etkileyen faktörler incelenmiştir. Bunun yanında, Kıbrıs sorununa müdahil olan tarafların ABD ile ilişkileri ortaya konarak soğuk savaş mantığı içinde ve soğuk savaşsonrası dönemde değişen ve değismeyen stratejiler ortaya konmuştur. Ayrıca Kıbrıs sorununda gelinen son durum ABD'nin izlediği strateji ile 8 Temmuz süreci olarak adlandırılan süreçte izlediği yaklaşımlar ele alınmış ve ABD'nin Kıbrıs sorununun çözümüyle ilgili taşıdığı temel görüşler ile Ada'daki mevcut çözümsüzlüğün Amerikan dış politikasındaki genel algılanışı ortaya konmuştur. Çalışma kaynak taraması yöntemiyle yapılmış olup bu noktada özellikle ilk bölümde Amerikan arşivlerinden yararlanılmış bunun yanında çalışmada literatüre katkı sağlayan kitap ve makalelerden faydalanılarak analizler yapılmıştır. Anahtar Sözcükler: ABD\'nin Kıbrıs Politikası, Soğuk Savaş, Türkiye-ABD ilişkileri, Kıbrıs Sorunu, AKP dönemi Kıbrıs politikası. Abstract US Policy Toward Cyprus Since Cold War Era In Today\'s world the USA known as super power in International Relations and involved almost all crisis by using it\'s economic, politic and military power either solve or incite the problem for national interests. The America can be seen sometimes behind the stage and sometimes directly within the events, therefore the methods and approaches of America generally accepted as controversial in world politics. This situation based on exceptionalist characteristics of USA because the America called as hegemonic power or gendarmerie of world by many scholars. The essential aim of this study is to examine US policy toward Cyprus which take parts in one of the most strategic location of the world and still engage agenda of international community as known as unsolved crisis for a long time. Although there are similar works about USA policies on Cyprus, but this study is different from previous works in terms of concept because this study compare America's cold war and post - cold war policies until today. At the same time, the study investigate conjuncture developments and relations between USA and related sides with Cyprus question. This study contains four chapters. In chapter 1, the atmosphere and logic of cold war described in general context and the USA policies has analysed in this framework. In chapter 2, the post - cold war period has evaluated in the light of new world order and the study put forward the changed and unchanged American policies in Cyprus problem. In this chapter, the mediation initiatives of USA and UN have examined orderly Nelson Ledsky, Butros Ghali and Richard Holbrooke. In that case, the study discusses solution proposals and peaceful attempts of these figures to be able to find a solution in divided island. In chapter 3, the developments in Cyprus problem during Justice and Development Party reign and essential foreign policy changes in Turkey and also how this fundamental transformation affects Turkey\'s Cyprus question perceptions and relations with USA and European Union. In chapter 4, the previous chapters analyzed as a whole and formed a synthesis in order to American policies and strategies on Cyprus and also determined all the factors effecting decision making process about Cyprus problem. In addition to that this chapter put forward also stable and unstable American strategies in island, furthermore, the study finally evaluate general perceptions of Cyprus question in American foreign politics and how existing situation (divided Cyprus) benefit for USA national interest in long term. This study constituted by research reiew method,and also in the first chapter ,the American archive records used to be able to determine US policies during cold war.On the other hand ,the other books and articles related with Cyprus question used to be able to make analysis. Key words:USA policy toward Cyprus ,Cold war ,Cyprus Question ,Turkish-American Relations,Justice and Development Party and Turkısh Foreign Policy'

BİRİNCİ BÖLÜM

6 SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİNİN ANALİZİ

6 AMERİK'A NIN KIBRIS POLİTİKASI: DENGE POLİTİKASI

11 Kıbrıs'ta Komunizm Tehdidi ve Amerika

13 Soğuk Savaş Mantığı ve Kıbrıs

14 Makarios'un Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasasında Yapmayı Planladığı Değişklikler ve Cumhuriyet'in Çözülme Süreci

19 NATO Girişimi- Lemnitzer Planı

20 BM Barış Gücü kurulması ve U - Thant Formülü

23 Johson Mektubu ve Türk Amerikan İlişkilerinde Kırılma

28 ABD'nin Arabulucuk Çabaları ve Acheson Planları

30 Yunanistan'dakı Askeri Darbe ve Amerikan'ın Yunaistan İlişkilerinde Kıbrıs

34 KIBRIS'A İKİLİ MÜDAHELE VE AMERİKA'NİN ''BEKLE-GOR POLİTİKASI

34 Kıbrıs Sorununda Dönüm Noktası:Amerikan İlişkileri

39 1974 Askeri Müdalesi ve Türk -Amerikan İlişkileri

48 Türkiye'nin Müdahelesinin Dünyadaki Yankıları

50 Amerikan Silah Ambargosu

54 ABD-Kanada -İngiltere Ortak Barış Planı

58 1977 Dentaş -Kyprianou Doruk Anlaşması

60 Perez de Cuellar Belgeleri

63 Söğük Savaşin Son Dönemlerinde Amerika ve Kıbrıs Sorunu

70 İKİNCİ BÖLÜM KIBRIS'

72 ABD YÖNETİMLERİNİN SÖĞUK SAVAŞ SONRASI DEĞİŞEN KIBRIS POLİTİKALARI

72 Nelson Ledsky'ın Arabuluculuk Çabaları

75 1990-1995 Arası Dönem: Butros Gali ve Fikirler Dizisi

84 1996-2001 DÖNEMİ: AMERİKA YENİ BAŞLANGIÇ PEŞINDE MI?

84 Richard Holbrooke'un Arabulucuğu

89 90'lı Yıllarda ABD'nin Kıbrıs Sorununa Bakısi

92 ANNAN PLANLARI

92 Annan Planlarının Ortaya Çıkış Süreci

92 Referanduma Giden Süreç: Kıbrıs Sorununun Kapsamlı Çözümü için Anlaşma Temeli

104 Annan Planına Giden Süreçte Amerikan Politikaları

ÜÇÜNÇÜ BÖLÜM

ADALET VE KALKINMA PARTİSİ DÖNEMİNDE

109 KIBRIS SORUNUNUN TÜRK -ABD-AB İLİŞKİLERİNE YANSIMALARI

111 KIBRIS SORUNUNDA GELENEKSEL TÜRK DIŞ POLİTİKASINDAN SAPMA

113 AKP'nin Kasım 2007 Şecim Bildirgesinde ve 60, Hükümet Programında Kıbrıs Sorunu, ABD ve AB ile İlişkiler

118 AKP'NIN KIBRIS SORUNUNA YAKLAŞIMI: KAZAN -KAZAN STRATEJİSİ

120 AKP'nin Annan Planı'na Yaklaşımı

121 AKP'NIN LİBERAL DÖNÜSÜMÜ: ABD İLE İLİŞKİLERDE KIBRIS SORUNU

126 KIBRIS SORUNUNUN TÜRKİYE'NİN AB İLE İLİŞKİLERİNE YANSIMALARI VE ABD

129 ABD ve AB Arası İLişkilerde Kıbrıs Sorunu ve Türkiye'nin Rölu

136 AKP Döneminde Kıbrıs Sorunun Türkiye -AB İlişkilerine Etkileri

139 KIBRIS, AKP İCİN NE ANLAM İFADE EDİYOR

143 SONUÇ

176 KAYNAKLAR

184 ÖZGEÇMİŞ

Araştırmaya Başlarken  
   Sıkça Sorulan Sorular