Thesis (MA) - Cyprus International University. Institute of Graduate Studies and Research Education For Mental Disabilities Department

Includes bibliography (sheets 128-150)

ÖZET
Bu araştırmanın amacı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde özel eğitime devam eden
özel gereksinimli çocukların internet bağımlılıkları ile saldırgan davranışları
arasındaki ilişkinin incelenmesi ve çeşitli değişkenlere göre farklılaşıp
farklılaşmadığının belirlenmesidir. Araştırmada betimsel tarama modeli kullanılmıştır.
Araştırmaya 2022-2023 eğitim öğretim yılı içerisinde özel eğitim ve özel eğitim iş
okullarında öğrenimine devam eden 239 özel gereksinimli bireyin ebeveyni (Anne
veya Baba) katılım sağlamıştır. Kurumlardan gerekli izinlerin alınmasıyla araştırmaya
gönüllü olarak katılım sağlamayı kabul eden ebeveynlere; araştırmacı tarafından
geliştirilen “Sosyo-demografik Bilgi Formu, Aile-Çocuk İnternet Bağımlılık Ölçeği
ve Çocuklar için Saldırganlık Ölçeği Anne-Baba Formu” uygulanmıştır. Araştırma
verilerinin istatistiksel analizleri için Statistical Package for Social Sciences (SPSS)
26.0 yazılımından faydalanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre özel eğitim gerektiren
bireylerin Aile-Çocuk İnternet Bağımlılık Ölçeği toplam puanlarına göre internet
bağımlılıklarının düşük olduğu ancak ölçeğin kontrol güçlüğü alt boyutunun yüksek
olduğu saptanmıştır. Çocuklar için Saldırganlık Ölçeği Anne-Baba Formu toplam
puanlarının ortalama, ölçeğin Sözel Saldırganlık alt boyutu puanlarının ise yüksek
olduğu tespit edilmiştir. Özel eğitim gerektiren bireyin; yaşına, birlikte yaşadığı kişiye,
kardeş sayısına, özel eğitime başlama yaşına, araştırmaya katılım sağlayan
ebeveynine, günlük internet kullanım süresine, telefonda en çok kullandığı sosyal ağa
göre her iki ölçek ve alt boyutlarında da anlamlı düzeyde farklılıklara rastlanmıştır.
Araştırmaya katılım sağlayan annelerin yaşlarının Çocuklar için Saldırganlık Ölçeği
Anne-Baba Formu puanlarında anlamlı düzeyde farklılaşmalara neden olduğu, eğitim
düzeyinin ise her iki ölçek puanlarında da anlamlı farklılıklara neden olduğu tespit
edilmiştir. Babaların yaşlarının ve eğitim düzeylerinin de anlamlı farklılıklara neden
olduğu sonuçlanmıştır. Aile-Çocuk İnternet Bağımlılık Ölçeği ve Çocuklar için
Saldırganlık Ölçeği Anne-Baba Formu ve alt ölçekleri arasında anlamlı düzeyde
korelasyonlara rastlanmıştır. Aile-Çocuk İnternet Bağımlılık Ölçeğindeki Yoksunluk
alt ölçeği toplam puanlarının Çocuklar için Saldırganlık Ölçeği Anne-Baba Formu
puanlarını yordadığı da tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: İnternet Bağımlılığı, Özel Eğitim Gerektiren Birey, Saldırganlık

ABSTRACT
The aim of this research is to examine the relationship between internet addiction and
aggressive behavior of children with special needs attending special education in the
Turkish Republic of Northern Cyprus and to determine whether it differs according to
various variables. Descriptive survey model was used in the research. The parents
(Mother or Father) of 239 individuals with special needs in the 2022 2023 academic
year participated in the research. Parents who voluntarily agree to participate in the
research by obtaining the necessary permissions from the institutions; “Sociodemographic Information Form, Family-Child Internet Addiction Scale and
Aggression Scale for Children Parent Form” developed by the researcher were applied.
Statistical Package for Social Sciences (SPSS) 26.0 software was used for statistical
analysis of research data. According to the results of the research, it was determined
that the Internet addiction of individuals with special needs was low compared to the
Family-Child Internet Addiction Scale total scores, but the control difficulty subdimension of the scale was high. It was determined that the Aggression Scale for
Children Parent Form total scores were average, while the Verbal Aggression subdimension scores of the scale were high. Significant differences were found in both
scales and sub-dimensions according to age, person with whom they live, number of
siblings, age of starting special education, parents participating in the research, daily
internet usage time and the social network they use most on the phone. It was
determined that the ages of the mothers participating in the study caused significant
differences in the scores of the Aggression Scale for Children Parent Form, while the
level of education caused significant differences in the scores of both scales. It was
concluded that the age and education level of the fathers also caused significant
differences. Significant correlations were found between the Family-Child Internet
Addiction Scale and the Aggression Scale for Children Parent Form and its subscales.
It was also determined that the total scores of the Deprivation subscale in the FamilyChild Internet Addiction Scale predict the scores of the Aggression Scale for Children
Parent Form.
Keywords: Aggression, Individual with Special Needs, Internet Addiction