Thesis (MSc) - Cyprus International University. Institute of Graduate Studies and Research Clinical Psychology Department

Includes bibliography (sheets 95-110)

ÖZET
Biyopsikososyal yaklaşım göz önünde bulundurulduğunda, insanı anlamaya yönelik
yapılan çalışmaların bütüncül bakış çerçevesinden ele almasının önemine vurgu
yapılmalıdır. Bu çalışmanın amacı, ilgili kuramsal çerçeveden hareketle, psikolojik
sağlık, bilinçli farkındalık, beslenme ve ortoreksiya nervoza belirtileri arasındaki
ilişkileri bütüncül bir düzlemde ele almaktadır.
Sağlıklı beslenme tutumlarının temelleri, çocukluk döneminde bakım veren kişi ile
atılır. Yetişkinlikte ise psikolojik sağlıkla ilişkilendirilir ve bireyin psikolojik sağlığı
üzerinde bir belirleyiciliğe sahip olduğu ifade edilir. Çalışma bilinçli farkındalık
yaklaşımını, bireylerin klinik ve klinik olmayan problemlerinde yardımcı olabileceği
görüşü ile ifade etmektedir. Nitekim, farkındalık pratikleri sağlıklı beslenme tutumları
ile birlikte kişinin psikolojik ve bedensel sağlığında optimal düzeyde fayda
sağlayacağı düşünülmektedir. Çalışma, bilinçli farkındalık pratikleri, sağlıklı
beslenme tutumları ve depresif belirtiler arasındaki ilişkileri bütüncül bir düzlemde ele
almasından dolayı değişkenler arasındaki ilişkilerin birbirini etkileyeceği
düşünülmektedir. Diğer taraftan, sağlıklı beslenme tutumları ile depresif belirtiler
arasındaki ilişkinin anlamlı olduğu düşünülmektedir ancak sağlıklı beslenmeye
duyulan ilginin dengeli bir tutum çerçevesinde olması gerektiği aksi takdirde bireylerin
anoreksik belirtiler gösterebileceğine dikkat edilmelidir.
Bu çalışma kapsamında, bütüncül bakış açısına göre bireyin bilinçli farkındalık
pratikleri, sağlıklı beslenme tutumları, ortoreksik ve depresif belirtileri olmak üzere
dört boyut üzerinde değerlendirilmiştir. Bu amaç doğrultusunda, 18-35 yaş arasında
138 erkek 289 kadın genç yetişkin bireyler ile çalışılmış olup çalışma kapsamında,
Beck Depresyon Envanteri (B.D.E), Bilinçli Farkındalık Ölçeği (B.F.Ö), Ortoreksiya
Ölçeği (Orto-11), Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği, Bilgilendirilmiş Onam
Formu ve Demografik Form kullanılmıştır. “IBM SPSS” programı ile analiz edilen
verilerde, “Bağımsız Örneklemler T-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA),
Pearson Korelasyon Analizi ve Basit Doğrusal Regresyon Analizi” kullanılmıştır. Çalışmada, Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutumlar Ölçeği, Bilinçli Farkındalık Ölçeği,
Ortoreksiya Nervoza Ölçeği ve Beck Depresyon Ölçeği arasında istatiksel olarak
anlamlı ilişkiler olduğu gözlemlenmiştir. Ek olarak, sağlıklı beslenmeye ilişkin
tutumlar düzeyinin bilinçli farkındalığı anlamlı olarak yordadığı gözlemlenmiştir.
Benzer şekilde, bilinçli farkındalık düzeyleri, depresif belirtileri anlamlı olarak
yordadığı görülmektedir. Ek olarak, sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumların depresif
belirtileri anlamlı olarak yordadığı gözlemlenmiştir. Ayrıca, sağlıklı beslenmeye
ilişkin tutumların ortoreksiya nervoza belirtilerini yordadığı görülmektedir. Son
olarak, bilinçli farkındalık düzeylerinin ortoreksiya nervoza belirtilerini yordadığı
gözlemlenmiştir.
Elde edilen bulgular, yeni literatür ışığında tartışılmış olup, yeni çalışmalar için
önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Bilinçli Farkındalık, Biyopsikososyal Yaklaşım, Depresif
Belirtiler, Ortoreksiya Nervoza, Sağlıklı Beslenme

ABSTRACT
Considering Biopsychosocial factors, importance of being adressed of holistic view
should be emphasised in work which trying to understand human beings. Purpose of
this study, to discuss relations among psychological health, healthy nutrition,
mindfulness and orthorexia nervosa symptoms in holistic approach.
Basis of healthy eating awareness is teached to people during their chilhood.
Awareness is associated with psychological health during adulthood period. This study
states that mindfulness approach can help to individuals clinical and non-clinical
problems. As the matter of fact is thought that, with togetherness of mindfulness
practice with healthy nutrition attitudes benefit persons psychological and physical
healthin optimum level. Because of this study examines to relations among
mindfulness practice, healthy nutrition behavior and depressive symptoms in holistic
view, it is thought that relations of variables will affect each other. On the other hand,
it is thought that relations between healthy nutrition attitudes and depressive symptoms
are meaningful but interest of healthy nutrition must be balanced for individuals.
Otherwise, individuals can show anorexic symptoms.
Within scope of this study, holistic view is discussed in 4-dimensional perspective
which consist of practices of inviduals mindfulness and healthy nutritional behaviour,
orthorexia nervosa and depressive symptoms. In accordance with this purpose, young
adults who aged between 18-35 and 138 man 289 has been taken as basis and Beck
Depression Inventory (B.D.İ) Mindful Atteintion Awareness Sclale (M.A.A.S),
Orthorexia Nervosa Scale (Orto-11), Attitude Scale for Healthy Nutrition (ASHN)
Informed Consent Forms and Demographic Form. “Independent T-Test, One Way
ANOVA, Pearson Correlation Test and Linear Regression Test” has been used in the
datas which analyzed over ‘IBM SPSS’program.
In this study, it was observed that there were significant relationships between the Beck
Depression Inventory, Mindful Atteintion Awareness Sclale, Orthorexia Nervosa Scale, Attitude Scale for Healthy Nutrition. Additionally, it has been observed that
level of attitudes related healthy nutrition predict mindfulness.
It has been observed that level of mindfulness predict depressive symptoms.
Additionally, it has been observed that attitudes related healthy nutrition predict
meaningly depressive symptoms. Additionally, it has been observed that attitudes
related healthy nutrition predict symptoms of Orthorexia Nervosa. Finally, it has been
observed that, level of mindfulness predict symptoms of orthorexia nervosa.
The findings have been discussed in the light of new literature, and suggestions for
new studies have been made.
Keywords: Biopsychosocial Approach, Depressive Symptoms, Healthy Nutrition,
Mindfulness, Orthorexia Nervosa