Thesis (MA) - Cyprus International University. Institute of Graduate Studies and Research Turkish Language and Literature Department

Includes bibliography (sheets 76-81)

ÖZET
Yapılan araştırmanın amacı Niyâzi-i Mısrî’de mistik ögeleri inceleyerek beyitteki
mistik ögeleri ortaya koymak ve buna bağlı olarak tasavvuf anlayışına ışık tutmaktır.
Bu doğrultusunda Niyâzi-i Mısrî’nin beyitlerinde yer verilen mistik ögelerin
incelenmesi ele alınmıştır. Çalışmanın ana teması olan “mistik” ifadesine yer
verilmiştir. Bu ifadenin hem sözlük hem de tarihî gelişimi açısından incelenmiştir.
Mistisizmin dini yönden ilişkilendirmesi yapılmıştır. Mısrî’de mistik ögeler üzerine
yapılmış araştırmada tasavvuf, tasavvufun tarihi gelişimi dikkate alınarak yapılmıştır.
Tarikatın gelişim evreleri ayet ve hadisler göz önünde bulundurularak incelemeler
yapılmıştır. Osmanlı döneminin sûfisi olan Mısrî eserlerinden tasavvufî konulara
ağırlık vermiş ve eserlerini sade üslup kullanılmıştır. Buna ek olarak Mısrî’nin
doğumundan başlayarak, şeyhini arayışı, ilim tahsili için çıktığı yolculukları, sürgün
yılları, vefatı ve hayatı için dönüm noktası olan önemli olayları alt başlıklarla
açıklanmaya gidilmiştir. Nitel araştırma tekniklerinden birisi olan literatür taramasına
bağlı içerik analizi yöntemi ile ortaya konulan bu çalışmada elde edilen bulgulara göre
Niyazi-i Mısrî’nin mistisizm ile ilişkisi tasavvufi düşünceleri ve eserlerine yansıyan
manevi yaklaşımıyla belirginleşmektedir. Bu bağlamda Niyazi-i Mısrî'nin eserlerinde,
mistisizmin temel prensiplerine ve fikirlerine sık sık atıfta bulunduğu tespit edilmiştir.
Niyazi-i Mısrî, mistisizmi, sevgi, aşk, birlik, yokluk, tevhid gibi mistik kavramları
şiirlerinde yoğun bir şekilde işlemektedir. Mısrî, aşkın sembolik bir dil ile ifade
edilerek Allah'a olan bağlılığı ve onunla bütünleşmeyi arzusunu anlatmaktadır.
Neticede, Mutasavvıf olarak Niyazi-i Mısrî, gönül erbabının (manevi arayışçıların)
Allah'a ulaşmak için izlediği içsel bir yol olan tasavvuf yolunu takip etmiştir. Bu yol,
nefsi terbiye etmek, manevi disiplinlerle çalışmak, zikir ve meditasyon gibi
uygulamalarla Allah'a yaklaşmayı amaçlamaktadır. Niyazi-i Mısrî'nin şiirleri ve
öğretileri, bu içsel yolculuğun bir rehberi niteliğindedir ve mistik deneyimleri ifade
etmektedir.
Anahtar Kelimeler: Ayeti Celal, Cemal, Hadis, İnsan-I Kâmil, Mistisizm, Tasavvuf,
Mutasavvuf, Vahdeti Vücud, Tecelli, Tevhid

ABSTRACT
The aim of the research is to reveal the mystical elements in the couplet by examining
the mystical elements in Niyâzi-i Mısrî and, accordingly, to shed light on the
understanding of mysticism. In this direction, the examination of mystical elements in
the couplets of Niyâzi-i Mısrî is discussed. The main theme of the study, the expression
"mystical" is included. This expression has been examined in terms of both lexical and
historical development. Mysticism has been associated with religion. In the research
on mystical elements in Mısrî, Sufism was made by taking into account the historical
development of Sufism. Examinations were made by considering the development
stages of the sect, verses and hadiths. Mısrî, who was a Sufi of the Ottoman period,
focused on mystical subjects from his works and used a simple style in his works. In
addition to this, starting from the birth of Mısrî, his search for his sheikh, his journeys
for science education, his years of exile, his death and important events that were
turning points for his life were explained with subtitles.
According to the findings obtained in this study, which was revealed by the content
analysis method based on the literature review, which is one of the qualitative research
techniques, Niyazi-i Mısrî's relationship with mysticism becomes clear with his
mystical thoughts and his spiritual approach reflected in his works. In this context, it
has been determined that Niyazi-i Mısrî frequently refers to the basic principles and
ideas of mysticism in his works. Niyazi-i Mısrî intensely deals with mystic concepts
such as love, love, unity, absence and tawhid in his poems. Misrî is expressing love
with a symbolic language, describing his devotion to Allah and his desire to integrate
with him.
As a result, Niyazi-i Mısrî, as a Sufi, followed the path of Sufism, which is an internal
way of the connoisseurs of the heart (spiritual seekers) to reach Allah. This path aims
to train the soul, work with spiritual disciplines, and approach Allah through practices
such as dhikr and meditation. Niyazi-i Mısrî's poems and teachings are a guide to this
inner journey and express mystical experiences.
Keywords: Mysticism, Mysticism, Mysticism, Verse, Hadith, Unity Of Existence,
Manifestation, Tawhid, Majesty, Jamal, Perfect Human Being