Thesis - Cyprus International University. Institute of Education and Research Clinical Psychology

Bu çalışmanın amacı, Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti örneklemlerinde pozitif şemalar, şema başa çıkma biçimleri ve travma sonrası büyüme değişkenleri üzerinden karşılaştırmalı bir çalışma yapmaktır. Bu amaç doğrultusunda 299’u Türkiye Cumhuriyeti ve 141’i Avrupa Birliği ülkesi vatandaşı olmak üzere toplamda 440 katılımcı araştırmaya dahil edilmiştir. Katılımcılara sosyodemografik bilgi formu, Travma Sonrası Stres Tanı Ölçeği (TSSTÖ), Travma Sonrası Büyüme Envanteri (TSBE), Pozitif Şema Ölçeği (PŞÖ) ve Şema Başa Çıkma Biçimleri Ölçeği (ŞBÇBÖ) uygulanmıştır. Araştırmada veri analizleri SPSS 25.0 paket programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Ölçek puanlarının normal dağıldığı gözlenmiş ve bu kapsamda parametrik testler uygulanmıştır. Erkeklerin öz yetkinlik ve başarıda kadınlardan daha öne çıktığı, fakat kadınların benlik algısı ve ilişki dinamiklerinde daha fazla değişim yaşadığı belirlenmiştir. Coğrafi konum da bu değişkenleri etkilemekte; Avrupa Birliği'nde yaşayan bireylerin, Türkiye'deki bireylere nazaran bazı konularda daha yüksek değerlere sahip olduğu tespit edilmiştir. Ancak, T.C. uyruklu bireylerin başarı algısı, diğer ulusal gruplara kıyasla daha düşüktür. Psikolojik veya psikiyatrik tanı alan bireylerin, genel popülasyona kıyasla bazı konularda daha düşük, bazılarında ise daha yüksek puanlara sahip olduğunu görülmektedir. Aynı zamanda, eğitim seviyesi ve gelir durumu da bireylerin çeşitli özellikleri üzerinde belirgin bir etkiye sahiptir. Medeni durum da, özellikle öz yetkinlik gibi bazı özelliklerde farklılıklara yol açmaktadır. Yaş faktörü, öz yetkinlik, iyimserlik ve değerlilik gibi özelliklerin artışıyla doğrudan ilişkili bulunmuştur. Bu değişkenlerin, travma sonrası büyüme üzerinde %23 ile %39 arasında bir etkisi olduğu saptanmıştır; bu etkinin en belirgin olduğu değişkenler ise iyimserlik, kaçınma ve güven olarak belirlenmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen bulgular kuramsal ve kavramsal çerçevede tartışılmış ve çeşitli önerilerde bulunulmuştur.