CD var / Includes CD:7-11 Yaş Aile eğitim programının Annelerin Ebeveynlik yetkinliği düzeylerine etkisi

Kaynakça var (99-112 s.)

'ÖZ Bu araştırmada, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyet (KKTC) 'inde 7-11 yaş çocuğa sahip ebeveynlere yönelik hazırlanan Aile Eğitim Programının, Annelerin yetkinlik düzeyleri üzerindeki etkisi incelenmiştir. Bu temel amaç doğrultusunda aşağıdaki denenceler sınanmıştır: 1. Yedi-onbir yaş aile eğitim programı genel olarak annelerin ebeveynlik yetkinliklerini artıracaktır. 2. Yedi-on bir yaş aile eğitim programı annelerin çocuklarının akademik gelişimleri ile ilgili yetkinlik düzeylerini artıracaktır. 3. Yedi-on bir yaş aile eğitim programı annelerin çocukları ile iletişim kurma konusundaki yetkinlik düzeylerini artıracaktır. 4. Yedi-on bir yaş aile eğitim programı annelerin çocuklarının bedensel ve cinsel gelişimleri konusundaki yetkinlik düzeylerini artıracaktır. 5. Yedi-on bir yaş aile eğitim programı annelerin çocuklarına güvenli bir çevre oluşturma konusundaki yetkinlik düzeylerini artıracaktır. Araştırma, ön-test son-test kontrol gruplu deneysel desen niteliği taşımaktadır. Araştırma, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı beş ilkokulda, 7-11 yaşlarında çocukları olan 46 annenin (23 deney, 23 kontrol grubu) katılımı ile gerçekleştirilmiştir. İlgili desen uyarınca deney ve kontrol grupları belirlenmiş, deney grubunda bulunan annelere 14 hafta 14 modülden oluşan Aile Eğitim Programı (AEP) araştırmacı tarafından uygulanmıştır. Kontrol grubuna ise hiçbir müdahalede bulunulmamıştır. Veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılan Ebeveyn Yetkinlik Ölçeği (EYÖ) ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. EYÖ, " Akademik Yetkinlik Düzeyi", "İletişim Yetkinlik Düzeyi", "Bedensel ve Cinsel Yetkinlik Düzeyi" ve "Güvenli Çevre Oluşturma Yetkinlik Düzeyi" olmak üzere dört alt ölçekten oluşmuştur. Ölçeğin yapı geçerliği için Faktör Analizi yapılmış, kalan 15 madde üzerinde temel bileşenler analizi ve ardından varimax dik döndürme tekniği ile yapılan açıklayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin dört boyutlu bir yapısının olduğu anlaşılmıştır. EYÖ'nün geçerli ve güvenilir bir test olduğuna dair kanıtlar sunulmuştur. Verilerinin analizinde, istatistiksel teknikler olarak; bağımsız gruplar t testi, Kovaryans analizi, Mann Withney U testi, ortalama, standart sapma, frekansdan yararlanılmıĢtır. Araştırma sonucunda, Aile Eğitim Programı alan annelerin almayan annelere oranla Genel Ebeveyn Yetkinlik puanları arasında anlamlı bir fark olduğu ortaya çıkmıştır. Deney grubundaki anneler ile kontrol grubundaki annelerin ön-test puanları kontrol altına alındığında, son-test düzeltilmiş ortalamaları arasında deney grubu lehine Akademik Yetkinlik Puan'ları açısından anlamlı bir fark bulunamamıştır. Yine deney grubundaki anneler ile kontrol grubundaki annelerin ön-test puanları kontrol altına alındığında, son-test düzeltilmiş ortalamaları arasında deney grubu, Etkili İletişim Kurabilme yetkinliği açısından anlamlı bir fark olmadığı ortaya çıkmıştır. Üçüncü alt ölçek sonucunda ise, deney grubundaki anneler ile kontrol grubundaki annelerin ön-test puanları kontrol altına alındığında, son-test düzeltilmiş ortalamaları arasında deney grubu lehine Bedensel ve Cinsel Gelişimleri konusunda yetkinliği üzerinde anlamlı bir fark olduğu görülmüştür. Güvenli Çevre oluşturma yetkinlik alanı olan alt ölçek incelendiğinde, deney grubundaki anneler ile kontrol grubundaki annelerin ön-test puanları kontrol altına alındığında, son-test düzeltilmiş ortalamaları arasında deney grubu lehine anlamlı bir fark olduğu bulunmuştur. İzleme ölçümü ile deney grubundaki anneler ile kontrol grubundaki annelerin son-test puanları kontrol altına alındığında, izleme düzeltilmiş ortalamaları arasında deney grubu lehine -etkili iletişim kurabilme yetkinliği alt ölçeği hariç- anlamlı bir fark olduğu ortaya çıkmıştır. Bu bulgular doğrultusunda, Aile Eğitim Programının deney grubundaki annelerin ebeveyn yetkinlik düzeylerini yükseltmede olumlu etkisi olduğu söylenebilir. Anahtar Kelimeler: Aile Eğitim Programı, Ebeveyn Yetkinliği, 7-11 yaş okul çağı çocuğu ABSTRACT The purpose of this research is to investigate the effects of Parenting Education Programme which was held in Turkish Republic of Northern Cyprus, addressing the parents who have children between the ages of 7-11. In accordance with this main purpose the following hypotheses were tested: 1. Seven - eleven age Parenting Education Programme will generally increase the female parents' parenting competences. 2. Seven - eleven age Parenting Education Programme will increase the female parents' parenting competences about their children's academic improvement. 3. Seven - eleven age Parenting Education Programme will increase the female parents' parenting competences about communicating with their children. 4. Seven - eleven age Parenting Education Programme will increase the female parents' parenting competences about sexual and physical development of their children 5. Seven - eleven age Parenting Education Programme will increase the female parents' parenting competences about developing a safe environment for their children. The research has the characteristics of a pretest-posttest control group experimental design. The research was conducted in Turkish Republic of North Cyprus in five primary schools which are dependent on the Ministry of National Education, with 46 female parents as participants who have children between the ages of 7-11. In accordance with the related design, after determining the experimental and control groups, 14 modules Parenting Education Programme (PEP) which lasted for 14 weeks, was implemented by the researcher for the female parents who were in the experimental group. There was no intervention for the control group. Parenting Competence Scale (PCS) and Personal Information Form, which were developed by the researcher and tested for validity and reliability, were employed for the experimental and control groups. PCS is consisted of 4 subscales which are "Academic Competence Level", "Communication Competence Level", "Physical and Sexual Development Competence Level" and "Building up a Safe Environment Competence Level". Factor analysis was employed for the scale for its construct validity, on the remaining 15 items Factor structures were presented by having the data to be applied via the methods of principal components analysis and Varimax rotation. As a result of exploratory factor analysis it was found out that the scale was consisted of four sub-dimensions. The data analysis process as statistical techniques was benefitted from the independent samples t test, covariance analysis, Mann Withney U test, mean, standard deviation and frequency. As a result of the research female parents who participated in Parenting Education Programme compared to the ones who did not, it was found that there was a meaningful difference between their General Parenting scores. Considering the post-test scores of the female parents both in the experimental and control groups, there was no meaningful difference in favor of female parents in the experimental group between the averages of post-test regulated scores regarding Academic Competences. Similarly, considering the post-test scores of the female parents both in the experimental and control groups, there was no meaningful difference in favor of female parents in the experimental group between the averages of post-test regulated scores regarding Developing Effective Communication. As a result of the third scale, Considering the post-test scores of the female parents both in the experimental and control groups, there was a meaningful difference in favor of female parents in the experimental group between the average of post-test regulated scores regarding Physical and Sexual Development.

Considering the subscale which is developing a Safe Environment there was a meaningful difference in favor of female parents in the experimental group between the average of post-test regulated scores. When the post-test scores of female parents in the control group and the female parents in the experimental group were brought under control by the monitoring measurement, there was a meaningful difference in favor of female parents in the experimental group between the average of monitoring regulated scores except the Developing Effective Communication subscale. In accordance with the findings Parenting Education Programme had a positive impact on increasing the parenting competence levels of the female parents who were in the experimental group. Keywords: Parenting Education Programme, Parenting Competence, school-age children between 7-11.'

BÖLÜM 1

1 GİRİŞ

1 Problem Durumu

4 Problem Cümlesi

4 Denenceler

5 Araştırmanın Amacı

5 Arştırmanın Önemi

6 Sayıltılar

6 Sınırlılıklar

7 Tanımlar

BÖLÜM 2

8 KURAMSAL ÇERÇEVE VE İLGİLİ ARAŞTIRMALAR

8 Aile

8 Aile kavramı ve Ailenin Önemi

10 Ailenin Özellikleri

10 Aile Tipleri

12 Anne-Baba Tutumları

17 Anne-Baba Rolleri

21 Yetkinlik

21 Yetkinliğin Tanımı

22 Anne-Baba Yetkinliği Üzerine Yapılan Araştırmalar

23 Aile Eğitimi

23 Aile Eğitimi ve Önemi

26 Aile Eğitiminin Amaçlar

27 Aile Eğitim Modelleri

28 Ev Merkezli Aile Eğitimi

39 Kurum Merkezli Aile Eğitimi

30 Kurumsal Okul Öncesi Eğitimde Bütünleştirilmiş Aile Eğitimi

30 Uzaktan Ögretim Yoluyla Aile Eğitimi

31 Aile Eğitim Programları

32 Yurtdışında Uygulanan Aile Eğitim Programları

36 Türkiye'de Uygulanan Aile Eğitim Programları

43 İlgili Araştırmalar

44 Yurtdişında Yapılan Araştırmalar

47 Türkiye'de Yapılan Araştırmalar

52 KKTC' de Yapılan Araştırmalar

BÖLÜM 3

55 YÖNTEM

55 Araştırmanın Modeli

56 Çalışma Grubu

61 Veri Toplama Araçları

61 Anne-Baba Bilgi Formu

61 Ebeveyn Yetkinlik Ölçeği

67 Verilerin Toplanması

68 İşlem

72 Verilerin Analizi

BÖLÜM 4

74 BULGULAR VE YORUM

74 Aile Eğitim Program'ının Annelerin Genel Ebeveynlik Yetkinlikleri Üzerindeki Etkisine İlşkin Bulgular

79 Aile Eğitim Program'ının Annelerin Çocuklarının Akademik Gelişimleri İle İlgili Yetkinlik Düzeyleri Üzerinde Etkisine İlşkin Bulgular

83 Aile Eğitim Program'ının Annelerin Çocukları ile iletişim Kurma Konusundaki Yetkinlikleri Üzerinde Üzerindeki Etkisine İlişkin Bulgular

87 Aile Eğitim Program'ının Annelerin Çocuklarını Bedensel ve Cinsel Gelişimleri Konusundaki Yetkinlikleri Üzerindeki Etkisine İlişkin Bulgular

90 Aile Eğitim Program'ının Annelerin Çocuklarına Güvenli Çevra Oluşturma Konusundaki Yetkinlikleri Etkisine İlişkin Bulgular

BÖLÜM 5

96 SONUÇ VE ÖNERİLER

96 Sonuçlar

97 Öneriler

97 Araştırmacılara Ait Öneriler

98 Uygulayıcılara Ait Öneriler

99 KAYNAKLAR

113 EKLER

114 Aile Eğitim Programı Bilgilendirme Mektubu

116 Aile Eğitim Programı Bilgilendirme Mektubu

117 Anne-Baba Bilgi Formu

118 Ebeveyn Yetkinlik Ölçeği Deneme Formu

123 Ebeveyn Yetkinlik Ölçeği

124 Anne -Baba Yetkinlik Ölçeği Uygulama İzin Belgesi

125 Aile Eğitim Programına Aileleri Davet Yazısı

126 TC Milli Bakanlihi Çıraklık ve Yaygun Eğitim Genel Müdürlügü, Aile Eğitim Kurs Programı Öğretmen Yetiştirme Kursuna Kaatılım Talep Yazısı

127 Aile Eğitim Kurs Programı Sertifikası

128 Aile Eğitim Kurs Programı Temel Özellik ve Koşulları