BENLİĞİN AYRIMLAŞMASI İLE ÖZNEL İYİ OLUŞ ARASINDA BENLİK KURGUSUNUN ARACILIK ROLÜNÜN İNCELENMESİ /
FATMA BURÇİN HOCAOĞLU; DANIŞMAN: YRD. DOÇ. DR. ŞERİFE ÖZBİLER
- 224 pages; 31 cm. Includes CD
Thesis (PhD) - Cyprus International University. Institute of Graduate Studies and Research Counseling Psychology Department
Includes bibliography (sheets 169-211)
ÖZ Beliren yetişkinlik dönemi, Bowen Aile Sistemleri Teorisi (BFST) içindeki ana kavram olan benliğin ayrımlaşmasının gelişimi için önemli bir dönem olmasına rağmen, önceki araştırmaların çoğu 25 yaşın üzerindeki popülasyonlara odaklanmıştır. Benliğin ayrımlaşması üzerine sadece birkaç araştırma beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerle yapılmıştır. Ayrıca, benliğin ayrımlaşması ile öznel iyi oluş arasındaki potansiyel ilişkileri daha iyi anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Bu nedenle, bu çalışmanın amacı, beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerdebenliğin ayrımlaşması ile öznel iyi oluş arasındaki benlik kurgusunun aracı rolünü incelemektir. Çalışma, beliren yetişkinlik dönemindeki yaşları 18 ila 25 arasında olan toplam 370 katılımcıyı içermektedir. Katılımcılardan benliğinayrımlaşması, benlik kurgusu ve yaşam doyumu ölçeklerini içeren bir anket paketini doldurmaları istenmiştir. Yapısal eşitlik modeli (SEM) analizleri, benliğin ayrımlaşması ile öznel iyi oluş arasında pozitif bir ilişki olduğunu göstermiştir. Dahası, bağımsız benlik kurgusu ve uyum arayışı (karşılıklı bağımlı benlik kurgusu), benliğin ayrımlaşması ile öznel iyi oluş arasında aracılık ederken, reddedilmeden kaçınma, benliğin ayrımlaşması ile öznel iyi oluş arasında aracılık etmemiştir. Bu bağlamda, gelecekte yapılacak çalışma ve uygulamalar için bazı önerilerde bulunulmuştur. Gelecekteki araştırmacılar benliğin ayrımlaşması ve öznel iyi oluş arasındaki ilişkiyi açıklayabilecek farklı bir değişkenin arabuluculuk etkisini araştırmayı düşünebilirler. Ayrıca gelecekteki çalışmalarda kişilerarası ilişkilere şekil veren benliğin ayrımlaşması kavramının romantik ilişkiler, evlilik ilişkileri ve ebeveyn-çocuk ilişkisi gibi farklı ilişki türlerinde de araştırılması, aile dinamiklerinin doğasının anlaşılması noktasında katkı sağlayacaktır. ABSTRACT Although emerging adulthood is an important period for the development of differentiation of self (DoS), the central concept within Bowen Family Systems Theory (BFST), most of the previous research is concentrated on populations over the age of 25 and only few research on DoS has been conducted in emerging adults. More research is needed to better understand the potential relations between DoS and subjective well-being. The purpose of this study was to examine the role of selfconstrual between DoS and subjective well-being in emerging adults. The study was conducted among 370 participants, between the ages of 18 and 25, who were in emerging adulthood. Participants were asked to fill out a questionnaire package consisting of measurements of differentiation of self, self-construal and satisfaction with life. Structural equation model (SEM) analyses showed a positive association between DoS and subjective well-being. Moreover, the independent self-construal and harmony-seeking interdependent self-construal mediated between DoS and subjective well-being, while rejection avoidance did not mediate between DoS and subjective well-being. Accordingly, some suggestions have been made for further studies and practice.