SOSYAL MEDYA UYGULAMALARININ KULLANIMINDA SİBER ZORBALIK DAVRANIŞININ SANAL SOSYAL DIŞLAMA VE ÇEŞİTLİ DEMOGRAFİK DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ /
YONCA ÖNAL; DANIŞMAN: DR. ÖĞR. ÜYESİ UMUT ÇIVGIN
- 178 sheets; 31 cm. Includes CD
Thesis (MSc) - Cyprus International University. Institute of Graduate Studies and Research Clinical Psychology Department
Includes bibliography (sheets 126-166)
ÖZET Bu çalışma, çeşitli sosyal medya uygulamalarında yaygın görüldüğü düşünülen siber zorbalık davranışının, sanal sosyal dışlanma ve çeşitli demografik değişkenlerin (cinsiyet, yaş, eğitim durumu, hangi sosyal medya uygulamalarını ne kadar sıklıkla kullandıkları ve anonim hesap kullanıp kullanmadıkları) birbirleri ile olan ilişkisini araştırmak amacıyla yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma evrenini, Türkiye'nin ve Kıbrıs'da yer alan, çeşitli popüler sosyal medya uygulamalarını (örn., İnstagram, WhatsApp, Youtube, TikTok vb.) değişik amaçlarla kullanan (örn., eğlenmek, gündemi takip etmek, fotoğraf ve video paylaşmak vb.), farklı yaş (18-73 arası), cinsiyet (kadın, erkek) ve eğitim düzeyine (lise ve altı, üniversite, lisansüstü) sahip katılımcılardan oluşmaktadır. Çalışmada Demografik Bilgi Formu, Yenilenmiş Siber Zorbalık Envanteri-II (RCBI-II) ve Sanal Sosyal Dışlanma (Cyberostracism) Ölçeği kullanılmış, Cronbach alfa testi uygulanmıştır. Çıkan sonuçlar SPSS 26.0 programı ile analiz edilmiştir. Araştırmada değişkenler arasındaki farklılıklarını değerlendirmek için Mann Whitney-U ve Kruskal Wallis-H testi; kolerasyonları değerlendirmek için de Spearman Kolerasyon analizi uygulanmıştır. Çalışmaya katılan katılımcıların, %40.44'ü gibi büyük bir kısmının siber zorba-mağdur kategorisinde olduğunu, siber zorbalığın ve siber mağduriyetin her yaş grubunda gözlendiği, erkeklerin kadınlardan daha fazla sanal sosyal dışlanma hissettiği, siber zorbalık ve siber mağduriyet açısından cinsiyetler arasında anlamlı bir farklılık oluşmadığı sonuçları elde edilmiştir. Bu tez çalışması sonucunda, siber zorbalık, siber mağduriyet ve sanal sosyal dışlanmanın çeşitli demografik değişkenler ile anlamlı bir şekilde yordandığı görülmüştür. Bunun yanı sıra, siber zorbalığın yetişkinler arasında her yaş, cinsiyet ve eğitim düzeylerinde yaygın oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulguların yetişkinlerin de siber zorba olabilecekleri ve siber mağduriyete uğrayabileceklerini göstermesi açısından bu çalışma kapsamında önem taşıdığı düşünülmektedir. Siber Zorbalık, Siber Mağduriyet, Siber Dışlanma, Sanal Sosyal Dışlanma. Anahtar Kelimeler: Sanal Sosyal Dışlanma, Siber Dışlanma, Siber Mağduriyet, Siber Zorbalık ABSTRACT In this study, cyber bullying behavior, which is thought to be common in various social media applications, virtual social exclusion and various demographic variables (gender, age, education level, which social media applications and how often they use and whether they use an anonymous account) was conducted to investigate the relationship with each other. The study population of the research consists of Turkey and Cyprus using various popular social media applications (eg, Instagram, WhatsApp, Youtube, TikTok, etc.) for different purposes (eg, having fun, following the agenda, sharing photos and videos). etc.), different ages (between 18-73), gender (female, male) and education level (high school and below, university, postgraduate). In the study, Demographic Information Form, Renewed Cyberbullying Inventory-II (RCBI-II) and Cyberostracism Scale were used, and Cronbach's alpha test was applied. The results were analyzed with the SPSS 26.0 program. Mann Whitney-U and Kruskal Wallis-H test to evaluate the differences between the variables in the study; Spearman's correlation analysis was used to evaluate the correlations. 40.44% of the participants participating in the study are in the category of cyberbully-victim, that cyberbullying and cyber-victimization are observed in all age groups, men feel more virtual social exclusion than women, and there is no significant difference between genders in terms of cyberbullying and cyber-victimization. results have been obtained. As a result of this thesis, it was seen that cyber bullying, cyber victimization and virtual social exclusion were predicted significantly by various demographic variables. In addition, it was concluded that cyberbullying is common among adults at all ages, genders and education levels. It is thought that the findings obtained from the study are important within the scope of this study in terms of showing that adults can also be cyberbullies and suffer cyber victimization. Keywords: Cyber Bullying, Cyber Ostracism, Cyber Victimization, Virtual Social Ostracism