AU  - Taş, Hülya
AU  - Danışman: Karadağ,Metin
TI  - Bursa İli Törensel Gelenek ve Görenekleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma
PY  - 1996///
CY  - Balıkesir
PB  - [Yay.Y.]
KW  - In English
KW  - İngilizce
N1  - Referans ekleyin (384-428 s.); BÖLÜM I; BURSA'NIN TARIHI,KÜLTÜREL YAPISI ve YAŞAM BIÇİMİ İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER; 1; BURSA'NIN TARİHİ; 7; BURSA'NIN COĞRAFİ YAPISI; BURSA'NIN NÜFÜS YAPISI; 9; Nüfusun Sayısal Durumu; 12; Nüfüsun Demografik Özellikleri; 16; BURSA'NIN EKONOMİK DURUMU; 20; KÜLTÜR TARİHİNDE BURSA'YA TOPLU BAKIŞ; KÜLTÜREL GELENEĞIN ÖĞELERİ; 24; Yaşam Biçimi; 26; Giyim-Kuşam ( Kadın-Erkek); 27; Kadın Giyimi; 27; Şalvar-Paçadon-Krepdöşın; 27; Mintan-Göynek; 27; Üçetek; 27; İçli Kapatma; 28; Sıktırma; 28; Sorka; 28; Güdük; 28; Önlük; 28; Arkalık-Kuşak; 28; Çorap - Ayakkabı; 28; Baş Giyimi; 29; Gıdıklık; 29; Erkek Giyimi; 30; Beslenme Biçimleri; 30; Inançlar ve Töresel Yapı; GELENEKSEL ŞENLİKLER; 33; Keles Yaylası Bayramları; 34; Çıçek Bayramları; 34; Hıdırellez Törenleri; 35; SEYİRLİK OYUNLAR; 38; GELENEKSEL OYUNLAR; 39; Güvende; 39; Sekme; 40; Kılıç-Kalkan Oyunu; 41; Uludağ Yöresi Türkmen Oyunları; 42; Düz Oyun; 42; Büyük Oyun; 42; Cezayir; 43; AĞIZ ve DEYİŞLER; 47; GELENEKSEL EL SANATLARI; 48; Ipekli Dokumacılığı; 48; Beledi Dokumacılığı; 49; Çinicilik ve Seramikçilik; 50; 50; Diğer EI Sanatları; 51; EDEBİYATIMIZDA BURSA; 55; Eşrefoğlu Rumi; 57; Emir Sultan; 58; Abdurrahim Tirisi; 59;  Üftade; 60; Bursa'lı Halil; 62; Aşık Halil; 63; Eserlerinde Burs'yı Işleyen Dığer Şair ve Yazarlar; BÖLÜM İİ; DOĞUM VE ÇOCUKLA İLGİLİ GELENEK VE GÖRENEKLER; DOĞUM ÖNCESİ; 72; Gebe kalmak Içın Baş vurulan Çareler; 74; Çocuğu Olmayan Kadınların Gebe Kalmak İcin Başvurdukları Çareler ve Tedavi Şekilleri; 74; Dini ve Büyüsel Nıtelikli Uygulamalar; 75; Halk  Tababeti ile lıgili Uygulamalar; 77; Erkeğan Kısırlığının Giderilmesi ile Iıgili Uygulamalar; 77; Gebelikten Korunmak Için Alınan Önlemler; 79; Gebeliğin Anlaşılması; 80; Aşerme; 80; Aşerme ile Iıgili ve Uygulamalar; 81; Aşermenin Önlenmesi ile Iıgili Uygulamalar; 82; Düşük Yapmamak İçin Alınan Önlemler; 82; Düşük Yapmak İçin Baş vurulan Uygulamalar; 83; Doğacak Çocuğun Fiziki Yapısını ve Karakterini Etkileyen Inançlar; 84; Cinsiyet Tayini; 85; Doğacak Çocuğun Erkek Olacağını Gösteren Belirtiler; 86; Doğacak Çocuğun Kız Olacağını Gösteren Berlirtiler; 87; Doğacak Çocuğun İKız Olacağını Gösteren Berlirtiler; 87; Doğuma Hazırlık; 88; Çocuk İçın Yapılan Hazırlıklar; 89; Anne İçin Yapılan Hazırlıklar; 89; DOĞUM OLAYI; 91; Doğumun Geç ve Güç Olması Halinde Yapılan Uygulamalar; 91; Çocuğun Ters Gelmesi Halinde Yapılan Uygulamalar; 91; Zar İçinde Doğan Çocuk İçin Yapılan Uygulamalar; DOĞUM SONRASI; 92; Eşın Düşürülmesi İçin Yapılan Uygulamalar; 92; Göbek Kesimi ve Göbek Baği ile İıgili İnançlar; 93; Çocuğun Yıkanması ve Yatağa Alınması; 94; İİk Anne Sütü; 95; Müjde Götürme; 96; Çocuğun Yaşaması İçin Alınan Önlemler; 97; Lohusa ve Lohusalık Süresi; 98; Lohusa ve Çocuk Görme; 99; Lohusalık ile İIgili Gelenek ve İnançlar; 100; Kırk ve Kırklama ile ligili Gelenek, Inanç ve Uygulamalar; 102; Kırk Basması ve Kırk Karışması; 103; Kırk Basmasından ve Kırk Karışmasından korunmak İçin Alınan Önlemler; 106; Al Karısı ve Al Basması; 109; Al Basmasından Korunmak İçın Alınan Önlemler; 109; Al Basmasına Uğrayan Çocuk ve Lohsanın Kurtarılması İçın Başvurulan Halk Pratikleri; 110; Nazar ve Nazardan Korunmak İcin Alınan Önlemler; 113; Çocuk Hastalıkları ve Uygulanran Halık Pratikleri; 113; Geç Yürüyen Çocuklar İçin Uygulanan Halk Pratikleri; 115; Geç konuşan Çocuklar İçin Uygulanan Halık Pratikleri; 115; Çok Ağlayan ve Uyumayan Çocuklar İcin  Uygulanan Halk Pratikleri; 115; Çocuğun Zihinsel ve Ruhsal Özellıkleri İie Mizacını Belirleyen Davranışlar; 117; Dis çıkarma ve Diş Hedigi (Diş Buğdayı); 119; Saç ve Tırnak Kesme Töreni; 120; AD VERME İLE İLGİLİ GELENK VE INANÇLAR; 127; Çocuğa Verilecek Adın Seçimi; 127; Doğumdan Önce Ad Seçimi; 127; Doğum Esnasında Ad Seçimi; 127; Doğumdan Sonra Ad Seçimi; 128; Çocuğa Adının Konulması; 129; Çocuğa Verilen Adların Gruplandırılması; 129; Dini Kaynaklı Adlar; 129; Çocuğun Doğduğu Zamana Göre Verilen Adlar; 130; Tarihten Alınan Adlar; 130; Türk Siyasilerinden Alınan Adlar; 130; Edebıyat Dünyasından Alınan Adlar; 130; Çevrede Bulunan Veli ve Ulu Kişiler ile lıgili Adlar; 130; Tabıat ile lıgili Adlar; 131; Coğrafya ile lıgili Adlar; 131; Gökyüzü lıe lıgili Adlar; 131; Aynı Kökten Gelen veya Benzer Hece ile Başlayan Adlar; 131; Kafiyelı Adlar; 131; Sevilen Kişilerle ligili Adlar; 132; lıe Gelen Vali, Beledıye Başkanı, Kaymakam, Komutan veya Dığer Devlet Memurlarının Adlar; 132; Halk Hikayelerinden, Halk Türküleri ve Esfsanelerinden Alınan Adlar; 132; Güçlülük Ifadesi Bildiren Adlar; Yaşamayan Kardeşlerden Sonra Konulan Adlar; 132; Son Çocuk Olması Istenildiğinde Konulan Adlar; 132; Değişik Cinsiyette Çocuk Istemek Için Konulan Adlar; 132; Manevı Kavramlaria İıgili Konulan Adlar; 133; Konulan Adın Değiştirilmesi; ÇOCUKLA ILGİLİ ATASÖZLERI, DEYİMLER, SEVGİ VE OKŞAMA SÖZLERI, KARGIŞLAR, BİLMECELLER, NİNNİLER; 133; Çocukla Iıgili Atasözleri ve Deyimler; 135; Sevgi ve Okşama Sözleri; 136; Kargışlar ( Beddua ve Lanetlemeter); 137; Bilmeceler; 137; Ninniler; 137; Kız Çocukları İçin Söylenen Ninniler; 138; Erkek Çocuklar İçin Söylenen Ninniler; 139; Çocuğu Uyutmak İçin Söylenen Ninniler; BÖLÜM III; SÜNNET İLE İLGİLİ GELENEK VE GÖRENEKLER; 143; SÜNNETİN TARİHÇESİ; 146; SÜNNET NEDİR ?; 146; SÜNNETİN SAĞLIK ve TOPLUMSAL YÖNDEN ÖNEMİ; 147; SUNNET YAŞI VE ZAMANI; 149; SUNNET HAZIRLIKLARI; 151; SÜNNET YATAĞININ HAZIRLANMASI; 152; SÜNNET ÇOCUĞUNUN KIYAFETI; 153; SÜNNET KINASI; 154; SÜNNET GEZDIRMESİ; 156; SÜÜNET IŞLEMI; 159; SÜNNET YEMEĞI; 160; SÜNNET IŞLEMINDEN SONRA YAPILAN TÖREN ve EĞLENCELER; 162; SÜNNET ZIYARETLERI; 162; SÜNNET HEDIYELERI; 163; SÜNNET  MEVLİDİ; BÖLÜM IV; ASKERLİK İLE İLGİLİ GELENEK VE GÖRENEKLER; 164; ASKERLIK NEDIR ?; 164; ASKERLİĞIN TARİHÇESI; 167; ASKERLIK İLE İLGILI TERİMLER; 167; Askerlik Çağı; 167; Askerlik Etmek; 167; Askerlik Etmek; 167; Askerlik Hizmeti; 168; Askerlik Yoklaması; 168; Askerlik Tecili; 168; Bakaya Kalmak; 168; ASKERLİK ÇAĞINA GELEN GENÇLERIN ASKERLIK IÇIN YAPTIKLARI HAZIRLIKLAR; 169; ASKERLİĞE ÇAĞRI; 169; ASKERE UĞURLAMA; 171; ASKERLIK TORBASI - ASKERLIK ÇANTASININ HAZIRLANMASI; 171; KITAYA TESLİM; 172; BÖLGEDE ASKERLİĞİNİ YAPMAYANLARIN TOPLUM İÇERİSİNDEKİ DURUMU; 172; ASKER TÜRKÜLER VE MANİLERİ; 172; Asker Türküleri; 176; Askerlik ile İIgili Maniler; BÖLÜM V; EVLENME İLE İLGİLİ GELENEK VE GÖRENEKLER; EVLENME UYGULAMALARININ AŞAMALARI; 190; Kız Beğenme (Görücü); 190; Kız İsteme (Dünürcülük); 192; Söz Kesimi; 198; Nişan; 206; Gelin Hamamı; 209; Kına Gecesi; 209; Kına Yakma; 210; EI Kınası; 211; Has Kına; 224; Nikah; 227; Dini Nıkah; 230; Resmi Nikah; 232; Çeyiz; 233; Takılar; 233; Evin Döşenmesi ve Eşlerın Kullanımına Yönelık Eşyalar; 234; Sandık Eşyası ve Hediyelik Eşyalar; 238; DÜĞÜN ve DÜĞUN ILE İLGİLİ TERİMLER; 238; Gelın-Gelinlik; 239; Duvak; 241; Damatlık; 245; Sağdiç; 246; Yenge; 247; Toprak Bastı -Yol Bastı; 248; Saçı - Saçı Saçma; 248; Damat Traşı; 249; DÜĞÜN ve DÜĞUNÜN SAFHALARI; 254; Düğün Yemeği; 257; Zifaf Gecesi (Gerdek); 259; Paça Günü; 266; Dünür Davetleri; 266; DÜĞÜNDEN SONRA GELİN, KAYNANA ve KAYINPEDER İLIŞKİLERİ; 271; DÜGÜNLE İLGİLİ BAŞLİCA DEYİM va ATASÖZLERİ; BÖLÜM VI; ÖLÜM İLE İLGİLİ GELENEK VE GÖRENEKLER; 280; ÖLÜMÜ DÜŞÜNDÜREN ÖN BELİRTİLER; 280; Hayvanlaria İIgili Olanlar; 281; Ev, Ev Eşyası, Araç Gereç ve Yiyeceklerle İIgili Olanlar; 282; Astronomik, Kozmik ve Metrolojik Olaylarla İIgili Olanlar; 282; Düşle İIgili Olanlar; 283; Hastadaki Psikolojik ve Fizyololjik Değişikliklerle; 284; Tabut, Kazma, Kürek, Kazan ve Cesetle İIgili Olanlar; 284; KAÇINMALAR; 285; ÖLÜM OLAYININ DUYURULMASI; 285; ÖLÜMDEN SONRA YAPILAN İŞLEMLER; 286; ÖLÜNÜN GÖMÜLMEYE HAZIRLANMASI; 287; Ölünün Yıkanması; 288; Ölünün Kefenlenmesı; 288; Cenaze Namazı; 290; DEVİR ve İSKAT; 291; CENAZENIN MEZARA KONULMASI ve TELKIN; 295; ÖLÜ TOPRAĞA VERİLDİKTEN SONRA YAPILAN İŞLEMLER; 295; YAS; 297; ÖLÜNÜN BELİRİ GÜNLERİ; 298; ÖLÜMLE İLGİLİ ATASÖZLERİ, DEYİMLER ve BEDDUALAR; 298; Atasözleri; 299; Deyimler; 299; Beddualar; BÖLÜM VII; BURSA İLİ TÖRENSEL GELENEK VE GÖRENEKLERİNİN BÖLGELER İLE KARŞILAŞTIRILMASI; 302; DOĞUM ve ÇOCUKLA İLGİLİ GELENEK ve GÖRENEKLER (Çizelge-1); 312; SÜNNET İLE  İLGİLİ GELENEK ve GÖRENEKLER (Çizelge-2); 315; ASKERLIK İLE ILGİLİ GELENEK ve DOĞUM ve GÖRENEKLER (Çizelge-3); 317; EVELENME İLE İLGİLİ GELENEK ve  GÖRENEKLER (Çizelge-4); 328; ÖLÜM İLE İLGİLİ GELENEK ve GÖRENEKLER (Çizelge-5); 332; VII BÖLÜM İLE İLGİLİ KAYNAKLAR; 344; KAYNAK KİŞİLER; 349; SONUÇ; EKLER; 357; ANKET SORULARI; 379; FOTOĞRAFLAR; 384; KAYNAKÇA
N2  - 'Bursa ili törense gelenek ve görenekleri üzerine karşılaştırmalı bir araştırma  Bursa, known with hot springs, mountain, lakes, sea, breathing different colors of green of nature and history of every corner, has been subjected of many native and non-native authors. Moreover, Bursa, that was the capital city of Ottoman State, is the center of culture, trade and tourism of local area. In the dissertation, the city of Bursa, covered to search on comparison of traditional customs and more has been taken part with customs and traditions in regard to transition from birth to death. The method of observation and interview have been applied in the dissertation "Children in our Culture" and "Death at the Anatolia Folks" by Sedat Veyis ÖRNEK "The Method Sahada Folklor Derleme" by Saim SAKAOĞLU, "The Methods of Sahada Folklor Derleme" by Fikret Türkmen and "A Guide For Field Workers in Folklore" by Kennet Golstain. Our study will be divided in to seven parts. Introduction which is evaluated with general meaning of study, consist of method of study, the structure of local ethnicity and investigation of Türkmen's culture. When traditions and customs of an area or a city are investigated (searched), one must take to look at the history of that area or that city, the structure of population, of geography and economy, the life of culture and the production of literature. All these subjects have been in the first part living. Part explains alive customs and traditions in regard to birth and child. This part has been searched in five subsections in relation with before birth, the event of birth, giving name and child: Proverbs, Phrases, the words of Love and Cares, curses, Puzzles and Lullabies. Part III investigates the traditions and customs of circumcision. Especially the history of circumcision and previous ceremonies of Bursa's circumcision has been taken in consideration. Living traditions and customs of military have been explained in the Part IV. The songs of soldier and songs of Turkish folk have been also examined here. Living customs and tradition of Marriage have been take place in the Part V. This part has three subsection: The Stages of practice of Marriage, Terminology of marriage and ceremony of Marriage, and the sections of Ceremony. Part VI has explained the alive customs and traditions of death. The proverbs, Phrases and curses on death have been investigated. Part VII, the customs and traditions of the city of Bursa and Turkish regions have been compared and showed in evaluated tableau in terms of similarities and differences of motifs. Footnotes and references of each part have been added at the end of dissertation in order to make easy to find sources to other studies. Moreover, general references of our whole study can be found. The questions of survey and photographs of customs have been presented in the supplementary of dissertation.     Bursa ili törense gelenek ve görenekleri üzerine karşılaştırmalı bir araştırma  Hemen hemen her köşesinde tarih ve tabiatın birlikte nefes aldığı yeşilin değişik tonlarının görüldüğü, dağı, gölü, denizi yan yana bulunan, kaplıcaları ile meşhur Bursa, bir çok yerli-yabancı yazarın eserine konu olmuştur. Ayrıca Osmanlı Devleti'ne uzun süren başkentlik yapan Bursa, yörenin turizm, ticaret ve kültür merkezidir. Bursa İli Törensel Gelenek ve Görenekleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma'yı kapsayan bu tezde ''beşikten-mezara'' geçiş dönemlerine ilişkin gelenek ve görenekler yer almaktadır. Tezde gözlem ve görüşme metodu uygulanmış, anketlerin hazırlanmasında Sedat Veyis Örnek'in ''	Geleneksel Kültürümüzde Çocuk'', ''Anadolu Folklorunda Ölüm'', Saim Sakaoğlu'nun ''Sahada Folklor Derleme Metodları'', Fikret Türkmen'in ''Sahada Folklor Derleme Teknikleri'' ile Kenneth Goldstain'in ''Sahada Folklor Derleme Metodları''ndan yararlanılmıştır. Çalışmamız VII bölümden oluşturmaktadır. Çalışmanın genel anlamda değerlendirildiği ''Giriş'' kısmında çalışma yöntemi, bölgenin etnik yapısı ve Türkmen kültürünün incelenmesi hususları yer almaktadır. Bir bölgenin veya ilin gelenek ve göreneklerini incelerken o bölgenin veya ilin tarihi, nüfus yapısı, coğrafyası, ekonomik durumu, kültürel yaşamı ve edebiyat ürünleriyle birlikte toplu olarak ele alınması düşüncesiyle bu konulara I.Bölümde yer verilmiştir. II.Bölümde Doğum ve Çocukla İlgili Yaşayan Gelenek ve Göreneklere yer verilmiş, bu bölüm Doğum Öncesi, Doğum Olayı, Doğum Sonrası, Ad Verme, Çocukla İlgili Atasözleri, Deyimler, Sevgi ve Okşama Sözleri, Kargışlar, Bilmeceler, Ninniler olarak beş alt bölümde incelenmiştir. III.Bölüm'de Sünnet ile İlgili Yaşayan Gelenek ve Görenekler incelenmiş, Sünnetin Tarihçesi ve Eski Bursa Sünnet Düğünleri hakkında bilgi verilmiştir. IV.Bölüm'de, Evlenme ile İlgili Yaşayan Gelenek ve Görenekler yer anlatılmış ayrıca asker türküleri ve asker manilerine de yer verilmiştir. V.Bölüm'de Evlenme ile İlgili Yaşayan Gelenek ve Görenekler yer almaktadır. Bu bölüm, Evlenme Uygulamalarının Aşamaları Düğün ve Düğün İle İlgili Terimler, Düğünün Safhaları gibi üç alt bölümde incelenmiştir. VI.Bölüm'de Ölüm İle İlgili Yaşayan Gelenek ve Görenekler incelenmiş, ölümle ilgili Atasözleri, Deyim, Beddualara yer verilmiştir. VII.Bölüm'de Türkiye bölgeleri ile Bursa'nın Gelenek ve Göreneklerinin karşılaştırılması, benzer ve karşıt motiflerin değerlendirilmesi, çizelgeler halinde verilmiştir. Araştırmacılara kolaylık sağlaması amacıyla tezin sonuna her bölüm ile ilgili kaynakça eklenmiş, çalışmanın tümünü ilgilendiren genel kaynakça ve kaynak kişiler listesi de ayrıca tezin ilgili kısmına konulmuştur. Uygulanan anket soruları ve törenlerle ilgili fotoğraflar da tezin ekinde sunulmuştur.'
ER  -