AU - Say, Fatma Necla AU - Danışman: Reman, Orhan TI - Çağdaş yapılarda strüktür biçim ilişkisi PY - 1998/// CY - Balıkesir PB - Balıkesir Üniversitesi Yayınları KW - Structural form relations KW - Strüktür biçim ilişkisi KW - Architectural structures KW - Mimari yapılar N1 - Kaynakça var.(243-246 s.); 1; GİRİŞ; 7; BAŞLANGIÇTAN GÜNÜMÜZE MİMARİDE STRÜKTÜR; 8; Spontane Sistemler; 11; Lentolu Sistemler; 12; Kemer-Tonoz-Kubbe; 14; İskelet Sistemleri; 16; TARİHİ STİLLER; 16; Mezopotamya Mimarisi; 18; Mısır Mimarisi; 21; Yunan Mimarisi; 24; Roma Mimarisi; 28; Bizans Mimarisi; 29; St. Vitale Kilisesi( Rovenna 526 Viyana); 30; Hagia Sofia Kilisesi (Ayasofya Kilisesi)(532-537, İstanbul); 32; Roman Sanatı; 35; Gotik Sanatı; 38; Köln Katedrali; 39; Rönesans; 41; Barok Sanatı; 43; Türk-İslam Sanatı; 43; Selçuk Mimarisi; 44; Osmanlı Mimarisi; 47; Değerlendirme; 49; ENDÜSTRİ DEVRİMİ SIRASINDAKİ STRÜKTÜREL GELİŞME; 51; Betonun Mimariye Girişi; 52; 1900'lerden Bu Yana Avrupa'daki Mimari Üslup; 53; Birinci Dönem(1919-1929); 53; İkinci Dönem(1930-1939); 54; Üçüncü Dönem(1940-1964); 54; Louis Sullivan(1850-1920); 55; Wainwraight Binası,St. Louis, 1890; 56; Cerson Pirie Scott and Company Binası, Chicago; 57; Frank Llyod Wright (1867-1959); 58; Şelale Evi, Pennsylvania,1935; 60; Araştırma Labaratuvarı,Racine Wisconsin; 62; Walter Gropius(1883-1969); 62; Werkbund Sergisinde Fabrika Cologne, 1914, Köln; 63; Fagus Werke Binasi 1914; 64; Mies Van der Rohe(1886-1969); 65; Tugendhat Evi,1930; 65; Seagram Company Binası, New-York,1958; 66; Skyscraper Apartment, Lake Shore Drive, Chicago,1951; 68; Le Corbusier (1887-1965); 69; Marsilya Konut Bloğu, Unite d'Habitation, 1952; 71; Notre Dame du Haut Kilisesi, Ronchamp, 1955; 73; İsviçre Ögrenci Yurdu, Paris 1932; 73; Değerlendirme; 77; ÇAĞDAŞ STRÜKTÜREL GELİŞME; 79; Yüzeysel Strüktürler; 80; Düz Yüzeysel Strüktürler; 82; Gatti Wool Fabrikası Binası, Roma, İtalya, Nervi, 1953; 82; Nates Blokları, Nates Reze, Fransa, Le Corbusier ,1955; 83; Katlamış Yüzeysel Strüktürler; 83; Tanımlama-Tarihçe; 84; Katlanmış Plakların Çalışma Pressipleri; 90; Katlanmış Plakların Uygulamaları; 90; Amerikan Beton Enstitüsü, Detroit,ABD,Yamasaki,1958; 90; Teleferik Terminali, Karatas, Venezuela, Pierti, 1955; 91; Unesco Konferans Salonu, Paris, Fransa, Breuer ve Nervi, 1958; 91; Notre-Dame,Fransa,Royan, Gillet; 92; Değerlendirme; 93; Eğrilikli Yüzeysel Strüktürler(Kabuklar); 93; Tanımlama-Tarihçe; 94; Tek Eğrilikli Kabuklar; 95; Silindirik Kabular; 95; Kısa Silindirik Kabuklar; 97; Şed Kabuklar; 97; Çift Eğrilikli Kabuklar; 98; Asal Eğrilikleri Aynı Olan Çift Eğrilikli Kabuklar; 99; Asal Eğrilikleri Zıt İşaretli Olan Eğrilikli Kabuklar; 107; Modern Kabuk Uugulamaları; 107; Çarşı Hölü(Market Hall) Algeries-İspanya; Eduardo Torroja,1934; 108; Hava Terminali Binası, St.Louis.,ABD , Ferguson,Stevens.Ass.Fred.J.Frickle, 1955; 110; Küçük Spor Sarayı(Palazetto Dello Sport ), Roma, İtalya P.L Nervi, 1957; 111; Los Martinez Lokantası, Xochimilco, D.F.-Meksika Felix Candela, Joaquin Alvarez Ordonez, 1958; 113; San Jose Obero Kilisesl, Monterey-Meksika Felix Candela,1960; 114; Opera Binası, Sydney-Avusturalya, Yorn Utzon, 1963; 116; Değerlendirme; 118; Uzay Kafes Sistemler; 119; Tanımlana-Tarihçe; 119; Düz Yüzeysel Uzaysal Taşıyıcılar; 119; Değerlendirme; 118; Uzay Kafes Sistemler; 118; Tanımlar-Tarihçe; 119; Düz Yüzeysel Uzaysal Taşıyıcılar; 119; İki Boyutlu Düzenleme; 119; Dikdörtgen Düzenleme; 121; Açılı Düzenleme; 121; Çapraz Düzenleme; 122; Üç Doğrultulu Düzenleme; 122; Düz Üçgen Düzenleme; 123; Dört Doğrultulu Düzenlenme; 123; Ters Üçgen Düzenleme; 123; Dört Doğrultulu Düzenleme; 124; Altı Doğrultulu Düzenleme; 125; Çift Altıgen Düzenleme; 125; Tonozsal(Tek Eğrilili) Uzay Taşıyıclar; 126; Kubbesel (Çıft Eğrilikli) Uzay Taşıyıcılar; 132; Uzay Kafes Taşıyıcıların Hesabı; 132; Kullanılan Uzay Kafes Sistemler ve Uygulamaları; 132; Mero Sistmi; 133; Oktaplatte Sistemi; 133; SDC Sistemi, Pyramitec Tridimatec Sistemleri; 133; Unistrut Sistemi; 133; Space Deck Sistemi; 133; Triodetic Sistemi; 134; Uzay Kafes Sistemlerin Uygulamaları; 134; Galaxy Toyoma, 1992, Shoe, Yoh-Architects; 135; Orio Spor Salonu, Yasutimi Kijima,Yas Urbanists; 135; Cam Piramit Sabacı Kongre ve Fuar Merkezi, Yaşar Marulyalı Levent Aksut. Antalya; 137; Tatilya, İstanbul, Bayındır İnşaat; 138; United Airlines Terminal Binasi Murphy/John,Chiccogo, 1998; 139; Değerlendirme; 140; Kablolu Sistemler; 140; Tarihçe-Tanımlama; 142; Sistem Analizi ve Prensipleri; 146; Taşıyıcı Sistem İlkeleri Açısından Kablo Sisteri; 147; Tek Kablolu Sistemler; 148; Çift Kablolu Sistemler; 150; Kablo Ağı Sistemleri; 151; İç ve Dış Çemberli(Radyal)Kablo Ağları; 158; Kablolu Sistemlerin Uygulamaları; 158; J.F. Dulles Havaalanı,Terminal Binasi, Eero Saarinen, 1963, Washington; 158; Mantua Kağıt Frabrikasi, Pier Luigi Nervi, Mantua, İtalya; 159; Değişebilir Yüzme Havuzu, Canduner, Ghiulamila Jawerth, 1969,Fransa; 160; North Carolina State Fair, Nowicki, Deitrick,Severud,Elstad Krueger,Raligh; 161; Ingalls Buz Hokeyi Bınası,Eero Saarinen, Severud,Elstad Krueger, Raleigh ABD; 161; Tokyo Büyük Oimpiyat Stadyumu,Kenzo Tange ,Y.Tsuboi,M.kawaguchi,Tokyo,Japonya,1964; 162; Batı Almanya Pavyonu,Gudbrod Kendel, Frei Otto,Leonhardt Andra, Montreal,1967; 163; Münih Olimpiyat Pavyonu,Gudbrod Kendel, Frei Otto,Almanya,1972; 165; Stuttgart Ünv.Hafif Yapı Enstitüsü,Otto-Burkhardt ,Minke,1996; 165; Utica Toplantı Salonu, Gehron, Seltzer, Ultica ,ABD,1959; 166; Değerlendirme; 168; Membran Sistemler; 168; Tanımlama-Tarihçe; 168; Membran Sistemler için Malzemler; 169; Homojen Membranlar; 169; Örgü(Dokuma)Membranlar; 169; Homojen/Örğu Membranlar Kombinasyonu; 170; Membran Taşıyıcı Sistemler; 177; Membrane Sistemlerin Uygulamaları; 177; Cidde Hac Terminali, Skidmore,Owingd-Merrill(SOM) Hochtief-Bau; 178; Değerlendirme; 179; Pnömatik Sistemler; 179; Tanımlar Sistemler; 180; Tek Cidarlı Pnömatik Sistemler; 185; İki Cidarlı (Şişirme)Pnömatik Sistemler; 186; Pnömatik Sistem Uygulamaları; 186; Mitsu Grubu Pavyonu, Takamitsu Azuma, Katsuhiro Yamaguchi, 1970; 187; Splendinger'de Çok Amaçlı Salon, Manfred Schiedhelm Almanya; 188; Metal Folyolu Pnömatik Kubbe, Mamoru Kawaguchi; 189; ABD Pavyonu, Davis Chermayeff, Ohbayashi-Gumi Lmd, Osaka, 1970; 190; Silverdome, Pontiac O'Dell Hewlett-Luc Kenbach, Geiger,Berger, Mihingan 1975; 191; Boston Sanat Merkezi Tiyatrosu, Carl Koch, Paul weidlinger.1959; 191; Taşınabilir Serbi Salonu,Lundy; 192; Fuji Grubu Pavyonu, Yukata Murata, Mamoru Kawaguchi, Osaka, Japonya. 1970; 194; Yüzen Tiyatro ve Sergi Binasi, Yukata Murat, Mamoru Kawaguchi.xpo 1970, Osaka; 194; Değişebilir Pnömatik Çatı, R. Kleine. G.Kulm, W. Witte.W. Hauck Rülzheim Almanya; 195; Değerlendirme; 197; ENDÜSTRİLEŞMİŞ YAPIM SİSTEMLERİ; 197; Kısmen Endüstrileşmiş Yapım Sistemleri; 200; Tam Endüstrileşmiş Yapım Sistemleri; 203; Prefabrik Sistemlerin Sınıflandırılması; 203; Üretim Yerine Göre; 203; Şantiye Üretimi: (Üstü Açık veya Örtülü) Sabit Kalıplı Üretim; 203; Fabrika Üretim(Sabit Üretim veya Hareketli Bant Üretimi); 204; Taşıyıcı Sistemler; 204; Kolon-Kiriş Sistemi; 207; Çerçeve Sistemler; 211; Mantar Sistemler; 212; Panel Sistemler; 213; Panellerin İşlevleri; 213; Panellerin Konstrüktif Özellikleri; 214; Panellerin Yerleştirilme Yöntemleri; 215; Panellerin Boyutlarına Ğöre Sınıflandırılması; 216; Hücre Sistemler; 216; İşklevsel Özellike; 217; Yapısal Özellikleri; 217; Ağırlık Özellikleri; 217; Hücrelerin Biraraya Getiriliş Biçimi; 218; Hücrelerin Oluşturdukları Mekanı Sınırlayış Şekilleri; 219; Karma Sistemleri; 219; İskelet +Hücre Sistemler; 220; Panel +Hücre Sistemler; 220; Panel+İskelet Sistemler; 220; Üretim ve Pazarlama Bakımından Sınıflandırma; 220; Kapalı Sistemler; 221; Yarı Kapalı Sistemler; 221; Açık Sistemleri; 221; Eleman Ağırlıklarına ve Boyutlarına Göre Sınıflandırma; 221; Prefabrikasyon Uygulamaları; 222; Central Beheer İdare Binası, H.Herzberger. Hollanda; 223; WPV-Münster İdare Binası, K.Kafka.Almanya; 223; BM İzmit Toplu Konutları, Birleşmiş, Milletler. Türkiye; 224; Tridal İdare Binası, Sociere G.A. Fransa; 225; Vogelsang Konutlrı,Mannheim.Almanya, 1964-1972; 226; Ciba-Geigy Hayat Bilimleri Binası, Michell Giurgola New Jersey; 228; Değerlendirme; 229; SONUÇ; 243; KAYNAKÇA N2 - 'ABSTRACT STRUCTURE-FORM RELATIONSHIP IN CONTEMPORARY BUILDINGS Fatma Necla SAY University of Balıkesir, Institute of Science Architecture, Master of Science (M.S.c. Thesis/Thesis Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Orhan REMAN) Balıkesir, 1998 Structure; one of the basic element that shapes the architecture, parallel to the progress of material, performed a development which follows the stages of technology. In every period, structure played a leader role at influencing the basic form of the building. At this study, the strctures that have been used from the spontaneous systems till today were analysed. It has been tried to emphasize the influence of structure to the form by giving examples. In chapter two, the structure in the architecture was described was described and the effects which provide the new structural systems to appear and develop, were evaluated. From the beginning up to now, structural devlopment were claasified. In chapter three, structural development before the Industrial Revolution were taken into consideration. Imporatant architectural styles at this period have been investigated in terms of appearances and their support to the architecture and depicted in the fourth chapter by visual datas (drawings, pictures, paintings etc). The introduction of materials like glass, iron, steel, and form, the architects and their designs were also taken into account at the fifth chapter. In chapter six, each of the contemporary structural systems that are "superficial systems", "spartial strutures", "suspend-strained systems" and "pneumatical systems" were described, its position in the historical development, principles of system and analysis, samples of application and structure-form realtionship were expressed, the subject were explained by pictures, drawings, etc. In chapter seven, partly industrailised building systems and prefabric reinforced concrete systems' description, classification, support to the architecture were considered and properties of these systems were taken into account with their positive and negative features. Systems were tried to express concerning today valuables, chosen examples. In the final chapter, all the structures referred in the previous chapters of the research were evaluated, and were tried to express by using graphics. New dimensions that the structural systems add to the architecture were strongly emphasized. Additionally, it is denoted that a human being's determination to renew himself and to search for better would never end. KEY WORDS: Structure/ structural development/ contemporary structures ÇAĞDAŞ YAPILARDA STRÜKTÜR-BİÇİM İLİŞKİSİ Fatma Necla SAY Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilinleri Enstitüsü Mimarlık Anabilim Dalı (M.S.c. Tezi/ Tez Danışmanı: Doç. Dr. Orhan REMAN) Balıkesir, 1998 Mimarriyi meydana getiren temel elemanlardan olan strüktür, Zaman içinde malzemeye paralel olarak, teknolojik aşamaları izleyen bir gelişme göstermiş her dönemde yapılarin tümel formunu ettkileyen faktörlerin başında gelmistir. Bu çalışmada spontane sistemlerden başlayarak günümüze kadar kullnılan strüktürlerin analizi yapılmış, örneklerle strüktürün biçime etkisi vurgulanmaya çalışılmiştır... İkinci bölümde mimaride strüktür tanımlanmış ve yeni strüktür sistemlerinin oratya çıknasını ve sağlayan etkenler değerlendirilmiş, başlangıçtan günümüze srüktürel gelişme sınıflandırılmıştır. Üçüncü bölümde Endüstri Devrimi öncesi strüktürel gelişme ele alınmıştır. Bu dönemdekı önemli mimari stiller, oratya çikişları ve betonun mimariye girmesi, strüktür ve biçim olarak yeni sistemlerin ortaya çıkması, bu dönemin önemli mimarlarına ve tasarımlarına da yer verilerek beşinci bölümde incelenmiştir. Altıncı bölümde Çağdaş Strüktür sistemleri olan "Yüzeysel strüktürler" "Uzaysal strüktürler", "Asma-Germe sistemler" ve "Pnömatik sistemler" den her biri tanımlanmış, tarihi gelişim sürecindeki yeri, sistem ve analiz prensipleri, uygulama örnekleri ve strüktür-biçim ilişkisi vurgulanarak incelenmiş, konu resin ve şekillerle açıklanmıştır. Yedinci bölümde kısmen ecdüstrileşmiş yapım sistemlerinin ve prefabrike betonarme sistemlerin tanımlanması, sınıflandırılması, mimariye katkıları ve sistemlerin özellikeri ile incelenmistir. Sonuç bölümünde ise incelenen tüm strüktür sistemleri analiz edilmiş ve tüm sistemler grafiksel olarak ifade edilmiştir. Teknolojik ilermerlerle yeni malzemeler ve strüktürel sistemlerin mimariye kazandırdığı yeni boyutlar vurgulanmıştır. İnsanın daima kendini yenileme, daha iyiyi bulma hiç bir zaman son bulmayacağı belirtilmiştir. Anahtar Sözcükler: Strüktür/ strüktürel gelişme/ çağdaş strüktürler' ER -