AU - Esbulat, Cihangir AU - Danışman: Koç, Güneş TI - Batı'nın gözünde İran'ın nükleer programı PY - 2014/// CY - Lefkoşa PB - Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi KW - Nükleerleşme KW - Nuclear policy KW - Nükleer politika KW - Nuclearization N1 - Kaynakça var (109-115 s.); 1; GİRİŞ; 3; BİRİNCİ BÖLÜM; 4; BİR BÖLĞE DEVLETİ OLARAK İRAN'IN NÜKLEER SİLAHLANMAYA İLİŞKİN POLİTİKASI; 5; İran'ın Nükleer Çalışmalarının Tarihçesi-Şah Dönemi; 8; Devrim Sonrası Dönem; 10; İran'in Balistik Füze Programı ve Çalışmalar; 14; İran Liderliğinin Nükleer Programları Hakkındakı Söylemi; 17; İran'in Nukleer Güç Olma Tarihine Yönelik Batı Kaynaklı Tahminler; 18; İran'in Nükleer Politikasının Dinamikleri; 18; İç Dinamikler; 21; İran'ın Nükleer GüçOlma Çabaları ve Diğer Ğüçler; 21; Bölge Devletleri; 27; Uluslararsı Güçler; 37; Birleşmiş Milletler, AGİT ve NATO; 41; İKİNCİ BÖLÜM; 41; İRAN'IN NÜKLEER PROGRAMI; 41; İran'ın Nükeer Enerji ve Silahlanma Gereksinimi; 44; İran'ın Nükleer Çalışmalarının Tarıhsel Arka Planı; 44; Devrim Öncesi Nükleer Çalışmalar; 46; Devrim Sonrası Nükleer Çalışmalar; 50; İran'ın Nükleer Çalışmalarını Sürdürdüğü Tesisler; 53; İran'ın Nükleer Çalışmalarında Destek Aldığı Ülkeler; 53; İran-Rusya Nükleer İşbirliği; 60; İran-Çin Nükleer İşbirliği; 63; Avrupa Birliği Ülkeleri ile İşbirliği; 66; Diğer Ülkelerin Tutumu; 66; Türkiye'nin Tutumu; 68; Komşu Devletlerin Tutumu; 70; İşrail'nin Tutumu; 74; ÜÇUNÇÜ BÖLÜM; 74; İRAN'IN NÜKLEER PROGRAMININ HUKUSAL BOYUTU ULUSLAR ARASI ANLAŞMALAR; 74; Uluslararası Hukuk ve Nükleer Silahlar; 78; Nükleer Silahlarla İlgili Anlaşma ve Uygulamalar; 79; Uluslararsı Atom Enerjisi Kurumu(UAEK); 83; Nükleer Silahların Yayılması Önleme Antlaşması-NPT; 87; İran -Uluslararsı Atom Enerjisi Kurumu İlişkileri; 94; İran-Birleşmiş Milletler İlişkilleri; 100; İran'in Nükleer Programı ve NPT; 102; SONUÇ; 109; KAYNAKÇA N2 - 'ÖZET Nükleer silahların devletlerin askeri envanterleri içinde yer almaya başladıkdan sonra İlk ve son kez kullanıldığı Hiroşima ve Nagazaki'de bıraktığı korkunç etkileri,bu silahların ne denli büyük bir caydırma aracı ve ne denli büyük bir tehlike olduklarını göstermiştir. Ortaya çıkışıyla birlikte ülkelerin tüm gündemini meşgul eden nükleer silahların; gücü, etkisi ve tesiri sahip olsun olmasın her devletin, her bölgenin , her kıtanın kısa tüm dünyanın sorunu haline gelmiştir. Bu muhteşem ve bir o kadar da korkunç silahların devlet politikalarına ve uluslararası politikalara etkileride savaş alanlarına bıraktığı etki gibi ani ve kalıcı olmuştur. Özelliklede İran'ın nükleer faaliyetleri uluslararası arenada büyük etki yaratmıştır. Bu bağlamda İran gibi stratejik öneme sahip orta ölçekli bölgesel güçlerin nükleer silahlanma çabasında olması kuşkusuz Ortadoğu'daki güç dengesini ve güvenlik denglemlerini alt üst edici bir etki yaratma potansiyeline sahiptir. İran, nükleer güç olduğu takdirde Ortadoğu'daki gücünü ve nüfuzunu dramatik olarak artırırken bölgede var olan nükleer silahlanma yarısına ivme kazandıracaktır. Diğer yandan bölgedeki nükleer leşme çabaları askeri müdahaleyle önlendiği takdirde bölgede uzun yıllar sürecek istikrarsızlıklar ve insani trajediler ortaya çıkartacaktır. Türkiye ise İran'ın bu çabalarından en ciddi olarak etkilenecek ülkelerin başında gelmektedir . İran'ın nükleer güç olması Türkiye'yi askeri güvenlik bakımından yeni önlemler almaya yönelteceği gibi siyasal, ekonomik ve çevresel sorunlarla da yüzleştirecektir. Öte yandan ABD'nin İran'ın nükleerleşme çabalarına yönelik olası bir müdahalesi de Türkiye için farklı düzlemlerde sorunlar doğurabilecek bir seçenek olacaktır. Anahtar Kelimeler: Nükleerleşme ,Nükleer Politika,Nükleer Güç. ABSTRACT Nuclear weapons states ' military inventories to take part in after the part start of the first and the last time was used in Hiroshima and Nagasaki had left terrible effects of these weapons caused a major deterrent tool and how great a threat they showed. With the emergence of countries that occupy the entire agenda of nuclear weapons; strength, impact and influence whether or not the owner of each state, every region,every continent, all the world's promlems have become shorter. It was fabulous and so in a state of terrible weapons regional policies and their impact on international politics, such as its impact on the battlefield has been a sudden and permanent. In particular, Iran's nuclear activities have a major impact in the international arena. In this context the nuclear armament efforts of the middle-sized regional powers like Iran has the potential to overthrow the balance of pover and the security eguations in the Middle-East. In case Iran becomes nuclear, it will increase its power and influence in the Middle-East dramatically, İt will also initiate a nuclear arms race in the region. On the other hand nuclearization efforts in the Region to prevent military intervention in case of instability in the region for many years and humanitarian tragedies will be revealed. Turkey, is one of the countries to be influenced most seriously by this. The nuclearization of Iran would motivate Turkey to take measures in terms of military security, while it will make her face with environmental and economic guestions. On the other hand, the possible intervention of USA, or an other regional country, against the nuclearization efforts of Iran will be an option to cause problems in many levels. Keywords: Nuclearization, Nuclear Policy, Nuclear Power. ' ER -