Thesis (MArch) - Cyprus International University. Institute of Graduate Studies and Research Architecture Department

Includes bibliography (sheets 123-132)

ABSTRACT
Shopping is, in its most basic sense, a social activity where people meet their
needs with one another. Shopping began to take on a larger role in human life and
became more spatial as urbanisation progressed. Shopping spaces, which are located
in city centres and are linked with important buildings, have evolved into places where
social interaction among people occurs and are characteristics of the city. The social,
cultural, and urban understandings of the eras in which they originated appear in these
commercial places, which are affected by regional and worldwide developments.
Today, there are commercial spaces that were shaped in different historical periods
and are still in use. It is debatable if these areas in modern times can guide users to the
space, promote social interaction, or create an attachment with the city. The Grand
Bazaar, Istiklal Street, and Kanyon Shopping Centre, three shopping places in
Istanbul's socially, culturally, and commercially significant districts, were chosen for
the case study in this context. The criteria impacting the users' preferences were
identified under the headings of urban characteristics and social interaction by using
the literature reviews. The researcher's observations and literature reviews provide the
gathering of the data for these criteria, which were then compared to the
grading system. In this way, the features that the shopping spaces that were shaped in
different periods and are still in use today should have and develop to meet the
expectations of the users and to strengthen their relations with the city were
determined.
Keywords: Grand Bazaar, Istiklal Street, Kanyon Shopping Centre, Shopping,
Shopping Spaces, Social Interaction, Urban Characteristics

ÖZET
Alışveriş, en belirgin yönüyle ihtiyaçların karşılıklı olarak sağlanması ile gerçekleşen
sosyal bir eylemdir. Şehirleşmenin başlaması ile insan hayatında daha geniş bir yer
tutarak zamanla mekanlaşmaya başlamıştır. Şehir merkezlerinde ve şehrin önemli
yapılarıyla ilişkili konumlandırılan alışveriş mekanları, toplumda sosyal etkileşimi
sağlayan ve şehrin karakteristiğinde yer tutan alanlar olmuşlardır. Bu ticari mekanlar
yerel ve küresel gelişmelerinden etkilenip ortaya çıktıkları dönemlerin sosyal, kültürel
ve kentsel anlayışlarını yansıtmaktadır. Günümüzde farklı tarihi dönemlerde
şekillenen ve hala kullanımda olan ticari mekanlar bulunmaktadır. Fakat bu
mekanların günümüz şartlarında kullanıcıları mekâna yönlendirebildikleri, sosyal
etkileşimi sağladıkları veya kent ile ilişki kurabildikleri tartışmalıdır. Bu kapsamda,
İstanbul'un sosyal, kültürel ve ticari açılardan önemli bölgelerindeki üç alışveriş
mekânı olan Kapalıçarşı, İstiklal Caddesi ve Kanyon Alışveriş Merkezi vaka çalışması
için seçilmişlerdir. Literatür taramalarından yararlanılarak mekanların kentsel
karakteristikleri ve sosyal etkileşim adları altında kullanıcıların tercihine etki eden
kriterler belirlenmiştir. Bu kriterlerin literatür taramaları ve araştırmacının gözlemleri
sonucunda elde edilen verileri, puan sistemi ile karşılaştırılmıştır. Bu sayede, farklı
dönemlerde şekillenen ve hala kullanımda olan alışveriş mekanlarının günümüzde
kullanıcıların beklentilerini karşılayabilmeleri ve kent ile olan ilişkilerinin
güçlendirilmesi adına mekanların sahip olmaları ve geliştirmeleri gereken özellikleri
belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Alışveriş, Alışveriş Mekanları, İstiklal Caddesi, Kanyon
Alışveriş Merkezi, Kapalıçarşı, Kentsel Karakteristik, Sosyal Etkileşim