Kaynaklar var.

'Prepubertal ovariohisterektomi ameliyatı veya erken yaşta kısırlaştırma,henüz cinsel olgunluğa erişmemiş (6-14 haftalık) dişi hayvanların,cerrahi yolla sterilizasyonunu ifade etmektedir.Günümüzde başta Kuzey Amerika olmak üzere sokak hayvanı yoğunluğuna sahip pek çok ülkede,sokak hayvanı nüfusu ile mücadelede kullanılan bir kontrasepsiyon yöntemidir. Bu çalışmada 10 haftalıkken uygulanan total ovariohisterektomi operasyonunun,24.haftaya kadar,vücut ağırlığı,ikincil seks karakterleri,kemik büyümesi,kemik metabolizması,davranış gelişimi ve gonadal hormon seviyeleri üzerine olan etkilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma 4-8 haftalık,melez ırktan 1,680-6,160 kg (ortalama vücut ağırlığı 2,971kg) vücut ağırlığına sahip 31 dişi yavru köpek üzerinde yapılmıştır.On haftalığa kadar,antiparaziter uygulamaları yapıldı ve enfeksiyöz hastalıklara karşı aşılandılar.On haftalık olduklarında,aynı anneye ait yavrular her biri ayrı bir grupta yer alacak şekilde,rastlantısal olarak ayrıldılar.Grup 1\'deki hayvanların (n=11)her iki ovarium\'u ve uterus\'u total ovariohisterektomi ameliyatı ile alındı ve Grup 3\'teki hayvanlara (n=10) laparatomi ameliyatı ile reprodüktif organların uzaklaştırılması haricindeki işlemlerin aynısı uygulandı.Operasyonlar sırasında hayvanlara ait,anestezi ve operasyon süreleri,ensizyon uzunlukları,ovarium\'larının bulunma süreleri ile kalp ve solunum sayıları kaydedildi.Onuncu haftada uygulanan operasyonlardan sonra 12.,16.,20., ve 24.haftalarda sırasıyla tüm hayvanların sağ ve sol antebrachium\'larının medio-lateral radyografisi çekildi ve kemiklerin uzunlukları ile vulvalarının dorso-ventral uzunluğu mm cinsinden ölçüldü.Vena cephalica anterbrachii\'nin veya jugularis\'in punksiyonu ile kan alındı ve elde edilen serumlardan,kalsiyum,fosfor,östradiol 17-b ve progesteron ölçümleri yapıldı.Onikinci haftadan itibaren her hafta aynı gün tüm hayvanların vücut ağırlıkları ölçüldü.Deney süresi boyunca tüm hayvanlar gözlemlendi ve genel aktivite,havlama,oyun oynama isteği,türdeş saldırganlığı veya insanlara karşı saldırganlık ile insanlara karşı düşkünlük kriterlerine 0-4 arası puanlar verildi.Elde edilen veriler,SPSS istatistik programı kullanılarak,Tek Yönlü Varyans analizi ile değerlendirildi.İstatistik analizler için minimum önemlilik seviyesi olarak p<0.05 kabul edildi.Anestezi ve ameliyat süreleri en kısa Grup 3\'te,en uzun Grup 1\'de saptandı ve istatistiksel açıdan önemli bulundu(p<0.01).Ensizyon uzunluğu,ovarium\'un bulunma süresi,ameliyatlar sırasındaki kalp ve solunum sayıları ile vulvanın dorso-ventral uzunluğu,vücut ağırlığı,ulna ve radius kemiklerinin sağ ve sol uzunlukları ölçümlerinde gruplar arasında istatistiksel bir fark bulunamadı(p>0.05).Biyokimyasal ve hormonal analzilerde,gruplar arasında kalsiyum,fosfor ve progesteron değerleri bakımından anlamlıbir farkın bulunmadığı görüldü(p>0.05).Grup 2\'ye ait iki hayvanın 20. ve 24. haftalardaki ölçümleri haricindeki diğer tüm hayvanlara ait ölçümlerde östradiol seviyesi,tespit edilebilecek seviyelerde bulunamadı.Çalışma süresince üç grubun hayvanları arasında, genel aktivite, havlama, köpeklere ve insanlara karşı saldırganlık ve sevgi ile oyun oynama isteği kriterleri bakımından bir fark bulunmadığı tespit edildi.Bu bulgulara göre,10 haftalıkken uygulanan ovariohisterektomi operasyonunun,özellikle sokak hayvanı sorununa sahip ülkelerde,güvenle faydalanılabilecek bir kontrasepsiyon yöntemi olduğu kanısına varıldı. Anahtar kelimeler:köpek,prepubertal ovariohisterektomi,kemik,davranış,büyüme Abstract The Effects of Early Age Total Ovariohysterectomy on Bone,Behaviour and Development in Female Dogs Preppubertal ovariohysterectomy or early age spaying is the surgical sterilization of 6-to-14 weeks old sexually immature animals.Today,this procedure is one of the most popular tools used to combat pet overpopulation.In this study,it was aimed to detect the effects of prepubertal ovaiohysterectomy on bodyweight,behaviour,secondary sex charecteristics,bone growth and metabolism,and levels of gonadal hormones until 24 weeks of age in dogs. A total of 31 clinically normal,six to eight week old,mixed breed female puppies that weighed 1.680-6.160kg (mean weight 2.971kg) were used in this study.The puppies were obtained from an animal shelter and housed with their littermates in an indoor facility.They were individually fed dry dog food twice daily and were allowed tap water ad libitum.The puppies were prophylactically treated for intestinal parasites with an anthelmentic and were vaccinated against distemper,hepatitis,leptospirosis,parainfluenza,parvovirus and bronchiseptica infections.Killed rabies virus vaccines were given at 12 weeks. Prior to surgeies,a general physical examination was performed on all animals.The food was withheld for 3 to 5 hours prior to anesthesia which was induced by mask administration of isoflurane and oxygene.The pupies were intubated and maintained on isoflurane and oxygene.After induction of anesthesia all pupies were clipped and routinely prepared for surgery.In Group 1 (n=11),both ovaries and the uterus were removed by routine total ovariohysterectomy;in Group 2(n=10),only one ovary and the uterus were removed by partial ovariohysterectomy;and in Group 3( n=10),sham surgery followed the same protocol as gonadectomy;excluding ovary and uterus removal. During each surgery,anesthesia duration,surgery time,length of the incision,searching time of the ovary,heart and respiratory rates of each animal were recorded. Each puppy was weighed weekly starting from the 12th week unt,l the end of the study.Beginning at 12 weeks of age,six behavioral characteristics were assessed throughout the experimental period.General activity,playfulness,barking,intraspecies aggression,aggression or affection toward people were recorded on a scale of 0 (absent) to 4 (most).Secondary sex characteristics were assessed by measuring the dorsoventral length of the vulvar commissure every 4 weeks.Beginning at 12 weeks old,lateral radiographs of the antebrachium were taken monthly and the length of radius and ulna was measured.Blood samples by cephalic or jugular venipuncture were collected at 4 week intervals and were analyzed for calcium(Ca),phosphorus(P),estradiol 17-B (E2) and progesterone (P4). The data were analyzed by one-way ANOVA using a statistical program SPSS.A P value < 0.05 was considered to be statistically significant. In this study,significant differences in anesthesia and surgery time were observed between groups(p<0.01).It was found that,anesthesia and surgery time was the shortest in Group 3 and the longest in Group 1.However,other surgery related parameters such as the length of the incision,heart and respiratory rates or searching time of the ovary,did not show any difference between the groups. There were no significant differences in bodyweight,length of the vulvar commisure or radial or ulnar length between the groups.No significant differences were observed in Ca,P or P4 concentrations.It was found that,excepttwo measurements of two animals in Group 2 at 20 and 24 weeks,E2 levels of all animals had undetectable concentrations.No differences were observed between the groups in terms of general activity,playfulness,barking, or attraction toward people.None of the animals displayed aggression toward other dogs or people. These findings,suggest that,ovariohysterectomy performed at 10 weeks of age is a reliable and useful contraception method in countries with pet population problems. Key Word:dog,prepubertal,ovariohysterectomy,bone,behaviour, growth '

GİRİŞ ve BİLGİLER

5 GENEL BİLGİLER

5 KÖPEKLERDE GENİTAL SİSTEMİN ANATOMİSİ

5 KÖPEKLERDE GENİTAL SİSTEMİN ANATOMİSİ

5 İç Üreme Organları

6 Ligamentum Latum Uteri

7 Ovarium

8 Tuba Uterina

10 Uterus

11 Vaginae

12 Vestibulum Vaginae

13 Dış Üreme Organları

13 Vulva

13 Clitoris

14 PUBERTA ve GONADAL HORMONLAR

14 Puberta

15 Gonadal Hormonlar

16 Östrojen

17 Gestagenler

18 KÖPEKLERDE KONTRASEPSİYON YÖNTEMLERİ

20 Kontrasepsiyon

20 Fiziksel Yöntemler

20 Kimyasal Yöntemler

20 Hormonal Yöntemler

20 Steroid Hormonlar

21 GnRH Agonistleri

22 GnRH Antagonistleri

22 Gonadotropin Enjeksiyonları

22 Hormonal Olmayan Yöntemler

22 İmmunizasyon

23 Dokuya Özgü Sitotoksinler

23 Kimyasal Kısırlaştırma

24 Cerrahi Sterilizasyon

25 PEDİATRİK HASTALARA ÖZGÜ FİZYOLOJİK BİLGİLER

25 Solunum Sistemi

26 Kardiyovasküler Sistemi

27 Hepatorenal Sistem

27 Termoregülatör Sistem

27 Farmakokinetikler

28 Diğer Özellikler

28 PREPUBERTAL OVARİOHİSTEREKTOMİ

28 Prepubertal Ovariohisterektomi'ye Hazırlık

29 Pediatrik Anestezi

30 Preaneastezik İlaçlar

30 Trankilizan İlaçlar

31 Genel Anestezik İlaçlar

37 Prepubertal Ovariohisterektomi Tekniği (Operasyon Tekniği)

38 Prepubertal Ovariohisterektomi'nin Komplikasyonları

40 PREPUBERTAL OVARİOHİSTEREKTOMİ'NİN ETKİLERİ

40 Vücut Ağırlığı Üzerine Etkileri

42 Kalsiyum ve Foster Metabolizması Üzerine Etkilei

42 Kalsiyum

42 Fosfor

43 Kalsiyum Metabolizması

44 Kemik Gelişimi Üzerine Etkileri

50 Davranış Gelişimi Üzerine Etkileri

54 Sekunder Seks Özellikleri Üzerine Etkileri

55 Diğer Etkileri

56 Adrenal Tümörler

57 Üriner Sistem

58 Stump Pyometra

59 Hastalıklara Karşı Duyarlılık

60 GEREÇ ve YÖNTEM

60 Gereç

60 Hayvan Materyali

60 Bakım ve Beslenme

61 Yöntem

61 Grupların Oluşturulması

61 Araştırmanın Hazırlık Aşaması

64 Kemik Büyümesi Üzerine Etkilerinin Araştırılması

64 Fiziksel Gelşim Üzerine Etkilerinin Araştırılması

64 Davranış Gelişimi Etkilerinin Arasştırılması

65 Sekunder Seks Karakterleri Üzerine Etkilerinin Araştırılması

65 Progesteron, Östradiol, Kalsiyum ve Fosfor Analizleri

66 İstatistik Analizleri

71 BULGULAR

85 TARTIŞMA

95 ÖZET

97 SUMMARY

100 KAYNAKLAR

114 ÖZGEÇMİŞ