000 10332na a2201105 4500
001 64130
003 koha_MIRAKIL
005 20221103133850.0
008 180521b tu 000 0
040 _aCY-NiCIU
_btur
_cCY-NiCIU
_erda
041 _atur
090 _aYL 305
_bT67 2012
100 _aTopak, Suat Tayfun
_d1977-
245 _aUluslararası sistemde nükleer güç dengesi
_bİran'ın nükleer programı ve son dönem Türk Dış Politikası bağlamında Türkiye'nin rolü
_cSuat Tayfun Topak; Danışman:Nur Köprülü
260 _aLefkoşa
_bUluslararası Kıbrıs Üniversitesi
_c2012
300 _aIX, 191 s.
_c30.5 cm
336 _2rdacontent
_atext
_btxt
337 _2rdamedia
_aunmediated
_bn
338 _2rdacarrier
_avolume
_bnc
504 _aKaynakça var (172-184 s.)
520 _a'ÖZET İkinci Dünya Savaşı'nı sonlandıran ve günümüze kadar sadece iki kez insanlar üzerinde kullanılan nükleer silahlarasahip olmak, ülkeler açısından bir prestij ve üstünlük aracı olarak kabul edilmiş ve caydırıcılığın en temel öğelrinden birisi olmuştur. Fakat nükleer silahların ve bu silahlara sahip olan ülkelerin sayısı arttıkça, nükleer silahlarla ilgili sınırlayıcı ve engelleyici tedbirler de geliştirilmeye çalışılmıştır. Nükleer faaliyetlere karşı ilgisi artan ülkelerden biri de İran olmuştur. Şah yönetimindeki İran, İslam Devrimi'ne kadar geçen sürede, her alanda olduğu gibi nükleer ilişkilerde de Batılı ülkelerle iş birliği içerisinde hareket etmiş fakat Ahmedinejat yönetimi, sertlik yanlısı Batılı karşıtı tavırlarıyla nükleer faaliyetlere karşı farklı bir yöntem izlemiştir. İran'ın nükleer faaliyetlere yönelik bu yoğun ilgisi, nükler enerji üretimi için mi yoksa nükleer silah elde etmek için mi kullanılacaktır. Bu sorunun cevabı sadece İran için değil, başta Türkiye olmak üzere, tüm Batılı ve Ortadoğulu ülkeler için de hayati öneme sahip olacaktır. Batılı ülkeler tarafından nükleer silah üretme girişimlerinde bulunmakla suçlanan İran ise tüm bu eleştirileri reddederek, amacının sadece barışçıl amaçlı nükleer enerji üretmek olduğunu söylemektedir. Özellikle ABD, İsrail ve bazı Batılı ülkelerden tehdit algılayan İran'ın bu söylemleri ise kamuoyu tarafından pek ciddiye alınmamaktadır. Bölge devletleri içerisinde enerji ihtiyacı en az olan devletlerden biri olan İran'ın, yüksek maliyetli nükleer faaliyetlere aşırı ilgi göstermesi de bu tezi güçlendirmektedir. Oluşan uluslararsı konjonktürde, nükleer faaliyetlerinin denetimi ve İran'ın uzlaşı zeminine çekilmesi büyük önem taşımaktadır. ABD'nin Irak'ı iki defa işgal etmesi neticesinde, Türkiye'nin ve tüm Ortadoğu ülkelerinin büyük zararlar gördüğü bilinen bir gerçektir. Nükleer faaliyetleri yüzünden İran'a yapılacak olası bir müdahaleden çekinen Türkiye ise etkili bir bölgesel güç olarak duruma ağırlığını koymuş, son dönem dış politikasında görülenpro-aktif, uzlaşmacı ve diyaloga dayalı tavrıyla tarafları anlaşma zeminine çekmeye çalışmıştır. Brezilya ve Türkiyein ara bulucuğuyla yapılan bir dizi çalışma ve antlaşmalarla somut gelişmeler yaşanmış, İran takas da dahil olmak üzere pek çok noktada uzlaşmacı bir yaklaşım benimsemiştir. Fakat BM ve AB tarafından İran'a yönelik benimsenen yaptırım kararları ve sonrası yaşanan gelişmeler,bu konunun uluslararası kamuoyunun gündemini uzun süre daha meşgul edeceğinin işareti olarak görülmektedir. Anahtar Sözcükler: Uluslararası Sistem, Nükleer Silah ve Enerji, İran, Türkiye, Ortadoğu. ABSTRACT It has been accepted as a prestige and ascendancy tool and become an important element of deterrence for countries to have nuclear weapons which terminated the Word War II and used only two times on people. However,as the numbers of countrieswhich have nuclear weapons ascend, the precaution has been taken to restrict and prohibit nuclear weapons. Iran has become one of the countries which have an increasing interest in nuclear activites.Iran, under the Shah regime acted in cooperation with West in nuclear issues an in any field until Islamic Revolution, but Ahmedinejad's administration, having a hardness munner and sight anti-West, followed a different way in nuclear activites. Will the intense interest of Iran's nuclear activites be used for the production of nuclear energy or obtain nuclear weapons? The anwer of this question will have vital importance not only for Iran but also for Turkey, all Western and Middle Eastern countries. Iran, accused by Western countries having attempts to produce nuclear weapons, says that its only aim is to produce nuclear energy for purposes by denying all charges. The expressions of Iran, perceives threat especially from US, Israel and some western countries, have not been taken very seriously by international community. Iran's interest to nigh costly nuclear activites also strengthens this thesis because it is one of the less energy-dependent countries in the region. The inspections of nuclear activites of Iran and to pull it to the reconciliation area are critically important in constructed international conjuncture. It's a well known reality that Turkey and otherMiddle Eastern countries extensively suffered from the twice invasion of Iraq by US. Turkey, abstaining an invasion to Iran for its nuclear activities, has through its weigh about the issue and tried to take the sides to a reconciliation area as an effective regional power with its proactive, conciliatory anddialogue-based new foreign policy. The concrete developments have been seen with a series of performances made by Brazil and Turkey in a mediation manner and than Iran has adopted a conciliatory approach including swap. But it's evaluated that this issue will engage the agenda long-term due to sanctions adopted by U and the EU against Iran and developments after sanction decision. Key Words: International System, Nuclear Weapon and Energy, Iran, Turkey, Middle East. '
650 _aUluslararası sistem
650 _aInternational system
650 _aNükleer silah ve enerji
650 _aNuclear weapon and energy
700 _aDanışman: Köprülü,Nur
_91669
942 _2ddc
_cTS
505 1 _tBİRİNCİ BÖLÜM
505 1 _tKURAMSAL ÇERÇEVE VE NÜKLEER ĞÜÇ DENGESİ
505 1 _g9
_tUluslararası Sistem
505 1 _g12
_tGüç Dengesi
505 1 _g14
_tNükleer Güç Kavramı
505 1 _g16
_tGüç Denegi
505 1 _g16
_tNükleer Güç Kavramı
505 1 _g16
_tKitle İmha Silahları ve Nükleer Silah
505 1 _g18
_tNükleer Silah ve Nükleer Silahların Etkileri
505 1 _g21
_tUluslararsı Nükleer Düzenin Tesis Edilmesi
505 1 _g21
_tNükleer Silaha Giden Yol
505 1 _g23
_tNükleer Silahın Kullanılması ve Nükleer Çağın Başlaması
505 1 _g24
_tNükleer Silahların Yayılma Süreci
505 1 _g26
_tNükleer Silah Sahibi Ülkeler
505 1 _g29
_tNükleer Silah Sahibi Olduğunu Deklare Eden Ülkeler
505 1 _g30
_tNükleer Silah Sahibi Olduğuna İnanılan Ülkeler
505 1 _g31
_tNükleer Silahlar Konusunda Çeşitli Faaliyetleri Olan Ülkeler
505 1 _g33
_tNükleer Silah Stratejileri
505 1 _g33
_tGenel Stratejiler
505 1 _g36
_tNATO Stratejileri
505 1 _g38
_tSilahsızlandırma Stratejisi
505 1 _g39
_tNükleer Silahsızlama ve Denetim Faaliyetleri
505 1 _g41
_tKitle İmha Silahları Faaliyetlerinde Bulunan Kurulüşlar
505 1 _g44
_tKitle İmha Silahları(KİS) İle İlgili Antlaşma, Sözleşme ve Rejimler
505 1 _g44
_tKitle imha silahları İle İlgili Önemli Antlaşmalar/Görüşmeler
505 1 _g52
_tKİS Malzeme, Teknoloji ve Fırlatma Vasıtası Vasıtası Kontrol Rejimleri
505 1 _tİKİNCİ BÖLÜM
505 1 _tİRAN'IN NÜKLEER PROGRAMI
505 1 _g55
_tTarihsel Süreç
505 1 _g57
_tŞah Dönemi
505 1 _g59
_tİslam Devrimi Sonrası Dönem
505 1 _g64
_tAhmedinejad Dönemi
505 1 _g64
_tİran'ın Nükleer Tesisleri ve Kapasitesi
505 1 _g72
_tİran'ın Nükleer Programına İlişkin Ağumanlar
505 1 _g79
_tUluslararsı Toplum'um İran'ın Nükleer Programına Bakışı
505 1 _g79
_tUluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA)'nın Bakışı
505 1 _g82
_tABD'nin Bakışı
505 1 _g86
_tAB 'nın Bakışı
505 1 _g89
_tÇın'in Bakışı
505 1 _g91
_tRusya'nın Bakışı
505 1 _g93
_tİsrail ve Arap Ülkelerinin Bakışı
505 1 _g98
_tPakistan ve Hindistan'ın Bakışı
505 1 _g100
_tBM, NATO ve AGİT'in Bakışı
505 1 _g102
_tİran Nükleer Programı
505 1 _g111
_tİran'in Nükleer Güç Ajandası Barışçıl mı ?
505 1 _g116
_tNükleer Silahlar, Terörizm ve İran
505 1 _tÜÇÜNCÜ BÖLÜM
505 1 _tSON DÖNEM TÜRK DIŞ POLİTİKASI VE İRAN NÜKLEER KRİZİ BAĞLAMINDA BELİRLEYİCİ BİR AKTÖR OLARAK TÜRKİYE
505 1 _g121
_tTürkiye'nin Son Dönem Dış Politika Vizyonu
505 1 _g128
_tMerkez Ülke Olarak Türkiye
505 1 _g129
_tSon Dönem Türk Dış Politikasını Belirleyen Faktörler
505 1 _g129
_tTürkiye'nin Dönüşüm İhtiyacı ve Sancları
505 1 _g132
_tDış Faktörler
505 1 _g135
_tİç Faktörler
505 1 _g136
_tLiderin Ağırlığı, Taban ve Parti İçi Dengeler
505 1 _g137
_tTahran Antlaşması: Önecesi, Sonrası ve Önğorüler
505 1 _g143
_tTahran Antlaşması
505 1 _g144
_tTahran Antlaşması Sonrası Yaşanan Gelişmeler
505 1 _g151
_tNükleer Programı Bağlamında İran-Türkiye İlişkileri
505 1 _g153
_tNükleerleşen Dünyanın Geleceğine Dair Görüş ve Tespitler
505 1 _g159
_tSONUÇ
505 1 _g172
_tKAYNAKÇA
505 1 _g185
_tEKLER
505 1 _g185
_tEk-1: Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması (NSYÖA)
505 1 _g190
_tEk-2: Tahran Antlaşması (Takaş Antlaşması)
505 1 _g191
_tÖZGEÇMİŞ
999 _c342
_d342