000			09436na a2200745 4500
001			235387
003			koha_MIRAKIL
005			20221226090148.0
008			181224b tu 000 0
040			_aCY-NiCIU _btur _cCY-NiCIU _erda
041			_atur
090			_aYL 452 _bD65 2014
100			_aDölkeleş, Bekir _d1985-
245			_aKıbrıs Barış Harekatı sonrasında ABD'nin uyguladığı silah ambargosu ve Türk savunma sanayiine etkileri _cBekir Dölkeleş; Danışman: Ulvi Keser
260			_aLefkoşa _bUluslararası Kıbrıs Üniversitesi _c2014
300			_aXI, 99 s. _btablo, renkli şekil _c30.5 cm
336			_2rdacontent _atext _btxt
337			_2rdamedia _aunmediated _bn
338			_2rdacarrier _avolume _bnc
504			_aKaynakça var (83-91 s.)
520			_a'ÖZ Türkiye Kıbrıs'ta Türklere yapılan saldırıları durdurmak ve adada barışı tesis etmek maksadıyla Garanti Antlaşması'nın kendisine verdiği yetkiye dayanarak Kıbrıs Barış Harekâtı\'nı gerçekleştirmiştir. Harekâttan hemen sonra Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri (ABD)'nden aldığı silahları savunma dışında amaçlarla kullandığı gerekçesiyle ABD tarafından 1975-1978 yılları arasında silah ambargosuna mâruz kalmıştır. Ambargo Türkiye'de büyük yankı uyandırmış ve başta savunma sanayii olmak üzere hemen her alanda ambargonun etkileri görülmüştür. Ambargo kararının alınmasında tek sebep Kıbrıs Barış Harekâtı'nın yapılması değildir. Hattâ Bülent Ecevit'in de belirttiği üzere Kıbrıs Barış Harekâtı yapılmasaydı da ambargo kararı alınacaktır. 1960'lı yılların başından itibaren Türk-Amerikan ilişkileri Truman Doktrini ile başlayan ve Türkiye'nin Kuzey Atlantik Paktı (North Atlantic Treaty Organization)'na (NATO) girmesiyle zirveye ulaşan bahar havasından çıkmaya başlamıştır. Küba Krizi ile patlak veren güvensizlik ortamı Johnson Mektubu ile ilişkileri kopma noktasına getirmiş ve Kıbrıs Barış Harekâtı\'na kadar geçen süre iki ülke ilişkileri bakımından gerilimli bir dönem olmuştur. 1960'lı yılların başından ambargoya kadar gelen gerilimli sürecin ana ekseninde Kıbrıs ve haşhaş krizi yer almıştır. Kıbrıs'ta yaşanan saldırılar Türkiye kamuoyunda büyük tepki görmüş ve doğal olarak dış politikasını da en çok meşgul eden konu olmuştur. Türkiye'nin adaya müdahale etme konusunda aldığı kararlar, Türkiye-Yunanistan arasında savaş çıkması olasılığına karşı ABD tarafından her defasında engellenmiştir. Ambargonun neden uygulandığı sorusuna ambargo öncesinde yaşanan gergin ilişkiler bağlamında cevap verildiğinde, Kıbrıs Barış Harekâtı'nın yegâne olmaktan ziyade ambargonun sebeplerinden biri olduğu söylenebilir. Zira harekâttan hemen önce serbest bırakılan haşhaş ekimi ve yıllardır biriken güvensizlik duygusu ambargonun ayak seslerini duyurmuştur. Ambargonun etkisini en büyük oranda gösterdiği alanlardan biri de savunma sanayiidir. Ambargo her ne kadar kısa vadede Türk ordusunu zafiyete uğratmış olsa da uzun vadede kazançlı çıkan yine Türk ordusu olmuştur. Ambargoya mâruz kalınması neticesinde millî savunma sanayiinin gerekliliği bilinci oluşmuş ve gereken adımlar atılmaya başlanmıştır. İkinci Dünya Savaşı'nın sonundan itibaren dış yardımlarla ordusunu ayakta tutan ve var olan savunma sanayii tesislerini de kapatan Türkiye, yaptığı yanlışın farkına varmış ve kendi kendine yetebilen bir savunma sanayii inşa etme yoluna çıkmıştır. Türkiye'nin ambargo döneminden önce ve sonraki savunma sanayii yatırımları incelendiğinde, ambargodan hemen sonraki yıllarda kuruluş faaliyetlerinin gerçekleştirildiği ve akabinde Savunma Sanayii Müsteşarlığı (SSM)'nın kurulmasıyla da ivme kazanıldığı görülecektir. Anahtar Kelimeler: Savunma Sanayii, Dış Yardım, Johnson Mektubu, Kıbrıs Barış Harekâtı, Garantör Ülke, Ambargo. ABSTRACT Turkey, based upon being authorized by the Warranty Agreement, carried out the Cypriots Peace Operation with the aim of putting an end to the massacre against the Turkish in Cyprus and establishing peace on the island. Turkey was exposed to an arms embargo by the United States of America (USA) on grounds of using the weapons bought from the USA without defensive aims between 1975-1978, soon after the operation. The embargo created big reactions in Turkey, and its effects were seen in almost all areas, epsecially in the defense industry. Cyprus Peace Operation is not the only reason for the embargo decision. As Bülent Ecevit stated; even if Cyprus Peace Operation was not carried out, the embargo decision was to be made. Turkish-American relations, from the early 1960s on, began to get out of the positive atmosphere that had started with the Truman Doctrine and reached its peak when Turkey entered the North Atlantic Treaty Organization. An insecurity atmosphere because of the Cuban Crisis nearly caused the relations to break off after the Johnson Letter, and the period until the Cyprus Peace Operation became a tense one for the relations between the two countries. In the major axis of the tense period from the early 1960s to the embargo were the Cyprus and the Hash Crises. The massacres in Cyprus caused big reactions in Turkish public opinion, and naturally, became the biggest issue occupying the country\'s foreign policy. Turkey\'s decisions to interfere in the island were prevented every time by USA in case of a war between Turkey and Greece. Answering the question "Why was the embargo placed?", within the concept of the tense relations before the embargo, it can be said that Cyprus Peace Operation was just one of the reasons for the embargo rather than being the only one. Likewise, the growing of hash that had become free just before the operation and the sense of insecurity that had accumulated for years foreshadowed the embargo. One of the areas that the embargo influenced most greatly was the defense industry. Although the embargo weakened the Turkish Army in short term, it was the Turkish Army again that won in the long term. As a result of the exposure to the embargo, an awareness about the necessity of a national defense industry was born, and the necessary steps began to be taken. Sustaining its army thanks to foreign aids after the end of World War II and closing the existing defense institutions, Turkey noticed its mistake, and started out to design a self-sufficient defense industry. When the defense industry investments of Turkey both before and after the embargo period are analysed, it will be seen that establishing movements are taken during the years just after the embargo, and then they gain speed with the establishment of the Undersecretariat for Defense Industries. Key Words: Defense Industry, Foreign Aid, Johnson Letter, Cyprus Peace Operation, Guarantor Country, Embargo. '
650			_aGarantör ülke
650			_aGuarantor country
650			_aSavunma sanayii
650			_aDefense industry
700			_aDanışman: Keser, Ulvi _91880
942			_2ddc _cTS
505	1		_g1 _tGİRİŞ
505	1		_g5 _tBÖLÜM 1 5 ŞUBAT 1975 ABD SİLAH AMBARGOSU
505	1		_g5 _tAMBARGONUN TARİHSEL ARKA PLANI
505	1		_g5 _tAmbargoya Kadar Türk-Amerikan İlişkileri
505	1		_g5 _tİşbirliğine Dayalı Gelişmeler
505	1		_g16 _tTürkiye-ABD Arasında Yaşanan Krizler
505	1		_g20 _tTürk-Amerikan İlişkilerinde Kıbrıs's Yeri
505	1		_g23 _tKıbrıs'ın Coğrafı Konumu, Jeostratejik Önemi ve Tarihi
505	1		_g27 _tEnosis ve 1960-1974 Arası Dönemde Kıbrıs'ta Yaşananlar
505	1		_g31 _tKıbrıs Barış Harekati'nin Gerekçeleri
505	1		_g36 _tAMBARGO SÜRECİ
505	1		_g37 _tAmbargonun Uygulanması ve ABD'nin Tutunmu
505	1		_g39 _tTürkiyenin Ambargoya Tepkileri
505	1		_g40 _tAmbargonun Kıbrıs, Turkiye ve Dünya Basınında Yansımaları
505	1		_g45 _tTürkiye'nin Aldığı Tedbirler
505	1		_g46 _tSavunma ve İşbirliği Antlaşması
505	1		_g47 _tAmbargoyu Kaldırma Çabları ve Kaldırılması
505	1		_g48 _tAmbargoyu Türk Dış Politikasına Etkileri
505	1		_g51 _tBÖLÜM 2 AMBARGONUN SAVUNMA SANYİİNE ETKİSİ
505	1		_g51 _tSAVUNMA SANAYİİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ
505	1		_g51 _tAmbargoya Kadar Türk Savunma Sanayiinin Durumu
505	1		_g51 _tAskeri Fabrikalar, Tersaneler, MKEK ve Uçak Sanayii
505	1		_g55 _tAskeri Yardımların Savunma Sanayiine Etkisi
505	1		_g56 _tGüçlendirme Vakıflarının Kurulması
505	1		_g57 _tAmbargo Döneminde Türk Savunma Sanayinin Durumu
505	1		_g60 _tTSKGV'nin Kuruluşu ve Şirketleri
505	1		_g68 _tSavunma Sanayii Müsteşarlığının Kurulması
505	1		_g69 _tTSK Modernizasyon Projeleri
505	1		_g72 _tTürk Savunma Sanayiinin Günümüzdeki Durumu
505	1		_g75 _tAMBARGO ÖNECESİ VE SONRANSI TÜRK SAVUNMA SANAYİİNİN KIYASLANMASI
505	1		_g75 _tMilli Savunma Sanayii Bilincinin Oluşması
505	1		_g76 _tSavunma Sanayii Faaliyetlerinde Nicel ve Nitel Değişim
505	1		_g79 _tSONUÇ
505	1		_g83 _tKAYNAKLAR
505	1		_g92 _tEKLER
505	1		_g99 _tÖZGEÇMİŞ
999			_c528 _d528