Thesis (MA) - Cyprus International University. Institute of Graduate Studies and Research Counseling Psychology Department

Includes bibliography (sheets 99-117)

ÖZET
Bu çalışmada lise düzeyindeki ergenlerin psikolojik iyi oluş düzeyleri ile kariyer uyum
yetenekleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma
yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma, 2021 2022 eğitim
öğretim yılında Lefkoşa’da öğrenim gören lise düzeyindeki 9., 10., 11. ve 12. sınıf
düzeyinde 527’si kız, 308,’i erkek olmak üzere toplamda 835 öğrenci ile
gerçekleştirilmiştir.
Araştırmada veri toplama aracı olarak “Kariyer Uyum Yetenekleri Ölçeği”,
“Psikolojik İyi Oluş Ölçeği” araştırmacı tarafından geliştirilen “Kişisel Bilgi Formu”
kullanılmıştır. Araştırmanın verileri ilişkisel modeli ile SPSS 26 programı kullanılarak
analiz edilmiştir. Araştırmanın verileri normal dağılım göstermediğinden fark
analizlerinde parametrik olmayan testler kullanılmıştır. Araştırmanın
değişkenlerindeki ilişkiyi belirlemek için de Spearman’s Korelasyon Testi
kullanılmıştır.
Elde edilen bulguların fark analizi sonuçlarına göre; ergenlerin kariyer uyum
yeteneklerine ait toplam puanlarının cinsiyet, anne eğitim durumu, akademik başarı
durumu ve meslek hedefi belirleme durumuna göre anlamlı farklılık gösterdiği; sınıf
düzeyi, baba eğitim durumu ve aile gelir düzeyine göre ise anlamlı bir farklılığın
olmadığı tespit edilmiştir. Araştırmanın fark analizi sonuçlarına göre; ergenlerin
psikolojik iyi oluş düzeylerinin, aile gelir düzeyi, anne eğitim durumu, akademik
başarı durumu ve meslek hedefi belirleme durumuna göre anlamlı farklılık gösterdiği;
cinsiyet, sınıf düzeyi ve baba eğitim durumuna göre ise anlamlı bir farklılığın olmadığı
tespit edilmiştir. Ergenlerin psikolojik iyi oluş düzeyleri ile kariyer uyum yetenekleri
ve kariyer uyum yeteneğinin alt boyutları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki
olduğu tespit edilmiştir.
Bu çalışmayla 21. yüzyılda değişen iş ve meslek koşullarına uyum sağlama becerilerini
artırmada lise dönemindeki ergenlerin psikolojik iyi oluş düzeylerinin önemi ortaya
konulmuş ve lise dönemindeki ergenlere yönelik, okullarda yürütülen mesleki
rehberlik / kariyer danışmanlığı faaliyetlerinde kariyer gelişim sürecinde ergenlerin
psikolojik iyi oluş düzeylerinin etkililiği dikkate alınarak planlamalar yapılmasının ve yürütülecek faaliyetlerin psikolojik iyi oluş düzeylerini artıracak faaliyetlerle eş
güdümlü yürütülmesinin önemini ortaya konulmuştur.

ABSTRACT
In this study, it is aimed to examine the relationship between psychological well-being
levels and career adaptation abilities of adolescents at high school level. In the study,
relational screening model was used from quantitative research methods. The sample
consist of, a total of 835 students 527 of whom were girls and 308 boys, at the 9th,
10th, 11th and 12th grade levels at the high school level studying in Nicosia in the
2021-2022 academic year.
In the study, "Career Adaptation Abilities Scale", "Psychological Well-Being Scale"
and "Personal Information Form" developed by the researcher were used as data
collection tool. The data of the study were analyzed by using SPSS 26 program with
relational model. Since the data of the study did not show normal distribution, Nonparametric
tests were used in the difference analysis. Spearman's Correlation Test was
also used to determine the relationship between the variables of the study.
According to the results of the difference analysis of the findings obtained; the total
scores of adolescents in career skills differed significantly according to gender,
maternal educational status, academic achievement status and occupational goal
setting; no significant difference was determined according to grade level, father's
education status and family income level. According to the results of the difference
analysis of cross-section; It was determined that the psychological well-being levels
of adolescents showed significant differences according to family income level,
maternal education status, academic achievement status and occupational goal setting
status; there was no significant difference according to gender, grade level and father
education status. It was found that there was a significant positive relationship
between the psychological well-being levels of the patients and the sub-dimensions of
career adaptation abilities and career adaptation ability.
With this study, the importance of psychological well-being levels of adolescents in
high school in increasing their ability to adapt to changing work and occupational
conditions in the 21st century has been revealed. In addition, it is important that the
vocational guidance / career counseling activities carried out in schools for adolescents
in high school make plans by taking into account the effectiveness of the psychological well-being levels of adolescents in the career development process and that the
activities to be carried out are coordinated with activities that will increase their
psychological well-being levels.