Kaynaklar var (118-137 s.)

'1970 yılında dönemin Savunma Bakanı olan Hafız Esad, Baas Partisi içinde rakiplerini tasfiye ederek iktidarı ele geçirmiştir. 1970\'te Hafız Esad\'ın iktidara gelmesi ile bölgesel bir güç olarak ortaya çıkan ve Ortadoğu\'nun neredeyse bütün ihtilaflı meselelerinde kilit konumda bulunan Suriye\'nin geleceği hem bölgesel hem de küresel dengeler açısından büyük önem arz ettiği gözlenmektedir. Hafız Esad, pragmatizme dayalı rasyonel bir dış siyaset anlayışıyla da Suriye\'yi önemli bölgesel bir güç haline getirmiştir. Esad\'ın dış politika anlayışı üç temel argüman üzerinde yürütülmüştür: Güçlü bir Suriye ordusu, ideoloji (Büyük Suriye ideali) ve pragmatik bir diplomasi anlayışıdır. Bu tez çalışmasında, Hafız Esad\'ın 30 yıllık devlet başkanlığının ardından siyasi yapıyı devralan Beşar Esad\'ın politikaları önceki dönemle karşılaştırılmalı olarak ele alınmaktadır. Beşar Esad döneminde Suriye\'nin dış politikasında yaşanan süreklilik ve değişimlere dikkat çekilmektedir. Çalışmada: Beşar Esad\'ın dış politikada izlediği yol çeşitli konu başlıklarıyla ele alınmıştır. Suriye dış politikasının genel çerçevesi sunularak, bu çerçevede Beşar Esad öncesinin dış politikadaki temel sorunları tespit edilmiştir. Beşar Esad\'ın hem küresel, bölgesel güçlerle ve hem de bölgedeki etkin olan ve Suriye\'nin komşusu olan devletlerle ilişkilerinde ne tür bir siyaset izlediği tezde süreklilik ve değişim çerçevesinde irdelenmiştir. Suriye\'nin kendi iç siyasi yapısı da dikkate alınarak bakıldığında bu yeni dönemde Beşar Esad\'ın kimi konularda babasının mirasını büyük ölçüde devam ettirdiği görülmektedir. Kimi konularda önemli değişimler meydana getirdiği gözlemlenmektedir. İsrail\'le olan gergin ilişkiler ya da İran\'la olan yakın siyaset benzer şekilde devam ederken Suriye\'nin Lübnan konusunda yeni bir dönem başlatmış olması, AB ile ilişkileri artırması ve Türkiye ile çok daha yakın bir temasa geçmesi Beşar Esad dönemi dış politikasındaki süreklilik ve değişimler noktasında önemli ipuçları vermektedir. Arap Baharı\'nın 2011 Mart ayının ortasında ulaştığı Suriye\'de, Baas rejiminin sonunun Tunus, Mısır ve Libya\'ya benzeyip benzemeyeceği hala belirsizliğini korumakla beraber. Suriye rejimi bu süreçte Türkiye ile son on yılda kurduğu yakın ilişkiler dahil yenidünya ile kurduğu ilişkilerine büyük zarar gelmesinin önüne geçememiştir. Esad\'ın mevcut politikalarında ciddi bir yeniden değerlendirmeye gitmemesi durumunda Suriye rejimi sınırlı düzeydeki mevcut uluslararası desteğin kaybolmasıyla rejimin dış politikada daha kapalı, içte ise meşruiyetinin sorgulandığı bir döneme girileceğine işaret etmektedir. Anahtar Sözcükler: Beşar Esad, Türkiye, İran, Baas rejimi, Küresel Güçler, Arap Baharı. Hafez al-Assad, former minister of defense, took the political power and the contro of Bath Party in Syria by eliminating his rivals in 1970. It is observed that the future of Syria, which comes out as a regional power will be shaped and challenged further by regional predicaments as well as dynamics. Hafez Assad led Syria to be a key regional power in the Arab world with a rational foreign policy based on pragmatism. Assad\'s foreign policy approach was carried out on three main arguments; through a strong army, ideology (the idea of greater Syria and Baathism) and a pragmatic understanding of diplomacy. This thesis, thus, aims to analyze the politics of Bashar Assad who came to power after his father\'s death in 2000. One of the main research objectives of this thesis is to explain and explore the persistence and changes in Syrian foreign policy making during Bashar Assad period. In line with this objective, a comparative analysis will be given illustrate the shifts and continuties in Syrian politics since the era of Hafiz Assad. In this study Bashar Assad\'s keynote in foreign policy is handled with various subject headings. After providing a general framework of Syria\'s foreign policy, the main problems in external relations before and after Bashar Assad\'s rule will be identified. In addition, this work attempts to provide an appraisal of Syrian politics within the context of regional and global actors. Therefore the continuties and changes within the Syrian foreign policy making will be examined though comparing Hafiz Assad and Bashar Assad. Via looking from internal dynamics of Syria, it is observed that Bashar Assad keeps his father\'s heritage in certain issues. While the strained relationships with Israel and alliance with Iran continuing similarly, Syria pursued a new policy towards Lebanon as well as improving her relations with the EU as a global actor in the region and establishing a close relations with Turkey. All these steps during Bashar Assad illustrate the important hints about the persistence and changes in Syrian foreign policu under Bashar Assad\'s rule. In Syria, where the Arab Spring reached in middle of the march 2011, it is still uncertain if the Baath Regime\'s end will look like the cases of Tunisia, Egypt, Libya or Lebanon or not. In this regard, Syrian regime faced with significant challenges in rebulding its relations with regional actors, Turkey in particular. The normalization of relations with Turkey has been underway since 2000 now turned into an era of uneasy relationship. Under the severe effects of the regional and external pressures it has been apparent that the regime in Syria may confront with isolation from the international system and the legitimacy and longevity of the Baath regime will be put on the agenda to be questioned. Keywords: Bashar Assad, Turkey, Iran, Baath Regime, global actors, Arab Spring'

BÖLÜM 1

SURİYE SİYASAL YAPISININ BİLEŞENLERİ

5 Suriye Tarihi

9 Suriye'nin Siyasi Yapısı

10 Baas Partisi

13 Siyasi Seçkinler ve Devlet Yapısı

14 Suriye Ordusunun Yapılanması

15 Suriye'nin Etnik ve Dini Yapısı

16 Araplar

16 Kürtler

17 Türkmenler

18 Ermeniler

18 Çerkezler

19 Düziler

19 Süryaniler

20 Süriye'nin Ekonomik Yapısı

BÖLÜM II

BÖLGESEL VE KÜRESEL AKTÖRLER ÇERCEVESİNDE BEŞAR ESAD DÖNEMİ SÜRİYE DIŞ POLİTİKASI

22 Hafız Esad dönemi Suriye'nin Uluslararası İlişkileri

23 Hafız Esad Dönemi Suriye Dış Politikası

25 Beşar Esad Dönemi Uluslararası İlişkiler

26 Süriye'nin Dış Politikasının Temel Unsurları

27 Suriye ve Golan Tepeleri

28 İsrail ve Golan Tepeleri

29 Süriye Dış Politikasi Şekillendiren Temel Bölgesel Meseleler

30 Türkiye -Suriye Uyumazlığı

31 Lübnan-Suriye Uyuşmazlığı

33 Soğuk Savaş Sonrası Dönemde Suriye Dış Politika Yapılanması

34 Suriye Dış Politikasında Hizbullah Etkeni

37 Bölgesel Açmazlar ve 2001 sonrası Suriye

37 İsrail-Suriye İlişkileri

39 Lüban -Suriye İlişkileri

42 İran -Suriye İlişkileri

44 Suudi Arabistan -Suriye İlişkileri

45 Ürdün-Suriye İlişkileri

47 Irak -Suriye İlişkileri

50 Küresel Aktörlerin Bölgesel Politikaları ve Suriye

50 Avrupa Birliği'nin Filistin Politikasi

54 Avrupa Birliği'nin Filistin Politikası

55 Avrupa Birliği -Suriye İlişkilerinde Genel Sorunlar

56 ABD-Suriye İlişkileri

57 ABD- Suriye İlişkilerine Rusya Etkisi

58 ABD -Suriye İlişkilerine Irak Etkisi

60 ABD-Suriye İlişkilerine İran Etkisi

61 ABD- Suriye İlişkilerine Lübnan Etkisi

63 ABD-Suriye İlişkilerine Lübnan Etkisi

66 ABD -Suriye Son Dönem İlişkileri

67 Rusya -Suriye İlişkileri

71 Çin -Suriye İlişkileri

BÖLÜM III

BEŞAR ESAD DÖNEMİ SURİYE - TÜRKİYE DIŞ İLİŞKİLERİ

74 Beşar Esad Dönemi Suriye Dış Politikası

74 Suriye - Türkiye Diplomatik İlişkileri

75 Suriye Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Haddam'ın Türkiye Ziyareti

75 Süriye Genelkurmay Başkanı Turkmani'nin Türkiye Ziyareti

76 Süriye Dışişleri Bakanı Faruk Şara'nın Türkiye Ziyareti

76 Suriye Ekonomi Bakanı İsam El-Zaim'in Türkiye Ziyareti

77 Suriye Başbakanı Muhammed Mustafa Miro'nun Türkiye Ziyareti

77 Süriye Devlet Başkanı Beşar Esad'nın Türkiye Ziyareti

79 İstanbul Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi (YDSİK) Antlaşması

79 Yüksek Düzeyli Dörtlü İşbirliği Konseyi

80 Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın Türkiye Ziyareti

81 Türkiye-Suriye Diplomatik İlişkileri

83 Suriye-Türkiye Emlak Müzakereleri

83 Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Erdoğan'ın Suriye Ziyareti

83 Suriye - Türkiye Emlak Müzakereleri

84 Türkiye Cumhuriyet Başbakanı Erdoğan'ın Suriye Ziyareti

85 Dışışleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nun Suriye Ziyareti

86 Türkiye-Suriye Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi

87 Türkiye-Suriye Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi Birinci Bakanlar Kurulu Toplantısı

88 Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi Birinci Başbakanlar Toplantısı

89 Türkiye - Suriye Kara Hudut Kapıları Dair Anlaşma

90 İstanbul Dışişleri Bakanları Toplantısı

92 Arap Baharı Türkiye-Suriye Pragmatik İttifakın Sonu

94 Davutoğlu -Esad Görüşmesi

95 Türkiye'nin Mısır Ziyareti

96 Başbakan Erdoğan'ın Güney Afrika Gezisi

98 Suriye İçin İstanbul Buluşması

99 Birlşmiş Milletler Güvenlik Görüşmeleri

100 Arap Baharı ve Bölge Siyasetin Yeni Denklemi

104 Suriye'ye Yaptırımlar Dönemi

106 Suriye'de Değişim İçin Libya Modeli: Suriye Ulusal Konseyi

107 Suriye Ulusal Konseyin Kuruluşu

110 Özgür Suriye Ordusu

112 Türkiye'nin Arap Baharı Sonrası Suriye'ye Bakışı

114 SONUÇ

118 KAYNAKLAR

EKLER