Kaynakça var.(243-246 s.)

'ABSTRACT STRUCTURE-FORM RELATIONSHIP IN CONTEMPORARY BUILDINGS Fatma Necla SAY University of Balıkesir, Institute of Science Architecture, Master of Science (M.S.c. Thesis/Thesis Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Orhan REMAN) Balıkesir, 1998 Structure; one of the basic element that shapes the architecture, parallel to the progress of material, performed a development which follows the stages of technology. In every period, structure played a leader role at influencing the basic form of the building. At this study, the strctures that have been used from the spontaneous systems till today were analysed. It has been tried to emphasize the influence of structure to the form by giving examples. In chapter two, the structure in the architecture was described was described and the effects which provide the new structural systems to appear and develop, were evaluated. From the beginning up to now, structural devlopment were claasified. In chapter three, structural development before the Industrial Revolution were taken into consideration. Imporatant architectural styles at this period have been investigated in terms of appearances and their support to the architecture and depicted in the fourth chapter by visual datas (drawings, pictures, paintings etc). The introduction of materials like glass, iron, steel, and form, the architects and their designs were also taken into account at the fifth chapter. In chapter six, each of the contemporary structural systems that are "superficial systems", "spartial strutures", "suspend-strained systems" and "pneumatical systems" were described, its position in the historical development, principles of system and analysis, samples of application and structure-form realtionship were expressed, the subject were explained by pictures, drawings, etc. In chapter seven, partly industrailised building systems and prefabric reinforced concrete systems' description, classification, support to the architecture were considered and properties of these systems were taken into account with their positive and negative features. Systems were tried to express concerning today valuables, chosen examples. In the final chapter, all the structures referred in the previous chapters of the research were evaluated, and were tried to express by using graphics. New dimensions that the structural systems add to the architecture were strongly emphasized. Additionally, it is denoted that a human being's determination to renew himself and to search for better would never end. KEY WORDS: Structure/ structural development/ contemporary structures ÇAĞDAŞ YAPILARDA STRÜKTÜR-BİÇİM İLİŞKİSİ Fatma Necla SAY Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilinleri Enstitüsü Mimarlık Anabilim Dalı (M.S.c. Tezi/ Tez Danışmanı: Doç. Dr. Orhan REMAN) Balıkesir, 1998 Mimarriyi meydana getiren temel elemanlardan olan strüktür, Zaman içinde malzemeye paralel olarak, teknolojik aşamaları izleyen bir gelişme göstermiş her dönemde yapılarin tümel formunu ettkileyen faktörlerin başında gelmistir. Bu çalışmada spontane sistemlerden başlayarak günümüze kadar kullnılan strüktürlerin analizi yapılmış, örneklerle strüktürün biçime etkisi vurgulanmaya çalışılmiştır... İkinci bölümde mimaride strüktür tanımlanmış ve yeni strüktür sistemlerinin oratya çıknasını ve sağlayan etkenler değerlendirilmiş, başlangıçtan günümüze srüktürel gelişme sınıflandırılmıştır. Üçüncü bölümde Endüstri Devrimi öncesi strüktürel gelişme ele alınmıştır. Bu dönemdekı önemli mimari stiller, oratya çikişları ve betonun mimariye girmesi, strüktür ve biçim olarak yeni sistemlerin ortaya çıkması, bu dönemin önemli mimarlarına ve tasarımlarına da yer verilerek beşinci bölümde incelenmiştir. Altıncı bölümde Çağdaş Strüktür sistemleri olan "Yüzeysel strüktürler" "Uzaysal strüktürler", "Asma-Germe sistemler" ve "Pnömatik sistemler" den her biri tanımlanmış, tarihi gelişim sürecindeki yeri, sistem ve analiz prensipleri, uygulama örnekleri ve strüktür-biçim ilişkisi vurgulanarak incelenmiş, konu resin ve şekillerle açıklanmıştır. Yedinci bölümde kısmen ecdüstrileşmiş yapım sistemlerinin ve prefabrike betonarme sistemlerin tanımlanması, sınıflandırılması, mimariye katkıları ve sistemlerin özellikeri ile incelenmistir. Sonuç bölümünde ise incelenen tüm strüktür sistemleri analiz edilmiş ve tüm sistemler grafiksel olarak ifade edilmiştir. Teknolojik ilermerlerle yeni malzemeler ve strüktürel sistemlerin mimariye kazandırdığı yeni boyutlar vurgulanmıştır. İnsanın daima kendini yenileme, daha iyiyi bulma hiç bir zaman son bulmayacağı belirtilmiştir. Anahtar Sözcükler: Strüktür/ strüktürel gelişme/ çağdaş strüktürler'

1 GİRİŞ

7 BAŞLANGIÇTAN GÜNÜMÜZE MİMARİDE STRÜKTÜR

8 Spontane Sistemler

11 Lentolu Sistemler

12 Kemer-Tonoz-Kubbe

14 İskelet Sistemleri

16 TARİHİ STİLLER

16 Mezopotamya Mimarisi

18 Mısır Mimarisi

21 Yunan Mimarisi

24 Roma Mimarisi

28 Bizans Mimarisi

29 St. Vitale Kilisesi( Rovenna 526 Viyana)

30 Hagia Sofia Kilisesi (Ayasofya Kilisesi)(532-537, İstanbul)

32 Roman Sanatı

35 Gotik Sanatı

38 Köln Katedrali

39 Rönesans

41 Barok Sanatı

43 Türk-İslam Sanatı

43 Selçuk Mimarisi

44 Osmanlı Mimarisi

47 Değerlendirme

49 ENDÜSTRİ DEVRİMİ SIRASINDAKİ STRÜKTÜREL GELİŞME

51 Betonun Mimariye Girişi

52 1900'lerden Bu Yana Avrupa'daki Mimari Üslup

53 Birinci Dönem(1919-1929)

53 İkinci Dönem(1930-1939)

54 Üçüncü Dönem(1940-1964)

54 Louis Sullivan(1850-1920)

55 Wainwraight Binası,St. Louis, 1890

56 Cerson Pirie Scott and Company Binası, Chicago

57 Frank Llyod Wright (1867-1959)

58 Şelale Evi, Pennsylvania,1935

60 Araştırma Labaratuvarı,Racine Wisconsin

62 Walter Gropius(1883-1969)

62 Werkbund Sergisinde Fabrika Cologne, 1914, Köln

63 Fagus Werke Binasi 1914

64 Mies Van der Rohe(1886-1969)

65 Tugendhat Evi,1930

65 Seagram Company Binası, New-York,1958

66 Skyscraper Apartment, Lake Shore Drive, Chicago,1951

68 Le Corbusier (1887-1965)

69 Marsilya Konut Bloğu, Unite d'Habitation, 1952

71 Notre Dame du Haut Kilisesi, Ronchamp, 1955

73 İsviçre Ögrenci Yurdu, Paris 1932

73 Değerlendirme

77 ÇAĞDAŞ STRÜKTÜREL GELİŞME

79 Yüzeysel Strüktürler

80 Düz Yüzeysel Strüktürler

82 Gatti Wool Fabrikası Binası, Roma, İtalya, Nervi, 1953

82 Nates Blokları, Nates Reze, Fransa, Le Corbusier ,1955

83 Katlamış Yüzeysel Strüktürler

83 Tanımlama-Tarihçe

84 Katlanmış Plakların Çalışma Pressipleri

90 Katlanmış Plakların Uygulamaları

90 Amerikan Beton Enstitüsü, Detroit,ABD,Yamasaki,1958

90 Teleferik Terminali, Karatas, Venezuela, Pierti, 1955

91 Unesco Konferans Salonu, Paris, Fransa, Breuer ve Nervi, 1958

91 Notre-Dame,Fransa,Royan, Gillet

92 Değerlendirme

93 Eğrilikli Yüzeysel Strüktürler(Kabuklar)

93 Tanımlama-Tarihçe

94 Tek Eğrilikli Kabuklar

95 Silindirik Kabular

95 Kısa Silindirik Kabuklar

97 Şed Kabuklar

97 Çift Eğrilikli Kabuklar

98 Asal Eğrilikleri Aynı Olan Çift Eğrilikli Kabuklar

99 Asal Eğrilikleri Zıt İşaretli Olan Eğrilikli Kabuklar

107 Modern Kabuk Uugulamaları

107 Çarşı Hölü(Market Hall) Algeries-İspanya; Eduardo Torroja,1934

108 Hava Terminali Binası, St.Louis.,ABD , Ferguson,Stevens.Ass.Fred.J.Frickle, 1955

110 Küçük Spor Sarayı(Palazetto Dello Sport ), Roma, İtalya P.L Nervi, 1957

111 Los Martinez Lokantası, Xochimilco, D.F.-Meksika Felix Candela, Joaquin Alvarez Ordonez, 1958

113 San Jose Obero Kilisesl, Monterey-Meksika Felix Candela,1960

114 Opera Binası, Sydney-Avusturalya, Yorn Utzon, 1963

116 Değerlendirme

118 Uzay Kafes Sistemler

119 Tanımlana-Tarihçe

119 Düz Yüzeysel Uzaysal Taşıyıcılar

119 Değerlendirme

118 Uzay Kafes Sistemler

118 Tanımlar-Tarihçe

119 Düz Yüzeysel Uzaysal Taşıyıcılar

119 İki Boyutlu Düzenleme

119 Dikdörtgen Düzenleme

121 Açılı Düzenleme

121 Çapraz Düzenleme

122 Üç Doğrultulu Düzenleme

122 Düz Üçgen Düzenleme

123 Dört Doğrultulu Düzenlenme

123 Ters Üçgen Düzenleme

123 Dört Doğrultulu Düzenleme

124 Altı Doğrultulu Düzenleme

125 Çift Altıgen Düzenleme

125 Tonozsal(Tek Eğrilili) Uzay Taşıyıclar

126 Kubbesel (Çıft Eğrilikli) Uzay Taşıyıcılar

132 Uzay Kafes Taşıyıcıların Hesabı

132 Kullanılan Uzay Kafes Sistemler ve Uygulamaları

132 Mero Sistmi

133 Oktaplatte Sistemi

133 SDC Sistemi, Pyramitec Tridimatec Sistemleri

133 Unistrut Sistemi

133 Space Deck Sistemi

133 Triodetic Sistemi

134 Uzay Kafes Sistemlerin Uygulamaları

134 Galaxy Toyoma, 1992, Shoe, Yoh-Architects

135 Orio Spor Salonu, Yasutimi Kijima,Yas Urbanists

135 Cam Piramit Sabacı Kongre ve Fuar Merkezi, Yaşar Marulyalı Levent Aksut. Antalya

137 Tatilya, İstanbul, Bayındır İnşaat

138 United Airlines Terminal Binasi Murphy/John,Chiccogo, 1998

139 Değerlendirme

140 Kablolu Sistemler

140 Tarihçe-Tanımlama

142 Sistem Analizi ve Prensipleri

146 Taşıyıcı Sistem İlkeleri Açısından Kablo Sisteri

147 Tek Kablolu Sistemler

148 Çift Kablolu Sistemler

150 Kablo Ağı Sistemleri

151 İç ve Dış Çemberli(Radyal)Kablo Ağları

158 Kablolu Sistemlerin Uygulamaları

158 J.F. Dulles Havaalanı,Terminal Binasi, Eero Saarinen, 1963, Washington

158 Mantua Kağıt Frabrikasi, Pier Luigi Nervi, Mantua, İtalya

159 Değişebilir Yüzme Havuzu, Canduner, Ghiulamila Jawerth, 1969,Fransa

160 North Carolina State Fair, Nowicki, Deitrick,Severud,Elstad Krueger,Raligh

161 Ingalls Buz Hokeyi Bınası,Eero Saarinen, Severud,Elstad Krueger, Raleigh ABD

161 Tokyo Büyük Oimpiyat Stadyumu,Kenzo Tange ,Y.Tsuboi,M.kawaguchi,Tokyo,Japonya,1964

162 Batı Almanya Pavyonu,Gudbrod Kendel, Frei Otto,Leonhardt Andra, Montreal,1967

163 Münih Olimpiyat Pavyonu,Gudbrod Kendel, Frei Otto,Almanya,1972

165 Stuttgart Ünv.Hafif Yapı Enstitüsü,Otto-Burkhardt ,Minke,1996

165 Utica Toplantı Salonu, Gehron, Seltzer, Ultica ,ABD,1959

166 Değerlendirme

168 Membran Sistemler

168 Tanımlama-Tarihçe

168 Membran Sistemler için Malzemler

169 Homojen Membranlar

169 Örgü(Dokuma)Membranlar

169 Homojen/Örğu Membranlar Kombinasyonu

170 Membran Taşıyıcı Sistemler

177 Membrane Sistemlerin Uygulamaları

177 Cidde Hac Terminali, Skidmore,Owingd-Merrill(SOM) Hochtief-Bau

178 Değerlendirme

179 Pnömatik Sistemler

179 Tanımlar Sistemler

180 Tek Cidarlı Pnömatik Sistemler

185 İki Cidarlı (Şişirme)Pnömatik Sistemler

186 Pnömatik Sistem Uygulamaları

186 Mitsu Grubu Pavyonu, Takamitsu Azuma, Katsuhiro Yamaguchi, 1970

187 Splendinger'de Çok Amaçlı Salon, Manfred Schiedhelm Almanya

188 Metal Folyolu Pnömatik Kubbe, Mamoru Kawaguchi

189 ABD Pavyonu, Davis Chermayeff, Ohbayashi-Gumi Lmd, Osaka, 1970

190 Silverdome, Pontiac O'Dell Hewlett-Luc Kenbach, Geiger,Berger, Mihingan 1975

191 Boston Sanat Merkezi Tiyatrosu, Carl Koch, Paul weidlinger.1959

191 Taşınabilir Serbi Salonu,Lundy

192 Fuji Grubu Pavyonu, Yukata Murata, Mamoru Kawaguchi, Osaka, Japonya. 1970

194 Yüzen Tiyatro ve Sergi Binasi, Yukata Murat, Mamoru Kawaguchi.xpo 1970, Osaka

194 Değişebilir Pnömatik Çatı, R. Kleine. G.Kulm, W. Witte.W. Hauck Rülzheim Almanya

195 Değerlendirme

197 ENDÜSTRİLEŞMİŞ YAPIM SİSTEMLERİ

197 Kısmen Endüstrileşmiş Yapım Sistemleri

200 Tam Endüstrileşmiş Yapım Sistemleri

203 Prefabrik Sistemlerin Sınıflandırılması

203 Üretim Yerine Göre

203 Şantiye Üretimi: (Üstü Açık veya Örtülü) Sabit Kalıplı Üretim

203 Fabrika Üretim(Sabit Üretim veya Hareketli Bant Üretimi)

204 Taşıyıcı Sistemler

204 Kolon-Kiriş Sistemi

207 Çerçeve Sistemler

211 Mantar Sistemler

212 Panel Sistemler

213 Panellerin İşlevleri

213 Panellerin Konstrüktif Özellikleri

214 Panellerin Yerleştirilme Yöntemleri

215 Panellerin Boyutlarına Ğöre Sınıflandırılması

216 Hücre Sistemler

216 İşklevsel Özellike

217 Yapısal Özellikleri

217 Ağırlık Özellikleri

217 Hücrelerin Biraraya Getiriliş Biçimi

218 Hücrelerin Oluşturdukları Mekanı Sınırlayış Şekilleri

219 Karma Sistemleri

219 İskelet +Hücre Sistemler

220 Panel +Hücre Sistemler

220 Panel+İskelet Sistemler

220 Üretim ve Pazarlama Bakımından Sınıflandırma

220 Kapalı Sistemler

221 Yarı Kapalı Sistemler

221 Açık Sistemleri

221 Eleman Ağırlıklarına ve Boyutlarına Göre Sınıflandırma

221 Prefabrikasyon Uygulamaları

222 Central Beheer İdare Binası, H.Herzberger. Hollanda

223 WPV-Münster İdare Binası, K.Kafka.Almanya

223 BM İzmit Toplu Konutları, Birleşmiş, Milletler. Türkiye

224 Tridal İdare Binası, Sociere G.A. Fransa

225 Vogelsang Konutlrı,Mannheim.Almanya, 1964-1972

226 Ciba-Geigy Hayat Bilimleri Binası, Michell Giurgola New Jersey

228 Değerlendirme

229 SONUÇ

243 KAYNAKÇA